काठमाडौं- नेपाल वायुसेवा निगम (नेपाल एयरलाइन्स)ले आन्तरिक उडानमा प्रयोग गर्दै आएको ६ वटै चिनियाँ जहाज उडान नगर्ने उद्घोष गरेको छ।
एयरलाइन्सले साउन १५ गतेबाट ४ वटा वाई–१२ र २ वटा एमए-६० जहाज उडान नगर्ने निर्णय गरेको हो।
केही दिनअघि बसेको निगम सञ्चालक बोर्डको बैठकले साउन १५ गतेबाट ६ वटै चिनियाँ जहाज उडान नगर्ने निर्णय गरेका हो।
‘नेपाल एयरलाइन्सले साउन १५ गतेबाट चिनियाँ जहाज अपरेशन पूर्ण रुपमा बन्द गर्नेछ,’ एक बोर्ड सदस्यले भने, ‘जहाज उडान नगर्ने निर्णय संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्रालयमा जानकारी भएको छ।’
चिनियाँ जहाजका कारण निगमले वार्षिक आधा अर्बभन्दा नोक्सानी बेहोर्न परेको भन्दै सञ्चालन गर्ने निर्णय गरेको ती बोर्ड सदस्यले नेपाल लाइभसँग बताए।
२०७१ वैशाखमा पहिलो पटक एउटा चिनियाँ एमए–६० जहाज नेपाल आएको थियो भने २०७४ फागुनमा चीनसँगभएको दुई पक्षीय सम्झौताअनुसारको बाँकी सबै जहाज आइपुगको थिए।
निगमले २०७१ वैशाखमा पहिलो एमए ६० जहाज ल्याएको थियो भने सोही वर्षको कात्तिकमा वाई–१२ जहाज ल्याएको थियो।पहिलोपटक ल्याइएका दुवै जहाज अनुदानका थिए। २०७३ मा एमए ६० र वाई–१२ ल्याइएको थियो। यसैगरी निगमले २०७४ फागुनमा दुई सरकारबीचको सम्झौताअनुसार बाँकी रहेका दुईवटा वाई–१२ जहाज नेपाल ल्याएको थियो।
चिनियाँ जहाज अपरेशनमा आएदेखि अहिलेसम्म नेपाल एयरलाइन्सलाई करिब २ अर्ब नोक्सानी भएको विवरण समेत निगमले निकालेको छ। चिनियाँ जहाजबाट आम्दानी हुनुको सट्टा निरन्तर रुपमा घाटा भएको भन्दै निगम सञ्चालन बोर्डले अन्ततः जहाज नै उडान नगर्ने उद्घोष गरेको छ।
जहाज उडान नगर्ने उद्घोष गरेको निगमले व्यवस्थापनको विषयमा भने केही पनि निर्णय नगर्दै मन्त्रालयमा पत्र पठाएको मन्त्रालयका एक सह–सचिवले जानकारी दिए।
साथै निगम सञ्चालक बोर्डले चिनियाँ जहाज अपरेशनमा रहेको करारका कर्मचारीको करार सम्झौता पनि साउन १५ गतेबाट नै भंग गर्ने निर्णय गरेको छ। तर, स्थायी कर्मचारीको हकमा भने आवश्यकताअनुसार अन्य ठाउँमा व्यवस्थापन गर्ने निर्णय भएको एक बोर्ड सदस्यले जानकारी दिए।
२०७१ देखि अहिलेसम्म ६ वटा चिनियाँ जहाज खरिददेखि अपरेशनसमेत गरी निगमले ८ अर्ब ५७ करोड रुपैयाँको आर्थिक भार बेहोर्न परेको समेत सञ्चालक बोर्डको निष्कर्ष छ।
