काठमाडौं– कोरोना भइरसको उच्च जोखिम भएकामध्ये एक जिल्ला हो, मोरङ। खुल्ला सीमा नाका र कोरोना सम्बन्धमा देखिएको बेवास्ताका कारण प्रदेश १ को राजधानी विराटनगर अहिले ‘हटस्पट’ हुन पुगेको छ। विराटनगरमा मात्रै दिनमै अहिले ५०–६० भन्दा बढीमा कोरोना संक्रमण पुष्टि हुन थालेको छ। यस्तो विषम परिस्थितिमा विराटनगरमै रहेको कोशी अञ्चल अस्पतालले कसरी काम गरिरहेको छ?
कोशी अञ्चल अस्पतालमा अहिले अवस्था निकै नाजुक हुँदै गइरहेको कोभिड सेन्टर कोशी अञ्चल अस्पतालका संयोजक डा दीपक सिग्देल बताउछन्। ‘अवस्था भयावह नै छ। विराटनगरको हरेक क्षेत्रमा कोरोनाको लक्षण देखिसकेको अवस्थामा स्थितिलाई निकै नाजुक भन्नुपर्छ।’
कोशी अस्पतालका २१ जनामा कोरोना
अहिलेसम्म कोशी अञ्चल अस्पतालका २१ जना स्टाफमा कोरोना देखिएको छ। तर अवस्था सबैको सामान्य भएको अस्पतालले जानकारी दिएको छ।
कोरोना देखिएका स्टाफमध्ये कसैलाई कोरोना अस्पतालमा राखिएको छ भने कसैलाई घरैमा आइसोलेसनमा राखिएको डाक्टर सिग्देल सुनाउँछन्। ‘२१ जना स्वास्थ्यकर्मीमा कोरोना देखिएको छ। उहाँहरु सबैलाई कोरोना अस्पतालमै राखिएको छ। जसको घरमा अलिक मिल्ने छ उहाँहरुलाई घरमा पनि राखिएको छ।’
आफ्ना स्टाफलाई आफ्नै अस्पतालमा छुट्टै आइसोलेसन बनाएर राख्ने व्यवस्था पनि गरिरहेको छ। होम आइसोलेसन प्रभावकारी नभएको, परिवारलाई पनि कोरोना सर्न सक्ने उतिकै सम्भावना हुँदा अस्पतालले आफ्नै परिसरमा कोरोना आइसोलेसन बनाउने तयारी गरिरहेको छ। त्यसो त कोरोना अस्पतालमा बिरामीको राम्रो रेखदेख नभएको टिकाटिप्पणी पनि उतिकै छ।
‘विस्तारै कोरोना बढ्दै जाने हुँदा अस्पतालले यही राख्ने व्यवस्था मिलाउने तयारी पनि गरेको छ। यहाँका स्टाफलाई यही आइसोलेसनमा राख्ने अवधारणा बनाएका छौं। प्राविधिक रुपमा अलिकति मिलेको छैन। सायद एक हप्ताभित्र हुन्छ होला’, डाक्टर सिग्देलले भने।
कोरोनालाई जितेका स्टाफहरुलाई तत्काल काममा नबोलाउने उनले सुनाए। सबैभन्दा स्वास्थ्य महत्त्वपूर्ण भएको भन्दै डाक्टर सिग्देल थप्छन्, ‘कोरोना देखिएकाहरुलाई ९–१० जति राख्छौं। ११औं दिनमा स्वाब परीक्षण गर्छौ। त्यसपछि नेगेटिभ आएमा घर पठाउछौं। घर गएपछि पनि उहाँहरुलाई हामी १४ दिन क्वारेन्टाइनमा राख्छौं। त्यो बेला हामी काममा बोलाउँदैनौं।’
सेवाबाट बन्चित छैन
कोरोनाको जोखिम बढ्दै जाँदा अन्य बिरामीमा हेलचक्र्याइँ बढेको भन्ने गुनासो आइरहरहेको छ। मोरङमै केही दिनअघि उपचार नपाउँदा एक युवाको मृत्यु भएको थियो।
