मानिसहरूको भिन्न जीवनशैली र खानपानले गर्दा थुप्रैलाई आजकाल धेरै प्रकारको रोग लाग्ने गर्दछ । यसमध्ये पायल्स (दिसामा आलो रगत जाने) धेरै मानिसको समस्या भएको छ । लाजका कारण धेरै मानिसले पायल्स रोगबारे खुलेर कुरा गर्दैनन् । अझ कतिलाई त पायल्स रोग के हो भन्ने नै थाहा हुँदैन ।
सामान्यतया पायल्स त्यस्तो रोग हो, जुन मलद्वारसँग सम्बन्धित छ । यसको लक्षण भनेको दिसा गर्दा रगत आउने, मलद्वारमा मासु पलाउने, दुख्ने, सुन्निने र चिलाउने हुन्छ ।
पायल्स रोगीमध्ये कसैको पीप बग्छ, कसैमा मलद्धारमा अंगुरको झुप्पो जस्तो रातो सुन्निएको डल्लो हुन्छ । पायल्समा कसैलाई रगत आउँछ भने कसैलाई आउँदैन ।
कसरी हुन्छ पायल्स ?
पायल्स हुनुको मुख्य कारण जीवनशैली र खानपान हो । पानी कम खाने, हरियो सागपात नखाने, शारीरिक ब्यायाम कम गर्ने, धेरै व्रत बस्ने, बढी चिया पिउने, माछा–मासु तथा सुख्खा खानेकुरा जस्तै– चाउचाउ, बिस्कुट, चाउमिन बढी खाने, अनियमित खानपान, अनिद्रा, धेरै तनाव लिने, रक्सी, चुरोट, सुर्तीको अत्यधिक प्रयोग, भुटे, तारेका कुरा बढी खाने गर्नाले पायल्स तथा दिसाबाट रगत आउने र मासु पलाउने जस्ता समस्या बढी हुन्छ । कलेजोको खराबी, मृगौलाको समस्या र रगतको समस्याले दिसाबाट रगत आउने क्रमलाई अझ बढाउँछ ।
कब्जियत वा दिसा थोरै आउनु, गोटा पर्नु, नियमित दिसा नहुनु, दिसा तथा पाद रोक्नु, दिसा र पिसाब लागेका बेलामा नगर्नु, अत्यधिक गर्मी वातावरणमा बस्नु, चिल्लो तथा तेलको प्रयोग बढी गर्नु पनि यसको कारण हो । शरीरलाई आवश्यकभन्दा बढी खानु, तनाव लिनु तथा जीवनशैली एकनासको नभएका कारण पायल्स हुन्छ ।
पायल्स रोगीले के खाने ?
- हरियो सागपात काँचै खाने, चोकरसहितको गहँुको पीठो, रोटी, जौ, ब्राउन राइस, रहर तथा मुङको दाल खाने र पानी प्रशस्त पिउने
- फलपूmलको सेवन पनि प्रशस्तै गर्ने
- खाना खाँदा मुला, काँक्रो र गाँजर खाने
- नरिवल, अनार, स्याउ, बेलजस्ता फलपूmल, करेला, धनिया, लौकाले पनि पायल्स रोगीलाई निकै फाइदा पु¥याउँछ ।
घरेलु उपचार
एक गिलास गाईको दूधमा आधा कागती निचोरेर तुरुन्त खाँदा कसैकसैलाई रगत तथा पिप आउने जस्ता समस्या ठीक भएका छन् ।
कसैलाई फिटकिरी एक टुक्रा राखेर दस लिटर जति पानीमा दिनको दस मिनेट बस्दा धेरै आराम मिल्छ । मुलाको बीउ कुटेर तोरीको तेलमा फिटेर दिसा गरिसकेपछि लगाउने गर्दा पनि कसैलाई राहत मिल्दछ ।
नियमित रूपमा योग र शारीरिक ब्यायाम गर्दा पनि सन्चो हुन्छ । यो समस्याको नआत्तिईकन उपचार गर्नुपर्छ । औषधि उपचारबाट निको हुन केही समय लाग्न सक्छ ।
शल्यक्रिया पनि अन्तिम उपचार भने होइन । कहिलकोहीं शल्यक्रियापछि पनि समस्या बल्झिएको र निको नभएको पाइन्छ ।
ठूलो भाडोमा मनतातो पानी राखेर दिनमा २०/२० मिनेट गरी ३ पटक सेक्दा लाभदायक हुन्छ ।
पायल्सका बिरामीले के नगर्ने, के नखाने ?
अदुवा, मासको दाल, पिरो, अमिलो, चिल्लो तथा मसला बढी भएको, माछा–मासु, बासी खानेकुरा, चना, भेन्टा, आलु, बोतल बन्द खानेकुराहरू, पुरानो अचार, रेडिमेड खानेकुरा, चियाकफी, चुरोट, रक्सीजस्ता चीज उपभोग नगर्ने, खाली पेट नबस्ने, बिहान अबेरसम्म नसुत्ने लगायतका कुरामा ध्यान दिने । यी तरिका अपनाउँदा लागिसकेको रोग पनि बिस्तारै कम हुँदै जान्छ ।
विशेष ध्यान दिनुपर्ने कुरा
पायल्सका बिरामीले हप्तामा एकपटक वा आवश्यकताअनुसार पेट सफा गराउने, पेट हल्का राखी उपचार गर्नु एकदम राम्रो विधि हो । एकदम कम र हल्का खाने, शरीरले पचाउन सक्ने गरी खानुपर्छ । हप्तामा दुई–तीन दिन सुरुमा रोग बढेको अवस्थामा एक दिन बिराएर फलपूmलको रस वा पानीमात्र खाएर बस्नुपर्छ ।
डाक्टरको सल्लाहअनुसार केही राम्रो भएपछि बिस्तारै काँचै खानेकुरा खाएर बस्ने, पेटलाई हलु“गो बनाएर औषधि गर्दै जाने । यस्तै, पीपलको बोक्रा मसिनो बनाएर सुकाएर पिस्ने, शुद्ध तोरीको तेलमा मिसाएर नियमित बिहान, बेलुकी मासु बढेको ठाउ“मा एकदेखि तीन महिनासम्म लगाएमा पलाएको मासु बिस्तारै सुक्दै जान्छ र पायल्स पनि बिस्तारै कम हुँदै जान्छ ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।