कोरोना महामारी : डब्लुएचओलाई लिएर चीन, अमेरिका र ताइवानबीच विवाद

कोरोना अपडेट

नेपाल लाइभ शुक्रबार, चैत २८, २०७६ १७:४०

काठमाडाैं- अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले फेरि एकपटक चीनको प्रशंसा गरेकोमा विश्व स्वास्थ्य संगठन (डब्लुएचओ)काे आलोचना गरेका छन्। ट्रम्पले डब्लुएचओलाई पैसा दिने अमेरिका तर प्रशंसा भने चीनको गरेको आरोप लगाए।

त्यस्तै ट्रम्पले डब्लुएचओलाई ताइवानको विषयमा बेवास्ता गरेको आरोप लगाए। ट्रम्पले डब्लुएचओलाई जाने फडिङसमेत रोक्ने धम्की दिएका छन्। अमेरिकाले हरेक वर्ष डब्लुएचओलाई ५ सय मिलियन अमेरिकी डलर दिने गर्दछ।

कोरोना भाइरसका कारण विश्वमा अहिले १६ लाख मानिस संक्रमित छन् भने ९६ हजारले ज्यान गुमाइसकेका छन्। संगठन यी मानिसहरुलाई बचाउन काम गर्दै आएको छ। अमेरिकाले ताइवानले कोरोना भाइरस संक्रमणको विषयमा डब्लुएचओलाई सूचना दिए पनि त्यसबखत उसले ध्यान नदिएकाे आराेप लगाएकाे छ।

‘अमेरिका यो कुराले हैरान छ कि विश्व स्वास्थ्य समुदायसँग ताइवानको सूचना किन लुकाइयो’, अमेरिकी विदेश मन्त्रालयका प्रवक्ताले भने, ‘१४ जनवरी २०२० मा डब्लुएचओले यो भाइरस मानिसदेखि मानिसमा ट्रान्समिसनको संकेत फेला परेको छैन।’

ताइवानलाई अब्जर्भरको अनुमतिसमेत नदिँदै जन स्वास्थ्यभन्दा राजनीति गरेको आरोप विदेश मन्त्रालयले लगाएकाे थिए। डब्लुएचओले समय र मानिसहरुको ज्यान बर्बाद गरेको आरोपसमेत विदेश मन्त्रालयले लगाएकाे थियो।

चीन र ताइवनबीच दरार
चीनसँग नजिक भएपनि ताइवानले यो महामारी फैलनबाट रोक्न सफल भयो। ताइवानका उपराष्ट्रपति चिएन जेनले यो भाइरस मानवबाट मानवमा फैलन सक्ने चेतावनी डब्लुएचओलाई ३१ डिसेम्बरमै दिएका थिए।

चेनले फाइनान्सियल टाइम्सलाई दिएको अन्तर्वार्तामा भनेका थिए, ‘ताइवानी डाक्टरहरुले यो मानवमा फैलने कुरा पत्ता लगाएका थिए। साथै वुहानमा यो संक्रमणका कारण डाक्टर र नर्सहरुसमेत बिरामी भएको सूचना पाइएको थियो।’ तर डब्लुएचओले त्यसलाई गम्भीर रुपमा नलिएको उनको आरोप थियो। तर, अहिले यो मानवबाट मानवमा सरेर महामारीको रुप लिएपछि उसले स्वीकार गरेको उनले बताए।

चीन ताइवानलाई आफ्नो एक प्रान्त मान्दछ र सबै अन्तर्राष्ट्रिय संगठनसँग अलग नर्गन माग गर्दछ। तर, ताइवानले भने आफू अलग लोकतान्त्रिक देश भएको बताउँछ।

ताइवान जहाँ सन् १९४९ मा चीनबाट भागेर आएका मानिसहरु बस्दै आएका छन्।

जब अमेरिकी राष्ट्रपति ट्रम्पले चीनबाट आउने मानिसलाई अमेरिका प्रवेश निषेध गर्ने घोषणा गरे तब डब्लुएचओमाले विरोध गरेको थियो। विश्वका अधिकतम देशहरुले चीनबाट आउने उडान रद्द गरिरहेका थिए।

हुन त ट्रम्पमाथि पनि आरोप लाग्ने गरेको छ कि उनले पनि यसलाई सुरुमा गम्भीरतापूर्वक लिएनन्। यही कारण अहिले अमेरिका कोरोना भाइरसको सबैभन्दा धेरै चपेटामा परेको छ। जाेन हप्किङस विश्वविद्यालकाे तथ्यांक अनुसार अमेरिकामा हाल ४ लाख ६२ हजार २९९ मानिस संक्रमित छन् भने १६ हजार ६८६ मानिसले ज्यान गुमाएका छन्।

ट्रम्पले जनवरीमा कोरोना भाइरस अमेरिकाको नियन्त्रणमा रहेको दावी गरेका थिए। अप्रिलसम्म गर्मी बढ्ने र कोरोना भाइरसको महामारीको असर समाप्त हुने उनकाे दावी थियाे।

डब्लुएचओको आरोप
डब्लुएचओकोका महानिर्देशक टेड्रोस अधानम घेब्रेयेससले बुधबार अमेरिकी राष्ट्रपति ट्रम्पको भनाइलाई खण्डन गरे। उनले आफूमाथि निजी टिप्पणी भएको र जातिय टिप्पणीसमेत गरेको उनले बताए।

उनले अमेरिकी राष्ट्रपति ट्रम्पलाई भाइरसको घटनामा राजनीति नर्गन चेतावनी दिए। उनले अनावश्यक रुपमा ताइवानको विषयमा आफूलाई मुछिएको आरोप लगाए। स्वास्थ्य विशेषज्ञका अनुसार वुहान जान र त्यहाँको बारेमा सूचना संकलन गर्नका लागि चीनको सहयोग गर्नुको बाहेक डब्लुएचओसँग अर्को विकल्प पनि थिएन।

उता चीनले ताइवानले डब्लुएचओप्रति गलत आक्रमण गरेको र नस्लवाद फैलाउनका लागि इन्टरनेट प्रयाेगकर्ताकाे साहारा लिएको आरोप लगाएको छ। ताइवानले चीन र डब्लुएचओका निर्देशकसँग उनीहरुले गलत बयान दिएको दावी गर्दै आएको छ । दुवैले आफ्नो भनाइप्रति माफी माग्नुपर्ने उनीहरुको भनाई छ।

ताइवानले समयमा सूचना दिदाँ पनि डब्लुएचओले त्यसलाई रोक्न पहल नर्गदा अहिले मानिसहरुको ज्यान खतरामा परेको दावी गर्दै आएको हो।

ताइवानले कसरी रोक्यो संक्रमण
ताइवानले कोरोना भाइरससँग लड्नको लागि तत्कालीन समयमै कडा कदम चाल्यो। ताइवानले जनु रुपमा प्रारम्भिक अवस्थामा कडा कदम चाल्यो जसका कारण त्यहाँ ३८० मानिसमा मात्र संक्रमण देखियो भने पाँच जनाले मात्र ज्यान गुमाए। बिहीबारकाे तथ्यांक हेर्ने हो भने ताइवानमा एक जनामात्र नयाँ संक्रमित फेला परेका छन्।

कोरोना भाइरसलाई लिएर चीन, ताइवान, अमेरिका र डब्लुएचओले आ-आफ्नै तर्क गरिरहेका छन्। डब्लुएचओ आफैं विश्वभर फैलिएको यो भाइरसविरुद्ध औषधि बनाउन लागि परेको छ।

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।