काठमाडौं- सवारीसाधनको इन्जिनको बनोट र त्यसमा निर्धारण गरिएको क्षमताका आधारमा त्यसले दिने पावर र गर्ने काम निर्क्याेल हुन्छ। ३ वा ४ सिलिन्डर इन्जिनमा कुन राम्रो, कुन पावरफुल, कुनको मर्मत खर्च कति, कुनले बढी माईलेज दिन्छ? यस्ता प्रश्न सवारी उपभोक्तामा उब्जनु स्वभाविक हो। यहाँ तिनै प्रश्नको उत्तर बारे उल्लेख गरिएको छ।
पहिले चर्चा गरौं ४ सिलिन्डर इन्जिनयुक्त सवारीको, हालका कारमा इन्जिनहरु फोर स्ट्रोकका हुने गरेका छन्। फोर स्ट्रोक भन्नाले सिलिन्डरभित्र हुने चारवटा कामलाई बुझ्नु पर्छ। जसमा ’फ्युल इन्टेक’, ’कम्प्रेसन’, ’कम्बस्चन’ र ’एक्जस्ट’ रहेको हुन्छ।
३ वा ४ सिलिन्डर लहरै हुँदा, पहिलो सिलिन्डरमा इन्टेक, दास्रोमा कम्प्रेसन, तेस्रोमा कम्बस्चन (पावर) र चौथोमा एक्जस्टको काम भइरहेको हुन्छ। यी ४ वटा स्ट्रोकमध्ये तेस्रो स्ट्रोकमा मात्र पावर जेनरेट हुन्छ। सिलिन्डरहरुमा पालैसँग पहिलो, दास्रो, तेस्रो र चौथो सिलिन्डरमा पावर उत्पन्न हुने भएकोले ४ सिलिन्डरको इन्जिन ३ सिलिन्डर भएको इन्जिनभन्दा ज्यादा उत्कृष्ट हुन्छ। तुलनात्मक रुपमा ४ सिलिन्डर इन्जिन शक्तिशाली हुन्छ।
३ सिलिन्डर इन्जिन: ३ सिलिन्डर भएका इन्जिनमा केही बढी भाइब्रेसन र आवाज आउँछ। यसमा आवाज र भाइब्रेसन आउनुको कारण भने माथि उल्लेख गरिएको जस्तै इन्जिनको फोर स्ट्रोकको कारण हो। जसमा कारलाई सुरुमा उठाउँदा अलि बढी पावर दिनु पर्छ। यसको ’लो इन्ड टर्क’ कम हुने गर्छ।
उदाहरणको लागि १२ सय सिसी इन्जिनको कुरा गरौं। यो इन्जिनमा ४ सय सिसीको ३ वटा इन्जिन हुन्छ। यसले क्र्याङसाफ्टलाई ३६० डिग्रीको एक राउन्ड घुमाउन १२० डिग्रीको रोटेसनमा पावर दिन्छ। जसका कारण इन्जिनको सुरुको पावरमा केही कम महसुस हुने गर्छ। साथै सुरुको कम आरपिएममा धेरै भाइब्रेसन महसुस हुन्छ। तर, कारले स्पिड लिएपछि भाइब्रेसन र साउन्ड कम महसुस हुन्छ।
कम्पनीहरुले तीन सिलिन्डर इन्जिन प्रयोग गर्नुको मुख्य कारण यो ४ सिलिन्डरको तुलनामा केही सस्तो पर्छ।
४ सिलिन्डर इन्जिन: यो इन्जिनमा ४ वटा सिलिन्डर प्रयोग हुन्छ। ४ वटा सिलिन्डर भएको इन्जिनलाई पर्फेक्ट कम्बिनेसन भएको इन्जिन मानिन्छ। यसमा इन्जिनको काममा फोर स्ट्रोककै क्रममा पालैपालो लहरमा पावर उत्पादन भइरहेको हुन्छ जसले गर्दा क्र्याङसाफ्टको ३६० डिग्रीको रोटेसनमा प्रत्येक ६० डिग्रीमा पावर उपलब्ध हुन्छ। त्यसैले ४ सिलिन्डर इन्जिन ३ सिलिन्डरको दाँजोमा बढी मजबुत मानिन्छ।
यदि ४ सिलिन्डरको पेट्रोल इन्जिन भएको कारमा बसेर स्टार्टमै रोक्ने हो भने क्याबिनमा केही पनि आवाज आउँदैन अर्थात् कार स्टार्टमा छ कि अफ भयो थाहै नहुन सक्छ। यस्तो इन्जिन स्टार्ट गर्दा भाइब्रेसन र आवाज आउँदैन भन्दा फरक पर्दैन।
उदाहरणको लागि १२ सय सिसीको ४ वटा सिलिन्डरमा ३ सय सीसीले बाँडिएको हुन्छ। तीन सिलिन्डरको दाँजोमा चार सिलिन्डर भएको इन्जिनमा कम्पोनेन्टनै बढी हुने भएकोले यो अलि महंगो र तौलसमेत धेरै हुन्छ। ४ सिलिन्डर कारको माइलेज केही कम हुने भए पनि पावर भने राम्रो पाइन्छ।
३ सिलिन्डर इन्जिनयुक्त कार तुलनात्मक रुपमा सस्तो मूल्यमा पाइन्छ। तर बजारमा दुवै इन्जिनयुक्त कार उपलब्ध रहेका छन्। उपभोक्ताले आफ्नो चाहना र आवश्यकता अनुसारको कार छनाेट गर्न सक्छन्।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।