राजविराज– सप्तरी जिल्ला अदालतको आदेश कार्यान्वयन भन्दै गत माघ १८ गते राजगढ गाउँपालिका ४, मुसहरी वस्तिका १४ घर भत्काइएपछि दलित परिवार बिचल्लीमा परेका छन्।
एक्साभेटर प्रयोग गरी छठु, राकमन, देवकन, सोनेलाल, जयप्रकाश, बद्री, पर्शुराम, जसराम, श्रीप्रसाद, श्रीकुमार, अशोक, रामाशीस, रमानन र सन्किदेवी सदाको घर भत्काइएको हो। गाउँपालिका अध्यक्ष परमानन्द यादव र उपाध्यक्ष पुष्पमालाकुमारी मण्डलकै स्वीकृतिमा आफुहरुको घर भत्काईएको र हालसम्म पनि वैकल्पिक व्यवस्था नगरिएको उनीहरुले गुनासो गरेका छन्।
.jpg)
घरवारविहीन भएका दलित परिवार वडाध्यक्ष हेमनारायण साहको पहलमा नजिकै रहेको पूर्णी पोखरीको डिलमा टहरो वनाएर बसेका छन्। चिसोको समय, त्यसमाथि लत्ताकपडा समेत नहुँदा दलित परिवारका ६२ सदस्यको बिचल्ली भएको छ। बस्न र खानसमेत धौ–धौ परेका दलित परिवारका बालबालिका बढी समस्यामा छन् । उनीहरुको समस्याका विषयमा हालसम्म पनि गाउँपालिकाले चासो दिएको छैन।
‘अध्यक्ष आफैंले घर भत्काउन आदेश दिएर हिँडे। त्यसपछि फर्केर हेर्न पनि आएका छैनन्’ स्थानीय मेदी सदाले भने, ‘निर्णय गर्न सक्ने जनप्रतिनिधि जग्गाधनीको पक्षमा लागेकैले हाम्रो विचल्ली भयो।’
.jpg)
टहरो बनाएको पोखरीको डिलमा समेत उपाध्यक्ष मण्डलको परिवारले व्यक्तिगत पोखरी भन्दै दावी गरेपछि थप समस्या आएको उनीहरुले गुनासो गरे। ‘पोखरीको डिल तत्काल खाली गर्न भनेका छन्’ छठु सदाले भने, ‘मजदुरी गर्न हिँड्ने समयमा बासको मेसो मिलाउँनै मुस्किल पर्यो।’
.jpg)
दलित परिवार बसेको जग्गामा स्थानीय रामबहादुर मण्डलले आफ्नो नम्वरी जग्गा भएको दाबी गर्दै अदालतमा मुद्दा दिएको र उनकै पक्षमा फैसला आएपछि मुसहरी वस्तिका १४ वटा घर भत्किएको गाउँपालिका अध्यक्ष परमानन्द यादवले बताए।
.jpg)
दलित परिवारले भने आफुहरु बसोबास गर्दै आएको जग्गा ऐलानी भएको दाबी गर्दै आएका छन्। ‘हाम्रो ४ पुस्ता यहाँ बित्यो, त्यसअघि पनि हाम्रा पुर्खा यही बसेका हुन। नम्वरी जग्गा भनेर दावी गर्न कोही आएन,’ मेदीले भने–‘कसैले जालझेल गर्दैमा दलित र भूमिहिनलाई घरबारविहीन बनाउनु राम्रो होईन।’
.jpg)
२००४ सालको नापीमा ऐलानी रहेको जग्गा स्थानीय रामवहादुर मण्डलले कानुनी दाउपेच गरी २०२८ सालमा आफनो नाममा दर्ता गराएको उनको आरोप छ ।
आफुहरुको पुनर्वासको ब्यवस्था गर्न माग गर्दै उनीहरुले गत माघ १९ गते जिल्ला प्रशासन कार्यालयमा ज्ञापनपत्र समेत बुझाएका छन्। तर, हालसम्म पनि कतैबाट चासो नदिँदा दलित परिवारमा समस्या थपिँदै गएको स्थानीयले बताए।
गाउँपालिका अध्यक्ष यादवले भने कानुन कार्यान्वयनका क्रममा समस्या आएको र उनीहरुको समस्या समाधानका लागि आफूले पहल गरिरहेको बताए। ‘गाउँपालिका भित्रको ऐलानी जग्गामा उनीहरुको बसोबासका लागि प्रयास भईरहेको छ’ उनले भने, ‘उचित जग्गा भेटिएपछि थप काम सुरु हुन्छ ।’
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।