दक्षिण कोरिया– पछिल्लो ९ महिनाको अवधिमा दक्षिण कोरियामा २२ जना नेपालीले ज्यान गुमाएका छन्। जनवरीदेखि सेप्टेम्बरसम्ममा कार्यस्थलमै भएका दुर्घटना, आत्महत्या, बिरामी तथा सुतेकै अवस्थामा २२ नेपालीको मृत्यु भएको कोरियास्थित नेपाली दूतावासका उपनियोग प्रमुख किरण शाक्यले जानकारी दिए।
_x000D__x000D_
दूतावासको अभिलेखअनुसार सन् २०१८ सुरु भएदेखि सेप्टेम्बरसम्म दुर्घटनाका कारण १० जनाले ज्यान गुमाएका छन्। त्यस्तै ६ जनाले आत्महत्या गरेका छन्।
_x000D__x000D_
सो अवधिमा सुतेकै अवस्थामै ४ नेपालीको मृत्यु भएको छ भने बिरामी भएर उपचारका क्रममा ज्यान गुमाउने नेपालीको संख्या २ रहेको छ।
_x000D__x000D_
यो तथ्यांक वैधानिक रुपमा कोरियामा कार्यरत नेपालीको मात्र हो। अवैधानिक रुपमा बस्दै आएका र ज्यान गुमाउनेको संख्या थप रहेको हुनसक्ने शाक्यको भनाइ छ।
_x000D__x000D_
कोरियामा इपियसमार्फत नेपाली आउन सुरु गरेको सन् २००७ यता दुर्घटना, आत्महत्या र सुतेको अवस्थामा ज्यान गुमाउने नेपालीको संख्या उच्च रहेको छ। इपियस सुरु भएयताको ११ वर्षको अवधिमा १ सय ५७ जनाले ज्यान गुमाएको दूतावासको अभिलेखमा उल्लेख छ।
_x000D__x000D_
अभिलेखअनुसार यो अवधिमा दुर्घटनाका कारण ४५ जनाले ज्यान गुमाएका छन् भने ४५ जनाले नै आत्महत्या गरेका छन्। त्यस्तै सुतेको अवस्थामा मृत्यु हुने नेपालीको संख्या ४३ रहेको छ।
_x000D__x000D_
यो तथ्यांक हेर्दा कोरियामा आत्महत्या, दुर्घटना र सुतेको अवस्थामा मृत्यु हुने नेपालीको संख्या करिबकरिब बराबरीजस्तो देखिएको छ।
_x000D__x000D_
कोरियामा दुर्घटना र आत्महत्या बढ्दै जानुको मुख्य कारण के हो त? कोरियाका लागि नेपाली श्रम कन्सुलर डिल्लीराम बाँस्तोला भन्छन्, ‘कामदारको परिवारले कोरियामा बस्ने आफ्ना छोराछोरीलाई अनावश्यक दबाब दिनाले यस्ता घटना बढ्दै गएको देखिन्छ।’
_x000D__x000D_
बाँस्तोलाका अनुसार सञ्चो–बिसन्चोभन्दा पनि सबै कुरा पैसामा नै टुंग्याउने परिवारका कारण कोरियामा रहेका व्यक्ति मानसिक दबाबमा रहने गरेको प्रारम्भिक विश्लेषणले देखाएको छ।
_x000D__x000D_
उनी भन्छन्, ‘बिरामी भएर घर फर्किन चाहँदा पनि परिवारले यतै बस्न दबाब दिने र आराम गर्न नेपाल गए पनि तन्दुरुस्त नहुँदै यता आउन परिवारले दबाब दिने गरेका कतिपय घटनाले देखाएका छन्, त्यसकारण परिवार पनि यस्ता विषयमा संवेदनशील बन्नु पर्दछ।’
_x000D__x000D_
त्यस्तै घटना बढिरहनुमा समस्या इपियस प्रणालीमा नै भएको प्रवासी मजदूर संगठनका महासचिव मधुसुदन ओझा बताउँछन्। कामदारलाई दबाबमा राख्ने इपियस प्रणालीका कारण विदेशी श्रमिक मानसिक तनावमा रहने गरेको उनको भनाइ छ।
_x000D__x000D_
‘प्रवासी श्रमिक आफूखुसी कम्पनी परिवर्तन गर्न नपाएर जतिसुकै खतरा भए पनि काम गर्ने, औद्योगिक दुर्घटनामा परिने भए पनि काम गर्नुपर्ने बाध्यता छ,’ उनी भन्छन्, ‘इपियसको खराब नीतिकै कारण प्रवासी श्रमिकले कार्यस्थलमा काम गर्दा चाहिने आवश्यक सुरक्षासम्बन्धी उपकरण पाइराखेको हुँदैन। इपिएसले सबै अधिकार साहुलाई दिएको छ।’
_x000D_
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।