क्वारेन्टाइन बसेकालाई किन खुवाइयो कसम?

कोरोना अपडेट

क्वारेन्टाइन बसेकालाई किन खुवाइयो कसम?'सरकारको दायित्व राहदानी दिनु र कर असुल्नु मात्रै'

दुर्गा दुलाल शुक्रबार, जेठ ३०, २०७७ १६:१०

फाइल तस्बिर

काठमाडौं- ‘म समुदायमा हेलमेल हुने छैन। परिवार र अन्यको प्रत्यक्ष सम्पर्कमा रहने छैन, घरमै बस्छु।’ झट्ट सुन्दा यो वाचाकसम कुनै परिवारका सदस्यले धेरै बाहिर हिँडिरहने मानिसलाई खुवाउने झैं देखिन्छ। यदि तपाईले यो सोच्नु भयो भने यो गलत ठहर हुनेछ। यो कसम हो भारतबाट फर्किएर क्वारेन्टाइनमा बसेका व्यक्तिलाई घर पठाउँदा खुवाउने कसम।

कर्णाली प्रदेशको दैलेख जिल्लाका नगरपालिकाहरूमा कोरोना बिरामीलाई यही कसम खुवाउँदै घर पठाउँदै गर्न थालेका छन्। भारतबाट फर्केका अधिकांशमा कोरोना संक्रमण देखिन थालेपछि पिसिआर परीक्षण नगर्नू भनी सरकारले निर्देशन दिएपछि अविश्वसनीय आरडिटी परीक्षण गर्दै कसम खुवाउँदै घर पठाउने गरेका हुन्।

दैलेखेको सबैभन्दा धेरै संक्रमित रहेको स्थानीय तह हो नारायण नगरपालिका। नारायाण नगरपालिकामा मात्र १९४ जना कोरोना पोजेटिभ रहेका छन्। हालसम्म ३ सय जनाको मात्र पिसिआर परीक्षण भएको छ। दैलेख जिल्लामा मात्र ४ सय ४१ जना कोरोना संक्रमित रहेका छन्। उक्त जिल्लामा एक जनाले कोरोनाकै कारण ज्यान गुमाएका छन्।

यसरी क्वारेन्टाइनमा बसेकाहरुलाई कसम खुवाएर पठाउने गरेको नगरपालिका मेयर रत्नप्रसाद खड्काले बताए। स्वास्थ्य मन्त्रालयले नै लामो समय क्बारेनटाइनमा बसेको र कुनै लक्षण नदेखिएको व्यक्तिलाई घर पठाउन सकिने परिपत्र गरेपछि आफूहरुले पठाएको उनको भनाइ छ।

‘मन्त्रालयले नै लामो समय बसेका र लक्षण नभएका बिरामी भएमा घरमै होम क्वारेन्टाइनमा बस्न सक्ने गरी पठाउनु भन्यो,’ मेयर खड्काले भने, ‘हामीले आरडिटी गरेर नेगेटिभ आएकालाई समुदायमा नजाने कसम खुवाएर पठायौं।’

कम्तीमा १० दिन राखेपछि आरडिटी गरेर घर पठाउने गरिएको उनले बताए। तर सरकराले फेरि परिर्वतन गरेर १४ दिन राखेर परीक्षण गरेर होम क्वारेनटाइनमा पठाउन भनेकाले अहिले यही प्रक्रिया चलेको मयर खड्काले बताए।

नगरपालिकामा १९४ जनाको पिसिआर पोजेटिभ आएको छ भने ८५ जनाको आरडिटी पोजेटिभ छ। हालसम्म १६ सय ३७ जनालाई क्वारेन्टाइनमा राखिएको मेयर खड्काले बताए। अब ५२९ जना क्वारेन्टाइनमा रहको उनले जानकारी दिए।

भारतबाट आउनेक्रम चलिरहेकाले यो संख्या अझै बढ्ने भएकाले र नगरपलिकाले क्वारेन्टाइन निर्माण गरेका विभिन्न विद्यालयलाई आइसोलेसनमा परिणत गरेर उपचार गराइरहेको उनले बताए। नगरभित्रको सरस्वती माविमा, त्रिभुवन मावि, महेन्द्र र कोटथाप्दा माविमा पिसिआर पोजेटिभ आएकालाई उपचार गरिँदै आएको छ। नगरापलिकाले २१ वटा क्वारेन्टाइन बनाएको छ।

