खोकना, ललितपुर- सुन्दर गैरी खेत अनि हराभरा फाँटहरु। शुद्ध तोरीको तेल र ताइचिन चिउराले प्रख्याति कमाएको ललितपुरको खोकना यतिबेला मनोरम दृश्यले भरिपूर्ण छ।
_x000D_
_x000D_
विगतका वर्षभन्दा उत्पादनमा केही ह्रास आए पनि यहाँको विशेषता अझै हटिसकेको छैन। हरियारी फाँट र उर्वरभूमि क्रमशः खुम्चिदै छन्। बरु 'क्रंक्रिट जंगल' हाबी हुँदैछ।
_x000D_
_x000D_
यही खोकनामा यसपालि चित्रकारहरु खुब आकर्षित भए। 'पाँच वर्षअघिको हराभरा अहिले धेरै हराइसके, अब २/४ वर्षमा खोकनाको प्राकृतिक सुन्दरता मेटिन्छ, दृष्यमा भने पनि कैद गर्नुपर्यो,' खोकनाको सुन्दरता चित्रमा उतार्दै कलाकार केशवराज खनालले भने।
_x000D_
_x000D_
यहाँको सुन्दरताको मोहले तानिएर २० जना चित्रकार शनिबार खोकना पुगेका थिए। ‘स्थलगत चित्रकला कार्यशाला’मा सहभागी उनीहरु चित्र उतार्ने मात्रै होइन आफैँ पनि प्रकृतिबाट सिक्दैनन्। कलाकारका लागि गुरु मानिन्छ प्रकृतिलाई। त्यही प्रकृति चित्रमा उतार्न उनीहरुले आठौं शृङ्खला खोकनालाई छाने।
_x000D_
_x000D_
_x000D_
_x000D_
अहिले खोकनाको फाँट सुनौलो संसारझै छ। पहेँलपुर धानले भरिएको फाँटको सुन्दरता शब्दमा उतार्न सकिँदैन। फाँटका बीचबीचमा किसान धान भित्र्याउने चटारो यत्रतत्र देखिन्छ भने कतै बस्तु चराउनेको भिड। आन्तरिक र बाह्य पर्यटक विभिन्न मठमन्दिरको दर्शन र दृष्यावलोकनमा मग्न छन्। नवजोडीहरु प्रेमरसमा डुबेर बात मार्न लालायित।
_x000D_
_x000D_
पल्लो पाखाको हात्तीवन र चम्पादेवी डाँडो, क्षितिजमा देखिने फुलचोकी, नजिकै रहेको सिकाली र रुद्रायणी मन्दिर, माथिल्लो पाखामा बस्ती र बीचमा खोकनाको खासी फाँट आफैँमा सुन्दर छ। दृश्य उतार्न कलाकार विभिन्न समूहमा बाँडिएका थिए।
_x000D_
_x000D_
प्रकृतिमा यति धेरै कला हुन्छ, छानेर चित्रमा उतार्नुपर्छ, कोठामा बसेर कोरेको चित्रभन्दा प्रकृति हेरेर दृश्य दृश्य उतार्न चुनौती हुन्छ। छिनछिनमा प्रकृति फेरिन्छ। 'हरेक रुख हरियो नै हुन्छ तर त्यसका हरियोका रङ्गहरु फरक–फरक हुन्छन्, चित्रमा उतार्नु नौलो सिकाइ हो,' सुन्दर फाँट र सिकाली मन्दिर चित्रमा कैद गर्दै कलाकार रामकृष्ण थापाले भने।
_x000D_
_x000D_
विसं २०५३ देखि ललितकलाको शिक्षासँग चित्र कोर्न थालेका थापालाई प्रकृतिमा बसेर चित्र उतार्न औधी मन पर्छ। शनिबारे खोकना अभियान पनि उनले छुटाएनन्। कलाकारलाई लाग्छ, सबै विधाको गुरु नै प्रकृति हो। आँखाले देख्ने रङ्गहरु यहाँबाट सिक्ने हो। कलाको निखारता प्रकृतिले दिन्छ।
_x000D_
_x000D_
_x000D_
_x000D_
स्थानीय अनुभवी भरत गिरी र ज्ञानरत्न महर्जनले खोकनाको विशेषताबारे बताइसकेपछि कलाकारले यहाँका सुन्दर दृश्यलाई दिनभर लगाएर चित्रमा उतारे। यहाँका रहनसहन, जीवनशैली, इतिहास पनि चित्रमा कैद भएका छन्।
_x000D_
_x000D_
'अहिलेका सुन्दर फाँट नै भोलिका इतिहास हुन्, यहाँ घर भरिएपछि यो फाँट हराउँछ, बाँकी रहन्छ त हाम्रा चित्र,' विगतका उदाहरण प्रस्तुत गर्दै अर्का कलाकार राकेशचन्द्र श्रेष्ठले सुनाए।
_x000D_
_x000D_
कलाकारको अनुभवमा सरकारको नीति भूमि संरक्षण गर्ने खालको छैन। जसले जहाँ पायो त्यही घर बनाइदिन्छन्। त्यसैले महत्वका चिज विस्तारै हराउँदै चित्रमा सीमित हुन्छन्। त्यही चित्र कलाकारले कोरिरहेका छन्।
_x000D_
_x000D_
_x000D_
_x000D_
शनिबारीय अभियान राकेशमान र दिवेशमानसिंह प्रधानको कल्पना हो। नयाँ, पुराना र कला छाडेर फेरि फर्किएकाहरू यो समूहमा छन्। कलाकारको स्वतफूर्त समूह हो। करिब ४ सय सदस्य रहेको फेसबुक समूह छ। हरेक शनिबार कहाँ गएर चित्र कोर्ने भनेर मतदान हुन्छ।
_x000D_
_x000D_
जुन ठाउँका लागि बढी मत जान्छ उनीहरु त्यही ठाउँमा चित्र कोर्न पुग्छन्। त्यही बनाएका चित्रको बिक्री र आफ्नो व्यवसायबाट केही रकम कटौती गरेर अभियानलाई अगाडि बढाइएको छ।
_x000D_
_x000D_
यसअघि हनुमानढोका, ललितपुरको दरबार स्वायर, भक्तपुर, ठिमी, चन्द्रागिरि, टेकु पुगेर उनीहरूले यसैगरी चित्र कोरिसके। अभियानलाई दिगो रूप दिने प्रयासमा कलाकार लागेका छन्।रासस
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
-1762500283.png)
