एमाले अध्यक्ष तथा पूर्वप्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली वाम गठबन्धनको संयुक्त चुनावी सभालाई सम्बोधन गर्न चितवन पुगेका थिए। पुत्रशोकका कारण गठबन्धनका ओलीका सहयात्री माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष तथा पूर्वप्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहालले चितवनको सभालाई सम्बोधन गरेनन्। ओलीले सभामा भने, ‘म प्रचण्डजीको भागको सम्बोधन पनि गरिरहेको छु।’
चुनावी अभियानमा पश्चिमतिर जान लागेका ओलीले चितवनमा नेपाल लाइभसँग केहीबेर कुरा गरे। वाम गठबन्धनले दुई तिहाई ल्याउनेमा ढुक्क देखिएका ओलीसँग सरोजराज अधिकारीले गरेको संवादः
वाम गठबन्धनको चुनावको तयारी कस्तो भइरहेको छ?
जनतामा असाधारण उत्साह र आशा भरोसा छ। अब नेपाल स्थायित्वमा जाने भयो, बहुमतको सरकार र स्थिर सरकार बन्ने भयो भनेर जनतामा आस छ। एउटा भिजन, अठोट र संकल्पसहितको सरकार बन्ने र विकासको ढोका खुल्ने जनतामा विश्वास पलाएको छ। जनतामा विश्वास पलाएको हुनाले राजनीतिक कार्यकर्तामा समेत विश्वास पलाएको छ। विपक्षमा रहेका पार्टीहरु र केही फरक पार्टीका नेतामा छटपटी छ। तर, आम कार्यकर्तामा अब राष्ट्रियता मजबुत, राष्ट्रिय हित संवर्द्धन, लोकतन्त्रको व्यावहारिक अभ्यास गरिने विश्वास जनतामा पलाएको छ। राष्ट्रिय एकतातर्फ देश जाने र विकासको गति अगाडि बढ्ने आम मानिसको अपेक्षा छ। त्यसको भित्री खुसी फरक पार्टीमा पनि देखिन्छ, जो हामीसँग प्रतिस्पर्धा गर्ने भनिरहेका छन्। तिनका कार्यकर्तामा र मतदाता भनेर जो चिनिन्थे, उनीहरुमा पनि संयुक्त देशभक्त, प्रगतिशील, लोकतान्त्रिक, एकतामुखी र विकासमुखी चुनावी तालमेललाई साथ दिनुपर्छ भन्ने विश्वास पलाइएको छ। यसले गर्दा एउटा अभूतपूर्व र असाधारण लहरको रुपमा निर्वाचन आएको छ। जनतामा त्यसप्रकारको उत्साह छ।
हिजोका दिनमा माओवादीप्रति तपाईं अलि बढी आलोचक देखिनुहुन्थ्यो। विभिन्न सभामा समेत त्यसलाई तपाईंले स्वीकार गर्नुभएको छ। कसरी वाम गठबन्धन सम्भव भयो? के लागेर यसमा अग्रसरता लिनुभयो?
जब माओवादीमा केही गलत दृष्टिकोण र नीतिहरु थिए, व्यवहारहरु थिए, अरु बोल्न नसकेको बेला मैले आलोचना गर्थेँ। यसकारण गर्थेँ, त्यसबेला मैले निष्ठाको राजनीति गर्थेँ र सत्य बोल्ने गर्थेँ। जोखिमपूर्ण हुन सक्थ्यो, थियो पनि। तर, जोखिमभन्दा सत्य ठूलो कुरा हो। जनतालाई सही कुरा बताउनु र गलत चिन्तन कसैले बोकिरहेको छ भने त्यसबाट उसलाई मुक्त गर्नु पनि कत्र्तव्य हो। त्यो कुरा कायरताबाट होइन, निर्भीकता र साहसबाट हुन सक्छ।
तर, त्यही कुरामा मात्र अल्झिने होइन, उहाँमा ठूलो परिवर्तन आइसक्यो। जनयुद्ध भनेर आएको शक्तिले संविधान निर्माण र कार्यान्वयनमा महत्वपूर्ण भूमिका खेल्नु, निर्वाचनको माध्यमबाट स्थिर सरकार दिएर देशलाई अगाडि बढाउनु, निर्वाचन मार्फत लोकतान्त्रिक अभ्यासको माध्यमबाट अग्रसर हुनु र अब लोकतान्त्रिक भनिने पार्टीभन्दा बढ्ता लोकतान्त्रिक ढंगले अगाडि बढ्छु भनेर संकल्प र व्यवहार प्रकट गरेर जानु सकारात्मक कुरा हो। यसमा हामीले प्रशंसा र मद्दत गर्नुपर्ने छँदैछ।
यसलाई नितान्त राजनीतिक दाउपेचको रुपमा नेपाली कांग्रेसले प्रयोग गरेको होइन र? कांग्रेसले स्थानीय तह निर्वाचनमा सहकार्य गरेको होइन र? कांग्रेसले पुष्पकमल दाहाल नेतृत्वमा सरकार बनाएको होइन र? यसमा किन गोल मच्चाउने?
