काठमाडौं– मंसिर ४ गते हुने प्रतिनिधि सभा र प्रदेश सभाको निर्वाचनका लागि समानुपातिकतर्फको बन्दसूची सच्याउने आइतबार अन्तिम दिन हो। निर्वाचन आयोगले आइतबार बेलुका ५ बजेसम्म संशोधित सूची बुझाइसक्न भनेको छ। उक्त समयपछि आयोगले समानुपातिकतर्फ सूचीमा रहेका व्यक्तिहरुको नाम सार्वजनिक गर्ने छ।
समानुपातिक सूची प्रत्यक्षतर्फ मनोनयन दर्ता गर्नु अघि नै सार्वजनिक गर्ने आयोगको तयारी छ। निर्वाचन आयोगले यसअघि नै दलहरुलाई समय तोकेर दिएको थियो।
सकसमा दलहरू
प्रमुख सत्तापक्ष दल नेपाली कांग्रेसभित्र समानुपातिकको सूची मिलाउन सबैभन्दा सकस भएको छ। केही दिनदेखि लगातार बैठक बसेपनि मिल्न सकेको छैन। यसअघि पेस भएको सूचीमा शेखर कोइराला पक्षले आपत्ति प्रकट गर्दै सूची नसच्चिए पार्टीभित्र विद्रोह हुने चेतावनी दिएपछि प्रधानमन्त्री एवं पार्टी सभापति शेरबहादुर देउवा निरन्तर मनाउने प्रयासमा छन्।
शेखर पक्षले ४० प्रतिशत हिस्सासहित प्रधानमन्त्री पत्नी आरजु राणा देउवा र गृहमन्त्री पत्नी मञ्जु खाणको नाम फिर्ता लिनुपर्ने माग अघि सारेको छ। शनिबार दिनभर पनि प्रधानमन्त्री निवास बालुवाटारमा समानुपातिकको बन्दसूची सच्याउने भन्दै बैठक भएको थियो। तर, बैठक निष्कर्षमा पुग्न नसकेकाले आइतबार पुन: बस्ने शेखर पक्षीय नेता बन्द्री पाण्डेले बताए।
नेपाली कांग्रेसले बुझाएको १०९ जनाको बन्दसूचीमा कोइराला पक्षका १३ जनामात्र परेपछि विद्रोह सुरु भएको थियो। यसरी सूचीमा समावेश भएका १३ जना पनि क्लष्टरको पुछारमा राखिएको भन्दै शेखर पक्षले आपत्ति जनाएको छ।
एमालेको सूची मिलाउँदै ओली
नेकपा एमालेले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीलाई बन्दसूचीको अन्तिम निर्णय गर्ने अधिकार दिइसकेको छ। केही दिन पहिले बसेको सचिवालय बैठकमा बन्दसूचीमा रहने नामबारे धेरै छलफल भएको थियो। छलफलमा केही नामका बारेमा अन्तिम निर्णय गर्नुपर्ने देखिएकाले त्यसको निर्णय अध्यक्ष ओलीले गर्ने अनुमति बैठकले दिएको थियो।
सचिवालयको निर्णय अनुसार ओलीले सूचीलाई अन्तिम रुप दिइरहेका छन्। ओलीलाई सूची मिलाउँदा पुराना नेता, १० बुँदे सहमतिपछि फर्केका नेताहरु र माओवादीबाट एमालेका गएका नेताहरु मिलाउनुपर्ने छ। त्यस्तै, प्रत्यक्षतर्फ केही क्षेत्रमा राप्रपा, लोसपा र अन्यसँग तालमेल हुनसक्ने भएकाले त्यहाँका आकांक्षीहरुलाई पनि मिलाउनुपर्ने भएकाले अन्तिम समयसम्म मिलाएर बुझाउने तयारीमा एमाले रहेको छ।
माओवादी र एकीकृत समाजवादी पनि सूची मिलाउँदै
