काठमाडौं– आगामी वैशाख ३० गतेका लागि तय स्थानीय तह निर्वाचनको तयारी अघि बढिरहँदा उम्मेदवारका आकांक्षीहरू पनि सार्वजनिक हुन थालेका छन्।
निर्वाचनमा सत्ता गठबन्धनभित्र तालमेल गरेर जाने–नजाने विषयमा निर्णय भइसकेको छैन। नेताहरूले आ–आफ्ना धारणा राखिरहेका छन्। एमालेले पनि स्थानीय आवश्यकताका आधारमा चुनावी तालमेल गर्न संकेत गरेको छ।
स्थानीय निर्वाचनले प्रतिनिधि सभा र प्रदेश सभाको निर्वाचनका लागि राजनीतिक दलको आधार क्षेत्र र पकडको संकेत गर्ने भएकाले उनीहरू यो निर्वाचनको परिणाम आफ्नो पक्षमा पार्न दौडधुपमा रहेका छन्।
सरकारको प्रमुख दल नेपाली कांग्रेसले अभियान नै सुरु गरेको छ भने अन्य दलहरू पनि प्रचारमा लागेका छन्। प्रमुख प्रतिपक्ष एमाले पनि चुनावकेन्द्रित अभियानमा सक्रिय भइरहेको छ। राजनीतिक दलहरूले सबैभन्दा धेरै महत्त्व ६ महानगर र ११ उपमहानगरमा दिएका छन्।
यीमध्ये ललितपुर महानगरपालिका पनि दलहरूको चासोको क्षेत्रमा रहेको छ। काठमाडौं महानगरपछि महत्त्वपूर्ण क्षेत्र मानिने ललितपुरमा उम्मेदवार हुन सबै पार्टीभित्र आकांक्षीको लहर छ। प्रमुख राजनीतिक दलहरू नेपाली कांग्रेस, नेकपा एमाले, नेकपा माओवादी केन्द्र र नेकपा एकीकृत समाजवादीभित्र एकभन्दा धेरै आकांक्षीहरू देखिएका छन्।
अहिले महानगरमा नेपाली कांग्रेसले नेतृत्व गरिरहेको छ। अघिल्लो निर्वाचनमा कांग्रेसका उम्मेदवार चिरिबाबु महर्जनले एमाले उम्मेदवार हरिकृष्ण व्यञ्जनकारलाई पराजित गरेका थिए। महर्जनले २४ हजार ६४२ मत ल्याउँदा पराजित भएका व्यञ्जनकारले २४ हजार ३१३ मत ल्याएका थिए। कांग्रेस र एमालेबीच ३२९ मात्र मतान्तर परेको थियो। यस्तै, माओवादीका दिनेश महर्जनले १० हजार ६६१ मत प्राप्त गरेका थिए।
गठबन्धनका उम्मेदवार चिरिबाबु कि अरु नै?