दोस्रो ठूलो पार्टी एमाले माओवादीभन्दा धेरै माथि छ। माओवादीलाई ४० प्रतिशतसम्म दिएर जुन उदारता देखाएर तपाईं एकताको पक्षमा आउनुभयो, यसको रणनीतिक महत्व समेत छ?
स्थानीय तहको मतपरिणामले एमाले पहिलो पार्टी बनेको छ। अब मत, सिट, जनप्रतिनिधिको हिसाबले एमाले पहिलो पार्टी हो। हामी आफ्ना स्वार्थ र दलीय स्वार्थलाई केन्द्र भागमा राखेर राष्ट्रिय राजनीतिको महत्वलाई गौण महत्वको स्थानमा राख्दैनौं। राष्ट्रिय राजनीतिका लागि हामीलाई ६०/४० प्रतिशत ठूलो कुरा होइन। त्यसैले यसमा गणितीय हिसाब–किताब मात्र होइन, एकताको भावना राष्ट्रिय जिम्मेवारी पूरा गर्न हाम्रो तत्परता छ। हामी फराकिलो छौं, लचिलो ढंगले जान्छौं। हामी लचिलो र उदार किन छौं भन्दा देश अगाडि बढाउनुपर्छ, मजबुत बनाउनुपर्छ। पछाडि फर्किएर हिजोका कमीकमजोरी, कटुता, वैमनस्यता होइन, अब देशलाई नयाँ ढंगले निर्माण गर्न कसरी बढ्ने? कसरी नयाँ सम्झौताका साथ जाने? एकताका साथ जाने? हामीले त्यतातिर ध्यान दिनुपर्छ। विगतका कुरा, सम्झनाका कुरा होइन, आगामी दिनका निम्ति सपनाका कुरा, ती सपनालाई सकारात्मक ढंगले सफलतापूर्वक पुर्याकउनेतिर हाम्रो दृष्टि फर्कनुपर्छ। हामीलाई ६०/४० को भागबन्डाको विषयमा प्रश्न नउठेका होइन, देशको हितको प्रश्नका अगाडि अरु कुरा गौण हुन्छन्।
कत्तिको ढुक्क हुनुहुन्छ, चुनावी सहकार्य पार्टी एकतासम्म पुग्छ भन्ने कुरामा?
हामीले पार्टी एकताका लागि सुरु गरेका हौं, नभ्याएर मात्र अहिलेका लागि चुनावी तालमेलमा सीमित भएको हो। हामीले आश्विन १७ गते सभागृहबाट जुन संयुक्त घोषणा गर्यौंन, त्यसमा हामीले पार्टी एकताको विषय स्पष्ट गरेका छौं। एकता नहुँदासम्मका लागि चुनावी तालमेल भएको हो। म जुन काम गर्छु, विश्वासका साथ गर्छु।
माओवादीको विषयमा तपाईंले आफ्नो धारणा सुनाउनुभयो, तर मधेसप्रति तपाई अलि बढी आलोचना गर्नुहुन्छ भन्ने आरोप छ नि!