एक जना डाक्टरबाट कसरी उपचार हुन्छ?
मेयर खड्काले केन्द्र सरकारले आफूहरूलाई वेवास्ता गरेको बताए। जिल्ला अस्पतालका एक जना डाक्टरले नगरका सबै बिरामी हेर्नुपर्ने अवस्था रहेको बताए। ‘स्वास्थ्यकर्मी अभाव भयो,’ उनले भने, ‘जिल्ला अदालतले राउन्डमा हेर्ने काम गरिरहेको छ। दक्ष डाक्टर चाहियो। मोबाइल टिम गठन गरेर भएपनि केन्द्रले पठाउनु पर्‍यो?’

जिल्लाकै अर्को प्रभावित स्थानीय तह हो दुल्लु। कर्णालीमा कोरोना संक्रमणबाट पहिलोपटक ज्यान गुमाउने स्थानीय तह दुल्लु थियो। हाल दुल्लुमा ४९ जना संक्रमित छन्। ३ जनाले कोरोना जितेर फर्केका छन्। यसरी कोरोना जित्नेमा २ वर्षका बालक, ३३ वर्षकी गर्भवती र अर्की एक महिला छन्।

दुल्लु नगरपालिकाले पनि नारायण नगरपालिकाझैं मानिसहरुलाई क्वारेन्टाइनबाट घर पठाउने अभियान शुरु गरेको छ। हालसम्म २१ सय ५ जनालाई क्वारेन्टाइनबाट घर फर्काइएको मेयर घनश्याम भण्डारीले बताए। हालसम्म नगरले ७ सय पिसिआर परीक्षण गरेको छ भने १७ सय ५१ आरडिटी गरिएको उनले बताए।

हालसम्म नगरको क्वारेन्टाइनमा २ हजार ९ सय ७ जना बसेका छन्। संक्रमितमध्ये एक जनालाई कोरोना अस्थायी अस्पतालको आइसोलेसन र अन्य ४३ जनालाई क्वारेन्टाइनको आइसोलेसनमा राखेर उपचार गरिरहेको मेयर भण्डारीले बताए।

सरकारको दायित्व नागरिकता र राहदानी दिने र कर असुल्ने मात्रै
केन्द्र सरकारले आफूहरुलाई वेवास्ता गरेको उनले बताए। केन्द्र सरकारले जसरी नागरिकहरुको उपचार गर्ने हो त्यसको दायित्व नलिएको आरोप मेयर भण्डारीले लगाए।

‘संघीय सरकारले सहयोग गरेन, उसको काम राहदानी र नागरिकता मात्र दिने र पैसा अशुल्नेमा नै सीमित भएको छ,’ उनले भने, ‘विदेश पठाउँदा श्रम स्वीकृतीका लागि २०–२० हजार लिएको छ नि त्यो पैसा अहिले खर्च गरे हुँदैन।’ अहिले दुल्लु अस्पतालमा पिसिआर मेसिन जोडिने तयारी रहेको उनले बताए। पिसिआर मेसिन जडान भएपछि सहज हुने उनको विश्वास छ। नगरले एम्बुलेन्स तयारी अवस्थामा राखेको पनि उनले बताए।

समुदायमा फैलिएको छैन
कोरोना भाइरसको संक्रमण पहिलो चरणमा भएको दाबी दुई स्थानीय तहका प्रमुखले समुदायस्तरमा नपुगेको दाबी उनको छ। ‘भारतबाट आएका बाहेक अन्यमा कोरोना संक्रमण देखिएको छैन,’ नारायण नगरका मेयर खड्काले भने, ‘समुदायमा नपुगेकाले हामी पहिलो अवस्थामै छौ।’

भारतबाट आउने सबैलाई स्थानीय तहले उद्धार गरेर ल्याएका कारण उनीहरुबाट समुदायमा नफैलिएको उनीहरुको दाबी छ।