सत्ता गठबन्धनले आगामी निर्वाचनमा तालमेल गर्ने तयारी गरेको छ। उनीहरूले यसअघि राष्ट्रिय सभा निर्वाचनमा तालमेल गरेका थिए। सत्तारूढ दलको तालमेलबीच पनि एमालेले एउटा सिट जितेको थियो स्थानीय निर्वाचनमा तालमेल गर्ने/नगर्ने निश्चित भइसकेको छैन।
तर, प्रधानमन्त्री समेत रहेका नेपाली कांग्रेसका सभापति शेरबहादुर देउवा, माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’, एकीकृत समाजवादीका अध्यक्ष माधवकुमार नेपाललगायत नेताहरु गठबन्धन निरन्तारको पक्षमा छन्। तर, कांग्रेसभित्रका अन्य शीर्ष नेताहरू पनि गठबन्धनप्रति अनिच्छुक देखिएका छन्।
देशभरका ६ महानगरमध्ये ललितपुरमा तुलनात्मक रुपमा कांग्रेस नै बलियो रहेकाले कथं गठबन्धन भयो भने पनि फेरि पनि उसैले दाबी गर्ने देखिन्छ। गठबन्धन भएको अवस्थामा कांग्रेसले अहिलेका मेयर चिरिबाबु महर्जनलाई नै अघि सार्ने सम्भावना पनि रहेको छ। महर्जनले पाँच वर्षमा उक्त क्षेत्रमा तुलनात्मक रुपमा राम्रो काम गरेको र नेवार समुदायमा उनको छबि विगतभन्दा पनि राम्रो भएकाले उनलाई नै निरन्तरता दिनुपर्ने पक्षमा कांग्रेसभित्र मत बलियो रहेको देखिन्छ।
पाटनका सांस्कृतिक क्षेत्र पुनर्निर्माणदेखि नेवारी संस्कृतिको संरक्षणमा उनले धेरै काम गरेको बुझाइ कांग्रेसभित्र छ। तर, कांग्रेसभित्र उनीमात्र हरेक पटक मेयरको दाबेदार हुन नसक्ने आवाज पनि उठेको छ। उनले एकपटक मौका पाएकाले अब अरुलाई अवसर दिनुपर्ने आवाज पनि उठिरहेको छ। यस्तो अवस्थामा कांग्रेसले कसलाई अघि सार्छ? भन्ने प्रश्नमा कांग्रेस ललितपुरका सभापति जितेन्द्रकुमार श्रेष्ठले अहिले नै कुनै निर्णय नभएको बताए।
‘अहिले निर्वाचनका विषयमा सामान्य छलफल सुरु भएको छ। उम्मेदवार को बन्ने टुंगो लागेको छैन। छलफल पनि भएको छैन’, उनले भने, ‘गठबन्धनको कुरा केन्द्रले स्पष्ट भनेको छैन। तर, वडा तहसम्मको तथ्यांक भने मागेको छ। त्यसैले केही समय उम्मेदवार तय हुने कुरा हुँदैन।’
ललितपुरमा चिरिबाबुबाहेक प्रेमकृष्ण महर्जन र प्रेमलाल महर्जन दाबेदार छन्। उनीहरू २०७४ सालको निर्वाचनमा पनि दाबेदार रहेका थिए। तर, अन्तिममा चिरिबाबुले टिकट पाएका थिए।
एमालेले कसलाई अघि सार्दै छ ?
प्रमुख प्रतिपक्ष नेकपा एमालेले अघिल्लो पटक कडा टक्कर दिएकाले यसपटक पनि राम्रो उम्मेदवार छान्नुपर्ने दबाबमा रहेको छ। अघिल्लो पटक थोरै मतले महानगर गुमाएको एमाले यसपटक निर्वाचन जित्ने रणनीतिका साथ उत्रने तयारीमा छ। एमाले ललितपुर जिल्ला अध्यक्ष पुरुषोत्तम आचार्यले विगतका सबै कमिकमजोरीहरूलाई सुधार गरेर यसपटक निर्वाचन जित्नेगरि उम्मेदवार तय हुने बताए।
‘विगतमा थोरै मतले गुमाउनु परेको थियो। अब त्यो कमिकमजोरीहरू सच्चाएर उम्मेदवार तय हुन्छ’, उनले भने, ‘अहिले उम्मेदवार को बन्ने तय भएको छैन। तर, जित्ने उम्मेदवार उठाउने हो।’
