काठमाडौं– फागुन महिनामा पुँजी बजारबाट सरकारलाई हुने कमाइ ४९ प्रतिशतले घटेको छ। पुँजी बजारबाट सरकारले सेयर किनबेच गरेवापत ‘क्यापिटल गेन ट्याक्स’ लिने गर्छ। सरकारको यस्तो ट्याक्स माघ महिनाको तुलनामा फागुन महिनामा ४९ प्रतिशतले घटेको हो। माघमा ८० करोड ५४ लाख रुपैययाँभन्दा बढी पूँजीगत लाभकर संकलन गरेको सरकारले फागुनमा ४१ करोड ५ लाख रुपैयाँमात्र संकलन गरेका छ।
धितोपत्र कारोबारमा नाफा कमाएका लगानीकर्ताले मात्र तिर्ने उक्त लाभकर फागुन महिनामा घटेको जानकारी सिडिएससीले दिएको हो। कुल पूँजीगत लाभकरमध्ये अल्पकालीन लगानीकर्ताबाट ५४ दशमलव २२ प्रतिशत र दीर्घकालीन लगानीकर्ताबाट ४५ दशमलव ७८ प्रतिशत संकलन भएको जानकारीसमेत सिडिएससीले दिएको छ।
फागुनमा अल्पकालीन लगानीकर्ताबाट २२ करोड २६ लाख रुपैयाँभन्दा बढी र दीर्घकालीन लगानीकर्ताबाट १८ करोड ७९ लाख रुपैयाँभन्दा बढी पूँजीगत लाभकर संकलन भएको सिडिएससीको भनाइ छ।
सरकारले उल्लेख्य रुपमा कर उठाइरहेको अवस्थामा पछिल्लो समय भने करको रकम घटेको देखिन्छ। वित्तीय प्रणालीमा तरलता अभावसँगै बढेको ब्याजदर र नियामकबाट सार्वजनिक भएका नीति नियमले बजार प्रभावित हुँदा लगानीकर्तासँगै सरकारको आम्दानीमा पनि कमी आएको हो।
पछिल्लो समय राष्ट्र बैंकको नीतिबाट प्रभावित बन्दै आएको धितोपत्र बजारलाई सुधारको बाटोमा ल्याउनेतर्फ सरकारले ध्यान दिनुपर्नेमा लगानीकर्ताले जोड दिएका छन्। माघको तुलनामा फागुनमा नेप्से परिसूचक ४ दशमलव ७६ प्रतिशत घट्दा कुल बजार पूँजीकरण ४ दशमलव ४८ प्रतिशत कम भएको नेप्सेको तथ्यांकले देखाउँछ।
माघ मसान्तसम्म २ हजार ८०१ दशमलव ५६ विन्दुमा रहेको नेप्से परिसूचक फागुन मसान्तसम्म २ हजार ६६८ दशमलव ११ विन्दुमा झरेको हो। माघमा भन्दा फागुनमा कारोबार रकम ४६ दशमलव ६३ प्रतिशत कम भएको नेप्सेले जानकारी दिएको हो।
माघमा १ खर्ब १७ अर्ब रुपैयाँभन्दा बढीको कारोबार भएकोमा फागुनमा ६२ अर्ब ९२ करोड रुपैयाँभन्दा बढीमात्र धितोपत्र कारोबार भएको हो।
धितोपत्र कारोबारमा नाफा भएको खण्डमा मात्र तिर्नुपर्ने यो कर यसै आर्थिक वर्षदेखि व्यक्तिगत लगानीकर्ताको हकमा पनि फरक फरक लागू भएको हो। यसअघि समान ५ प्रतिशत पूँजीगत लाभकर तिर्दै आएका व्यक्तिगत लगानीकर्ताले यसै वर्षदेखि ७ दशमलव ५ प्रतिशतसम्म पूँजीगत लाभकर तिर्न थालेका हुन्।
दीर्घकालीन लगानीलाई प्रोत्साहन गर्ने उद्देश्य अनुरुप सरकारले ३६५ दिनभन्दा अघि खरिद गरेको सेयर विक्री गर्दाको नाफामा ७ दशमलव ५ प्रतिशत र ३६५ दिनभन्दा बढी समय सेयर कायम गरी विक्री गर्दाको नाफामा भने ५ प्रतिशत लाभकर तिर्नुपर्ने व्यवस्था गरेको हो।
धितोपत्र बजारमा लगानी गर्ने संस्थागत लगानीकर्ताका लागि भने १० प्रतिशत पूँजीगत लाभकरको व्यवस्था छ। धितोपत्र लगानीकर्ताले भारित औसत लागतका आधारमा पूँजीगत लाभकर तिर्नुपर्ने व्यवस्था रहेको छ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
-1763559424.jpg)