सत्तापक्षका अन्य दलहरु नेकपा माओवादी र एकीकृत समाजवादी पनि आफ्नो समानुपातिक सूची मिलाइरहेका छन्। प्रत्यक्षतर्फ सिट बाँडफाँटको टुङ्गो नलाग्दा उनीहरुलाई सकस परेको छ। माओवादीभित्र प्रत्यक्षतर्फको आकांक्षी धेरै भएको र सत्ता गठवन्धनमा सिट बाँडफाँटको टुङ्गो पनि नलागेकाले अप्ठ्यारो भइरहेको छ।
प्रत्यक्षतर्फ उम्मेदवारको भाग नपाउने प्रभावशाली व्यक्तिहरुलाई समानुपातिकको सूचीमा राख्नुपर्ने माओवादीको बाध्यता रहेको छ। त्यस्तै, बाबुराम भट्टराई पक्षलाई पनि बन्दसूचीमा स्थान दिनुपर्ने छ। नयाँ र युवाहरुलाई स्थान दिएर लैजानुपर्ने भएकाले माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड सूची मिलाउन आन्तरिक छलफलमा रहेका छन्।
यसपटक पूर्वसभामुख कृष्णबहादुर महरादेखि सभामुख अग्नि सापकोटासम्मलाई सिट मिलाउन माओवादीलाई समस्या भइरहेको छ।
त्यस्तै, माधवकुमार नेपालको नेतृत्वमा रहेको एकीकृत समाजवादी पनि छलफलमै छ। एमालेबाट विभाजन भएर बनेको एकीकृत समाजवादीको पनि सत्ता गठबन्धनभित्र प्रत्यक्षतर्फको सिट नटुङ्गिदा समानुपातिकको बन्दसूची अन्तिम रुप दिन समस्यामा परेको छ। प्रत्यक्षतर्फ उम्मेदवार हुन नपाउने प्रभावशाली नेताहरुलाई समानुपातिकको सूचीमा राखेर ल्याउनुपर्ने छ। पार्टी अध्यक्ष नेपाल बन्दसूची टुङ्ग्याउने अनौपचारिक छलफलमा छन्।
लोसपा, जसपा र राप्रपा लगायत पनि छलफलमै
त्यस्तै, जनता समाजवादी, राप्रपा र लोकतान्त्रिक समावादी पार्टी पनि बन्दसूची टुङ्ग्याउने अन्तिम कसरतमा छन्। जसपाका अध्यक्ष उपेन्द्र यादवले प्रत्यक्षतर्फ सत्ता गठबन्धनभित्र भागबन्डा नमिल्ने संकेत गर्दै एक्लै निर्वाचनमा जानुपर्ने भएकाले तयार रहन कार्यकर्तालाई निर्देशन दिएका छन्।
यस्तो अवस्थामा उनले समानुपातिकको सूचीलाई त्यही अनुकूल बनाउनुपर्ने छ। यदि सत्ता गठबन्धनसँग सिट बाँडफाँटको टुङ्गो लागेमा त्यही अनुसार मिलाउनुपर्ने हुन्छ। उनले दुवै विकल्पमा पार्टीभित्र छलफल गरिरहेका छन्।
लोसपा पनि समानुपातिकको अन्तिम सूची तयार गरिरहेको छ। नेकपा एमालेसँग चुनावी तालमेल गर्ने तयारीमा रहेको लोसपाले वार्ता गरिरहेको छ भने सहमति हुन सकेको छैन। जसले गर्दा समानुपातिकको सूची मिलाउन समस्या भइरहेको छ।
अर्को पार्टी राप्रपाभित्र पनि यही समस्या देखिएको छ। नेकपा एमालेसँग तालमेल गर्ने तयारी गरेको भएपनि सहमति नहुँदा उसले उम्मेदवार तय गर्न सकेको छैन। समानुपातिकको सूची लगभग तयारी अवस्था छ तर केही स्थानमा नेकपा एमालेलाई सहयोग गर्दा छोड्नुपर्ने भएकाले केही परिर्वतन गर्ने कि नगर्ने भन्ने छलफलमा पार्टी अध्यक्ष राजेन्द्र लिङदेन रहेका छन्।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।