आकांक्षी धेरै भएको र मापदण्डका आधारमा छलफल गरेर उम्मेदवार उठाउने उनले बताए।
एमालेभित्र उम्मेदवार हुन गत निर्वाचनमा पराजित भएका हरिकृष्ण व्यञ्जनकारको नाम पार्टीभित्र चर्चामा छ। विगतमा सानो परिणामले हार ब्यहोर्न परेकाले यसपटक पनि उनलाई नै उम्मेदवार बनाउने प्रवल सम्भावना रहेको एक नेताले बताए। उनीबाहेक प्रेमलाल महर्जन र ज्ञानेन्द्र शाक्य पनि आकांक्षी छन्।
माओवादी र एकीकृत समाजवादी गठबन्धनको निर्णय पर्खिँदै
सत्तापक्षका दुई पार्टीहरू माओवादी केन्द्र र एकीकृत समाजवादी पार्टीले सत्ता गठबन्धनकाबीचमा तालमेलको टुंगो लागेपछि मात्र उम्मेदवारको अजेण्डामा छलफल प्रवेश गर्ने बताएका छन्।
माओवादीमा केही आकांक्षीहरू देखिएका छन्। राजकाजी महर्जन र सरोज महर्जन लगायत केही नेताहरूले मेयरको दाबी गरेका छन्। माओवादी केन्द्रका ललिपुरका संयोजक शिव कट्टेलले अहिले मेयरको उम्मेदवारको विषयमा कुनै पनि छलफल नै सुरु नभएको बताए।
‘हामीले अहिले छलफल नै सुरु गरेका छैनौं। पालिकाको बैठक बस्दैछौं’, उनले भने ‘१५ गतेसम्म वडाबाट छलफल गरेर टुंगो लगाउँछौं। अनि, चैत १९ गतेपछि यसमा छलफल सुरु हुन्छ होला।’ गत निर्वाचनमा दिनेश महर्जन उम्मेदवार भएको र अहिले त्योभन्दा फरक व्यक्ति उम्मेदवार हुने माअोवादीका एक नेताले बताए।
राजकाजी महर्जन र सरोज महर्जनलगायत अन्य नेताहरू पनि उम्मेदवार हुनसक्ने ती नेताले बताए। एक्लै लड्न परेको अवस्थामा लोकप्रिय व्यक्तिको खोजी गर्ने माओवादी नेताहरूको भनाइ छ।
सत्ता गठबन्धनमा रहेको अर्को पार्टी एकिकृत समाजवादीले भने अहिले ललितपुरमा कुनै दाबी गर्ने अवस्थामा नरहेको देखिएको छ। उनीहरूले सत्ता घटकका बीचमा हुने तालमेलको अवस्था हेरेपछि मात्र छलफल गर्ने उसको तयारी छ। गठबन्धनकाबीच सहमति भएमा उमप्रमुख पाउने र महिला नै उठाउनुपर्ने अवस्था पनि आउन सक्ने भएकाले अहिले नै छलफल अघि नबढाइएको नेताहरूले बताएका छन्।
ललितपुर महानगरपालिमा नेवार समुदायका बढी मतदाता रहेका छन्। २०४९ मा ललितपुरमा कांग्रेसले जितेको थियो भने २०५४ मा एमालेले जितेको थियो। २०७४ सालको निर्वाचनमा नेपाली कांग्रेसले जितेको थियो।
प्रतिनिधि सभातर्फ २०६४ मा तीनै क्षेत्र माओवादीले जितेको थियो भने २०७० मा तीनैओटै क्षेत्र कांग्रेसले जित्यो। २०७४ सालमा २ क्षेत्र एमालेले र एउटा क्षेत्र माओवादी केन्द्रले जितेको थियो। २०७४ मा एमाले–माओवादीबीच तालमेल थियो।
अघिल्लो स्थानीय तह निर्वाचनको परिणाम हेर्दा ललितपुर कांग्रेसका लागि बलियो महानगरपालिका हो। तर, एमाले पनि कमजोर भने रहेको छैन। त्यस्तै, माओवादीको उपस्थिति पनि राम्रै रहेको छ।
त्यसमा पनि यो बीचमा नयाँ मतदाता थपिएका र स्थानीय तहमा उम्मेदवार हेरेर जनताले मतदान गर्ने भएकाले त्रिपक्षीय प्रतिस्पर्धा नै हुने आकलन गर्न सकिन्छ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