६ वटा चिनियाँ जहाजमध्ये २ वटाभन्दा बढी जहाज एकैपटकमा सञ्चालनमा समेत आउने सकेको थिएन। निगमसँग अहिले एउटा एमए–६० र एउटा वाई–१२ जहाजमात्रै उडानयोग्य छन्। एउटा एमए–६० र २ वटा वाई–१२ जहाज भने लामो समयदेखि ग्राउन्डेड भएर बसेका छन्। एउटा जहाज दुर्घटना परेपछि उडान गर्न नमिल्ने गरी थन्किएको छ।
उडान बन्द गर्ने उद्घोष गरेको निगमले जहाज भने उडानयोग्य नै बनाएर राख्ने निर्णय समेत गरेको छ।
चालू आर्थिक वर्ष २०७६/०७७ मा मात्रै निगमलाई ६ चिनियाँ जहाज सञ्चालनबाट ५० करोडदेखि ६० करोड घाटा हुने अनुमान गरिएको छ। गत आर्थिक वर्ष २०७५/०७६ मा निमगले यी जहाजबाट ५२ करोडभन्दा बढी खुद घाटा व्यहोरेको थियो।
यसैगरी चिनियाँ जहाज अपरेशाबाट आर्थिक वर्ष २०७४/०७५ निगमले दुई एमए–६० जहाज उडानबाट ३१ करोड ६४ लाख रुपैयाँ खुद घाटा खाएको थियो। यसैगरी सोही वर्ष नै निगमले ४ वटा चिनियाँ वाई–१२ जहाज उडानबाट २८ करोड ९७ लाख खुद घाटा सहनुपरेको थियो। यसैगरी आर्थिक वर्ष २०७३/०७४ निगमलाई चिनियाँ एमए–६० जहाज उडानबाट ६ करोड ६७ लाख रुपैयाँ र वाई–१२ जहाजबाट ३ करोड ९४ लाख घाटा भएको थियो।
आर्थिक वर्ष २०७१/०७२ मा भने झन्डै ९ करोड र आर्थिक वर्ष २०७२/७३ मा भने झन्डै १० करोड घाटा खाएको थियो। आर्थिक वर्ष २०७३/०७४ बाट पनि घाटा रकम ह्वातै बढ्न थालेको हो।
२०६९ सालमा तत्कालीन प्रधानमन्त्री बाबुराम भट्टराईको मन्त्रिपरिषद्ले आन्तरिक उडानका लगि ६ वटा चिनियाँ जहाज खरिद गर्ने निर्णय गरेको थियो। जहाज खरिद गर्ने निर्णय पनि संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्रालयबाट नभई अर्थ मन्त्रालयबाट प्रस्ताव गएको थियो।
उक्त प्रस्तावको आधारमा आर्थिक पाटो अर्थ मन्त्रालयले हेर्ने र जहाजको प्राविधिक पाटो नागरिक उड्डयन मन्त्रालयको सहयोगमा नेपाल वायुसेवा निमगले अध्ययन गर्ने निर्णय भएको थियो। सोही आधारमा २०७० मंसिरमा खिलराज रेग्मीको मन्त्रिपरिषदबाट ६ वटा चिनियाँ जहाज खरिद गर्ने निर्णय गर्दै चीनसँग सम्झौता गरिएको थियो।
सम्झौतामा एक एमए-६० र एक वाई-१२ जहाज अनुदानमा र ४ वटा जहाज सफ्ट लोनमा खरिद गर्ने गरी दुईपक्षीय सम्झौता भएको थियो।
सम्झौताअनुसार चिनियाँ जहाज खरिदमा निगमले ६ अर्ब ६७ करोड १० लाख रुपैयाँ सहुलियत ऋणको लगानीमा चीनसँग जहाज खरिद गरेको थियो। कूल रकममध्ये दुई अर्ब ९४ करोड ३० लाख अनुदान सहयोग थियो भने तीन अर्ब ७२ करोड वार्षिक १ दशमलव ५ प्रतिशत दरको ऋण थियो।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
-1749826086.png)
