ललितपुर- जनावरको डिएनए परीक्षण सुरु भएसँगै गैरकानुनी रुपमा जनावरका विभिन्न भागको अंग चोरी र बिक्री गर्नेलाई कारबाही हुन थालेको छ।
राष्ट्रिय विधिविज्ञान प्रयोगशालाले आर्थिक वर्षको सुरुसँगै जनावरको डिएन परीक्षण थालेपछि अदालतलाई समेत सत्यतथ्य पत्ता लगाएर कारबाही गर्न सहज भएको हो। जनावरको डिएनए परीक्षणले सही अनुसन्धान हुने हुँदा न्याय प्रणालीलाई सहज बनाएको प्रमुख वैज्ञानिक अधिकृत दिनेश झाले बताए। 'यसअघि जनावरको मासु वा अरु भाग भेटिँदा छुट्याउन सकिने थिएन,' उनले भने, 'डिएनए परीक्षण सुरु भएपछि जनावरका विभिन्न भाग र स्वरुप बदलिएर आउँदा पहिचान गर्न सजिलो भएको छ।'
७ महिनामा ४ गाई र ११ जंगली जनावरको डिएनए परीक्षण भइसकेको छ। गाईको आलो मासु र जंगली जनावरको सुकुटी बनाएर कारोबार हुँदै गर्दा बरामद गरी परीक्षण गरिएको हो। रगत, रौँ, हाडलगायत जुनसुकै चिजबाट कुन जनावर हो भन्ने पहिचान हुन्छ। अदालत, वन विभाग, वन्यजन्तु विभागलगायत निकायबाट जनावरको डिएनए परीक्षण गर्न आइरहेका छन्।
अझै पनि धेरैलाई जनावरको डिएनए परीक्षण हुन्छ भन्ने जानकारी छैन। 'अदालतमा र नेपाल प्रहरीमा अझै धेरैलाई जानकारी हुँदा आउने मुद्दा अझै बढ्न सक्छ,' झा भन्छन्, 'यी महिनामा घटना क्रमशः बढिरहेको हामीले पाएका छौँ।'
मानवको डिएनए परीक्षण गर्ने उपकरणले नै जनावरको पनि डिएनए परीक्षण हुने उनले बताए। यसको उपकरणमा हालिने रसायन मात्रै केही फरक हुन्छ।
परीक्षणबाट स्वरुप बदलिँदा कुन जनावर र कुन अंग भन्ने पहिचान हुन्छ। यसले गर्दा अपराधीलाई कारवाही गर्न सहज भएको छ। कहिलेकाहीँ जनावरको फरक स्वरुपमा त कहिले अरु वस्तुबाट जनावरको अंग जस्तै बनाएर बिक्री हुन्छ। प्रमुख वैज्ञानिक अधिकृत झाले कार्यालयले सोचेभन्दा बढी मुद्दा आइरहेको बताए। मानव डिएनए परीक्षणमा पुराना मुद्दासमेत आउने भए पनि जनावरको बढी नयाँ मुद्दा प्रयोगशालामा आइरहेका छन्।
अनुसन्धानका विभिन्न विधिमध्ये डिएनए परीक्षण एक हो। अरु अनुसन्धानबाट पत्ता नलागेपछि डिएनए परीक्षण हुन्छ।
राष्ट्रिय निकुञ्ज तथा वन्यजन्तु संरक्षण ऐनले संरक्षित सूचीमा राखेका जनावरको बिक्री हुँदा वनसम्बन्धी कार्यालय र कहिले अदालत हुँदै मुद्दा परीक्षणका लागि आइपुग्छ। गाई काट्न नपाइने र काट्दा सजायको व्यवस्था भए पनि लुकिछिपी यस्ता काम भइरहेका थिए। 'पहिले पनि घटना नभएका होइनन् तर पहिले परीक्षण नहुँदा कति भए थाहा हुँदैनथ्यो, अब थाहा हुन्छ,' उनले भने।
प्रयोगशालामा ६० वन्यजन्तुसम्बन्धी मुद्दा आएका छन्।रासस
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
-1764146706.png)
-1763721444.png)
