काठमाडौं– प्रतिनिधि सभाका सभामुख अग्निप्रसाद सापकोटाको निमन्त्रणामा चिनियाँ जनकांग्रेसका अध्यक्ष ली चानशुको नेपाल भ्रमणले काठमाडौंमा विभिन्न किसिमका चर्चाहरु चलिरहेका छन्।
सोमबार अपराह्न काठमाडौं उत्रिएका ली मंगलबार साँझसम्म उच्चस्तरीय भेटमा व्यस्त रहे भने बुधबार अपराह्न राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीसँग शिष्टाचार भेट गरे। सभामुख सापकोटाकै निमन्त्रणामा काठमाडौं आएका अध्यक्ष ली र सापकोटा बीच ६ बुँदे समझदारी पत्रमा पनि हस्ताक्षर भएको छ।
उक्त समझदारीमा दुवै पक्षले आपसी विश्वास सुदृढ र विकास गर्न एक अर्काको स्वतन्त्रता, सार्वभौमसत्ता र भौगाेलिक अखण्डताको सम्मान गर्ने, साथै एक अर्काका मूल हित र महत्वपूर्ण सरोकारका विषयमा साथ दिने विषयमा सहमति भएको उल्लेख गरिएको छ।
त्यस्तै, दुई व्यवस्थापिकाबीच उच्चस्तरीय भ्रमण र सम्पर्कको आदानप्रदान गर्ने विषय पनि समझदारीमा उल्लेख गरिएको छ। दुई सरकारकाबीच सहमति भएबमोजिम बेल्ट एण्ड रोड इनिसिएटिभ मार्फत समेत दुई राष्ट्रहरूबीच अन्तरआवद्धता अभिवृद्धि गरी पारस्परिक लाभको सहयोगमा सहजीकरण गर्न महत्व दिने विषय उक्त समझादारीमा भएको भेटपछि सभामुखको सचिवालयले जारी गरेको विज्ञप्तिमा उल्लेख छ।
सभामुखको चासो
६ बुँदा मध्ये पाचौँ नम्बरको बुँदामा बिआरआईलाई अगाडि बढाउन सहजीकरण गर्ने भन्ने सभामुखको चासोलाई भने अर्थपूर्णरुपले हेरिएको छ। चालु संसदको कार्यकालको आखिरी दिनमा सभामुखले बिआरआईको विषयलाई संसदको विषय बनाउनुले उनको राजनीतिक पक्षधरता देखिएको बताउँछन् सापकोटालाई नजिकबाट जानेका एक राजनीतिक विश्लेषक।
ती विश्लेषकका अनुसार ली को भ्रमण सापकोटाको जोडबलमा भएको हो। सापकोटाले जोडबल गर्नुमा संसदबाट एमसिसि पास हुनु हो। वास्तवमा सापकोटा एमसीसीलाई कुनै पनि हालतमा संसदबाट अनुमोदन हुन नदिने पक्षमा थिए। जब संसदमा एमसीसी पास हुने दिशा तर्फ गयो सापकोटाले उनको मन खाएका केहि बुद्धिजीविलाई आफ्नो निवासमा बोलाउँदै आफू जुनसुकै हदमा गएर एमसीसी रोक्ने धारणा राखेका सापकोटासँग भेट भएका एक बुद्धिजीविले बताए।
साथै, सापकोटाले आफूले राष्ट्रियताको विषयमा हदैसम्म गएर भएपनि एमसीसी रोक्ने र त्यसमा आफ्नो पक्षमा बोल्न, लेख्न आग्रह गरेका थिए। तर आफ्नो माउ पार्टीका अध्यक्ष प्रचण्डले जसरी भएपनि एमसीसी पास गर्न प्रधानमन्त्री देउवासँग मिलेर एमसीसी मुख्यालयमा पत्र लेखेको कुरा बाहिर आएपछि सापकोटाले बाध्य भएर संसदमा टेबुल भएको एमसीसी प्रक्रियामा लगेका थिए।
त्यस्तै, देउवाको नेतृत्वमा सरकार बनेपछि चीनसँग सम्झौता भएका केहि ठूला परियोजना खोसेर भारतलाई दिएपछि नेपाल भारत तथा पश्चिमाहरूको पक्षमा खुलेको चर्चा हुन थालेको छ। तर माओवादी संस्थापन पक्ष यसकाे विपक्षमा रहेको संसदमा व्यक्त माओवादी सांसदहरू लगायत महासचिव देव गुरुङका अभिव्यक्तिले पुस्टि गर्छन्।
यस्तो राजनीतिक परिस्थितिमा माओवादी पृष्ठभूमीका सभामुख सापकोटाले चिनियाँ पक्षका तथा राष्ट्रपति सी चिनफिङपछि दोस्रो वरियताका नेता ली लाई निमन्त्रणा गरेर नेपाल चीनको पक्षमा र चीनसँग साझेदारी गर्न प्रतिबद्ध रहेको पुष्टि गर्न खाेजेको सापकोटासँग भेट गरेका ती बुद्धिजीवि बताउँछन्।
तर सभामुख निकट स्रोत भने लीको भ्रमणले नेपालको संसदीय व्यवस्थालाई नियालिरहेको चीनले संसदले खेलेको भूमिकालाई लिएर सम्बन्ध बढाउन खोजेको बताउँछ। चीनले नेपालको संसदबाट केहि नयाँ कुरा सिक्न चाहेकोले पनि चीनले सम्बन्ध अगाडि बढाउन चाहेको र यसलाई त्यसरीनै हेर्न उचित हुने दाबी गर्छ सापकोटा निकट स्रोत।
चीन यो क्षेत्रको 'स्टेकहोल्डर'
यता, परराष्ट्रविद् निश्चलनाथ पाण्डे भने यो भ्रमणलाई चुनावसँग जोडेर हेर्न उपयुक्त हुने बताउँछन्। सभामुखसँग भएका समझदारीहरूलाई त्यति आश्चर्य मान्न नपर्ने नेपाल लाइभसँको कुराकानीमा पाण्डेले बताए।
उनी भन्छन्,‘चुनावको बेलामा सबै राष्ट्रहरुको नेपालमा प्रतिस्पर्धा हुने देखिएको छ। चुनावपछि एउटै दलको एकमना सरकार बन्ने सम्भावना नरहेकोले चीनको यो दौडधुप बढेको हो। यसले चीन आफूपनि यो क्षेत्रको 'स्टेकहोल्डर' हो भन्ने पुष्टि गर्न खोजेको पनि देखिन्छ।’
एमाले नेता तथा प्रचार विभाग उपप्रमुख विष्णु रिजाल भने सापकोटाले आफ्नो क्षेत्राधिकार बाहिर गएर बिआरआईको विषयमा समझदारी गरेको बताउँछन्। सापकोटालाई संसदीय मूल्य मान्यता थाहानै नभएकाले जाँदाजाँदै के के गर्छन् त्यसमा खास टिप्पणी गरिरहन नपर्ने उनले बताए।
‘सभामुखलाई संसदको क्षेत्राधिकार बारे जानकारी छैन। के गर्ने के नगर्ने भन्ने थाहा नभएकोले के के सम्झौता गर्छन् त्यसमा टिप्पणी गर्न आवश्यक छैन,’ रिजालले नेपाल लाइभलाई बताए।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