आरोप त कसले के लगाउँछ, केही काम नपाएपछि, केही ठाउँ नपाएपछि केही झुटा आरोप लगाउन सकिन्छ। म आफैंले तराई मधेस भनेकै ठाउँमा ५२/५३ वर्ष राजनीति गरेको छु। ०४८ देखि त्यहीँबाट प्रतिनिधि छानिएको हुँ। तराईको विकासको निम्ति त्यहाँको जनतालाई स्थानीय जमिनदार र ठालुहरुबाट पछाडि पारिएको छ। ती जमिनदार र ठालुहरु अहिले राजनीतिको नाममा फरक ढंगले त्यहाँको जनतालाई अलमल्याउने र पछाडि पार्ने षड्यन्त्रमा छन्। त्यसका निम्ति उनीहरुले मेरो पार्टी र मेरो विचारलाई त्यहाँ जान नदिने, निषेधको राजनीति गर्ने र लोकतान्त्रिक होइन, हिंसा, तोडफोड र आक्रमण गर्ने गरेका थिए। कुन लोकतान्त्रिक अभ्यास गरिरहुनभएको थियो उहाँहरु हिजो? म गएपछि झुटा आरोपहरु पर्दाफास हुन्छ। पर्दाफास हुन नदिन र आफ्ना झुट कायम राख्न उहाँहरुले त्यो गर्नुहुन्थ्यो।
जसरी म प्रधानमन्त्री हुँदा तराई मधेसका लागि बजेट छुट्याएको थिएँ। त्यहाँको सिंचाइ, बाटो, उद्योग, शिक्षा, स्वास्थ्य, जनजीवन अगाडि बढाउने होस्, जनता आवास कार्यक्रम, सुकुम्बासीका समस्या समाधान गर्ने लगायतका विषयमा मैले काम गरेको छु। अझै पनि कानुनी रुपमा मधेसका केही क्षेत्रमा नागरिकताका समस्या छन्। अब बन्ने सरकारले जन्मसिद्धका आधारमा नागरिकताका समस्या समाधान गर्छ। कांग्रेसले अल्झाएर राखेको छ, जहाँ अप्ठ्यारो छ, सरकारले समस्या समाधान गर्नुपर्यो नि!
जसरी पहिलो र दोस्रो चरणको स्थानीय तह निर्वाचनमा एमाले पहिलो पार्टीका रुपमा देखिएको थियो। तर, दुई नम्बर प्रदेशको चुनावमा एमालेले राम्रो नतिजा ल्याउन सकेन। कतै तपाईंका आक्रामक अभिव्यक्ति त्यसमा जिम्मेवार थिए कि?
तपाईंले भनेजस्तो हुनुपथ्र्यो, त्यस्तो देखिएन। अब पार्टी अध्यक्षको हिसाबले भन्ने हो भने, हामी एउटा घेराबन्दीमा थियौ, मोर्चाबन्दीमा थियौं। राष्ट्रिय र अन्तर्राष्ट्रिय सबै शक्ति त्यहाँ लागेका थिए। प्रमुखमा हामीप्रति टार्गेट गरेर केही कम आयौं। मत र सिटका हिसाबले खासै कम होइन, केही कम हो। तपाईंले भनेजस्तो अत्यन्त कमजोर होइन। अरुभन्दा हामी मजबुत थियौं। कांग्रेसले जुन हिसाबले जालीझेली कुरा गर्योअ, हाम्रो विरुद्ध कुरा लगायो र भ्रम छर्न सफल भयो। तालमेलका साथ सबै शक्ति एकातिर हुँदा पनि एमाले दोस्रोमा त आउँदो रहेछ, राष्ट्रिय स्तरमा पहिलो शक्ति बन्दो रहेछ भन्ने त देखियो नि! त्यसैले विगततर्फ धेरै जान चाहन्नँ।
त्यसो भए अब भविष्यतिर जाऔं न त, प्रदेश र प्रतिनिधिसभामा कस्तो परिणाम आउला?
तपाईको अनुमान के छ ? तपाईं देखिराख्नुभाछ? हेरिराख्नुभाछ? हिजोको सभा हेरिहाल्नुभो, अरु सभा देखिराख्नु भा’छ। पत्रकारले भन्न मिल्दैन होला। मैले यही प्रश्न गर्नु नै काफी छ जस्तो लाग्छ।
चुनावी सभाहरुमा तपाईंले दुई तिहाई आउँछ भनेर भनिरहनुभएको छ नि!
दुई तिहाईभन्दा बढी आए पनि ठीक छ, अलि कम आए पनि खासै फरक पर्दैन। अन्तिममा, आरामदायी बहुमत आउँछ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।