कोरोनाको त्रासले नियमित आउने बिरामीहरुको भर्ना समेत लिन मानिरहेका छैनन् धेरै अस्पतालहरु। तर कोशी अञ्चल अस्पताल भने बिरामीलाई सेवाबाट बन्चित नगराएको दाबी गर्छ। ‘यहाँको फरकफरक वार्डमा कोरोना देखियो। जुनजुन वार्डमा कोरोना देखिन्छ। २–३ दिन सेवा अवरुद्ध हुन्छ। त्यो क्षेत्रलाई हामी सिल गर्छौं। त्यसपछि हामी स्यानिटाइज गर्छौं,’ डाक्टर सिग्देल भन्छन्, ‘खासमा नियम त दुई घण्टामा खोल्नुपर्ने छ। तर स्थिति यस्तो भयाभह छ कि सबै डराउछन् नि त। सर्छ है भन्ने छ। तर सेवाबाट कसैलाई बन्चित गरिएको छैन।’
अहिले कोशी अस्पतालमा प्रत्येक दिन ओपिडीमा १ जना डाक्टर हुन्छ। राउण्डमा अर्का डाक्टर। अस्पतालले दिनमा हरेक विभागमा एक जना डाक्टर आउने व्यवस्था गरेको छ। तर आज आउने डाक्टर भोलि आउन नपर्ने तालिका अस्पतालको छ। अस्पतालले पूरै कोरोना विरुद्धको सावधानी अपनाएको छ। तर बिरामीसँग सिधै सम्पर्क हुँदा कोरोना सरेको डाक्टर सिग्देल बताउछन्।
ढिलो आउने पिसिआर रिपोर्टले बिरामीको ज्यानै जोखिममा
अहिले गम्भीर अवस्थाका बिरामी अस्पताल आए, धेरै ठाउँमा उसले तत्काल उपचार नपाउने अवस्था देखिन्छ।
उपचारका लागि पहिलो स्टेप हो, कोरोनाको लागि स्वाब संकलन र अक्सिजनको व्यवस्था।
अस्पतालले इमर्जेन्सीमा आएका बिरामीलाई आइसोलेसनमा लान्छ। त्यहाँ अक्सिजन दिइन्छ। कोरोनाको परीक्षण गरिन्छ। तर पिसिआर रिपोर्ट २४ घण्टामा आउँछ। यतिञ्जेल बिरामीले अन्य केही उपचार पाउँदैनन्। जसले गर्दा गम्भीर बिरामी परेकाको ज्यान जान सक्ने निकै सम्भावना हुन्छ। एक त ओपिडी सेवाहरु सुस्त हुँदै जाँदा यसको चाप इमर्जेन्सीमा थपिन्छ। झनै ढिलो गरी आउने पिसिआर रिपोर्टले अर्को तनाव सिर्जना गर्छ।
पिसिआर रिपोर्टपछि पोजेटिभ आएमा अस्पतालले कोरोना अस्पतालमा पठाउने गरेको छ। तर नेगेटिभ आएमा ओपिडी लाने कि आइसियु लाने, अस्पतालको निर्णय हुन्छ। अस्पताल भर्ना भएका गम्भीर बिरामीले पनि एक दिनपछि मात्रै उपाचार पाउने अवस्था छ। यो निकै गम्भीर छ। यो कुरामा कोशी अञ्चल अस्पतालका डाक्टर सिग्देल पनि सहमत छन्।
‘इमर्जेन्सीमा आएकालाई शंका लागेमा आइसोलेसन राख्छौं। त्यहाँ अक्सिजनको व्यवस्था गर्छौ, स्वाब पठाउँछौं। त्यो बाहेक ती बिरामीलाई अरु केही सुविधा दिन सकिँदैन। यहाँ हेरचाह कम हुन्छ। यो कुराचाहिँ अहिलेको सबैभन्दा गम्भीर हो’, डाक्टर सिग्देल भन्छन्।
सिरियस बिरामीको पिसिआर रिपोर्ट तत्काल नआउँदा बिरामीलाई मात्रै हैन, डाक्टर र बिरामीको आफन्तलाई समेत तनाप हुने गरेको छ।
‘यहाँ बिरामीलाई निकै कष्ट परिरहेको छ। हामी पनि जोगिनुपर्यो। बिरामीलाई पनि जोगाउनुपर्यो। पिसिआर रिपोर्टचाहिँ १ घण्टामा आउने खालको वातावरण भयो भने बिरामीले दुःख पाउने थिएनन्। ढिलोगरी आउने पिसिआर रिपोर्टले गम्भीर प्रकृतिका बिरामीको ज्यान जोखिममा हुने गरेको छ’, डाक्टर सिग्देल भन्छन्।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
