काठमाडौं- सांगीतिक कार्यक्रम ‘पलेँटी'को यो महिनाको शृङ्खलामा संगीतकार शान्ति ठटालले धुन भरेको मुनामदन प्रस्तुत हुने भएको छ।
महाकवि लक्ष्मीप्रसाद देवकोटाको कृति मुनामदनमा शान्ति ठटालले सन् ७० ताका संगीत भरेकी थिइन्। संगीतकार ठटालकै अगुवाइमा सन् १९७७ मा भारतको गान्तोकमा यसको प्रदर्शन पनि भएको थियो।
गीती-नाटककै स्वरुपमा प्रदर्शित भएको सो कृतिका धुन भने बिस्तारै विस्मृतिमा गएका थिए। गतवर्ष पलेँटीमा सहभागी हुन आएकी ठटालबाटै पाएको त्यो जानकारीपछि पलेँटीले उनलाई आफ्ना पुराना धुन सम्झन अनुरोध गरेको आयोजक नेपालयले जनाएको छ।
उनले काठमाडौंको अनुरोधलाई सिक्किमको एकान्त बासमा पुगेर सम्झने सिलसिला सुरु गरिन्। त्यसकै परिणाम संगीतकार ठटालले सिर्जना गरेका मुनामदनका धुन पलेँटीको अभिलेखालयमा अंकित हुने भएका छन्।
संगीतकार ठटालले गत महिनाको पलेँटीमा आफ्ना नयाँ पुराना संगीत प्रस्तुत गरेकी थिइन्। त्यसयता मुनामदनको संगीत संयोजनमा क्रियाशील ठटाल काठमाडौंमै रहेर आफ्ना धुनहरूलाई परिमार्जन गरिरहेकी छन्।
नेपाली साहित्यमा अत्यधिक लोकप्रिय मुनामदनले नेपाली भाषीहरूको ठूलो परिवेशलाई प्रभावित गरेको छ। त्यसको झलक यसपालिको पलेँटीमा स्पष्ट देखिने विश्वास नेपालयको छ। यो पलेँटीमा दार्जिलिङमा जन्मेर सिक्किमलाई कार्यथलो बनाएकी संगीतकार ठटालसँगै मिरिकमा जन्मेर सिक्किमलाई कार्यथलो बनाएकी बिमला सेन्चुरी प्रधान पनि संलग्न रहनेछिन्। त्यस्तै मनिपुरमा जन्मेकी लोकप्रिय गायिका मीना निरौलाले पनि मुनामदनका हरफहरूलाई स्वर दिनेछिन्।

दुई महिना पहिलेको पलेँटीमा छन्द कविताहरू प्रस्तुत गरेर प्रशंसा बटुलेकी भूषिता वशिष्ठ यसपालिको पलेँटीमा सूत्रधारको रुपमा प्रस्तुत हुनेछिन्। यो पलेँटीमार्फत् काठमाडौंले सिक्किम, दार्जिलिङ र मनिपुरका चेलीहरूको संगम गराउने भएको हो। मुनामदनमा पलेँटीका संयोजक आभाससहित बाँसुरी वादक बलराम समालको स्वर पनि सुन्न पाइनेछ।
‘मैले उहिल्यै धुन भरेको मुनामदन झन्डै-झन्डै भुलिसकेकी थिएँ, पलेँटीको अनुरोधले सम्झने प्रयत्न गरेकी छु। यसको रङ भने लोकले गाउँदै आएको मुनामदनकै मौलिक धुनमा आधारित छ,' आफूले धुन भरेको मुनामदनबारे संगीतकार ठटालले जानकारी गराइन्।
‘सन् ७७ ताका गान्तोकमा कार्यरत हुन थाल्दा यसको प्रस्तुति भएको थियो, एउटा रमाइलो जानकारी गराउँछु- त्यतिबेला मुनामदन गीतीनाटकको निर्देशक पनि मै पो थिएँ त!’ उन्मुक्त हाँसोका साथ ठटालले भनिन्, ‘यसपालि भने गीतिनाटकको रुपमा होइन कथा गायनको रूपमा प्रस्तुत हुनेछ।'
‘संगीतमा निरन्तर क्रियाशील शान्ति दिदीका झन्डै बिर्सिसकिएका मुनामदनका धुनलाई पलेँटीको अभिलेखालयमा संकलन गर्न पाउनु सानो उपलब्धि होइन। देवकोटाको यसै कृतिमा अग्रज संगीतकार अम्बर गुरुङले भर्नुभएका धुन हामीले सुन्न पाएनौं। त्यसलाई बेलैमा व्यवस्थित ढंगले अभिलेखायलमा राख्न पाएको भए नेपाली संगीत र साहित्यको ढुकुटी थप भरिलो हुने थियो,' पलेँटी संयोजक आभासले भने, ‘शान्ति दिदीले हामीलाई यसको अभिलेख राख्ने मौका दिनुभएको छ, यसले हाम्रो संगीत र साहित्यको ढुकुटीमा अनमोल रत्न थपिएको छ ।'
नेपालयको ‘आर’शालामा अभ्यासरत शान्ति ठटाल र उनको टिमलाई वाद्यवादनतर्फ किबोर्डमा दिनेश रेग्मी, तबलामा सन्देश महर्जन, गिटारमा सुरज प्रधान, प्रकसनमा सुन्दर महर्जन र बाँसुरीमा बलराम समालले साथ दिइरहेका छन्।
सुरुमा अंग्रेजी महिनाको अन्तिम शुक्रबार एक दिन मात्र हुने गरेको पलेँटी कार्यक्रम केही महिनादेखि महिनाको अन्तिम सप्ताहन्तको शुक्रबार, शनिबार र आइतबार गरी ३ दिन सञ्चालन हुँदै आएको छ।
यही जुन महिनाको, २८, २९ ३० (असार १३, १४ र १५) मा पलेँटी कालिकास्थान स्थित नेपालयको कार्यक्रमस्थल ‘आर शाला’मा प्रस्तुत हुनेछ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।