काठमाडौं– रुसको निजी सैनिक कम्पनी ‘वागनर समूह’ले रुसका राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनसँग सम्झौता गरेको छ। राष्ट्रिय सेनाविरुद्ध घोषणा गरिएको विद्रोहलाई रोक्दै ‘वागनर समूह’का प्रमुख येवगेनी प्रिगोजिन बेलारुस जान तयार भएका छन्।
रुस सरकार ‘वागनर सेना’ र प्रमुख येवगेनी प्रिगोजिनविरुद्ध लगाएका आरोपहरु हटाउन तयार भएको छ। वानगर सेनाले पनि रक्तपात रोक्नका लागि मस्कोको यात्रा फिर्ता लिएको जनाएको छ।
रुसी सेनासँगै ‘काँधमा काँध’ मिलाएर युक्रेनविरुद्ध युद्धमा रहेको ‘वागनगर सेना’ले शनिबार एकाएक विद्रोह घोषणा गरेको थियो। शनिबार विद्रोह घोषणा गर्दै वागनर सेनाले रुसको रोस्तोव शहरमाथि नियन्त्रण कायम गरेको घोषणा गरेको थियो।
रोस्तोव शहरमाथि नियन्त्रण कायम गरेको दाबी गरेको वागनर सेनाले मस्कोतर्फ अगाडि बढेको पनि जनाएको थियो। विद्रोहपछि रुसी राष्ट्रपति पुटिनले वागनर समूहले देशद्रोह गरेको भन्दै कारबाही गर्ने चेतावनी दिएका थिए।
यद्यपि शनिबार राति बेलारुसका राष्ट्रपति अलेक्जेन्डर लुकाशेन्कोले गरेको मध्यस्थताले वागनर समूहका सेनाको मस्को यात्रा रोकिएको छ। बेलारुसका राष्ट्रपति अलेक्जेन्डरले वागनर समूहका प्रमुख येवगेनी प्रिगोजिनसँग अडियो वार्ता गरेका थिए। वार्ताका क्रममा प्रियोजिनले अवस्था सामान्य बनाउन र रक्तपात हुन नदिन आफूहरू पछाडि फर्किने सहमति गरेका रोयटर्सले जनाएको छ।
सहमतिपछि वागनर समूहका लडाकुहरु आफ्नो आधार शिविरमा फर्किन थालेका छन्।
रोसिया २४ न्यूज च्यानलका अनुसार वागनर समूहले अगाडि सारेको सहमतिको प्रस्तावप्रति राष्ट्रपति पुटिन पनि सकारात्मक भएका छन्।
के हो वागनर समूह?
वानगर समूह (आधिकारिक रुपमा यसलाई पीएमसी वागनर भनिन्छ) को पहिचान पहिलोपटक सन् २०१४ मा गरिएको थियो। त्यतिबेला यो समूहले पूर्वी युक्रेनमा रुस समर्थक अलगाववादीलाई मद्दत गरिरहेको थियो।
त्यतिबेला यो एक गोप्य (भूमिगत) संगठन थियो। धेरैजसो अफ्रिका तथा मध्य–पूर्वमा सक्रिय थियो। तत्कालीन अवस्थामा यो समूहमा करिब ५ हजार लडाकूहरु थिए, जसमा अधिकांश रुसको इलिट रेजिमेन्ट तथा विशेष फोर्सबाट रिटायर भएका सैनिक थिए।
त्यतिबेलादेखि अहिलेसम्मको अवस्थामा यो समूहको आकारमा ठूलै परिवर्तन भयो। गत जनवरीमा बेलायती रक्षा मन्त्रालयले भनेको थियो, ‘युक्रेनमा वागनर करिब ५० हजार लडाकूलाई नियन्त्रित गर्छ। र युक्रेनविरुद्ध रुसको युद्धमा एक महत्त्वपूर्ण भूमिका निर्वाह गरिरहेको छ।’
यसै वर्षको सुरुमा अमेरिकाको नेशनल सेक्युरिटी काउन्सिलले एक रिपोर्ट सार्वजनिक गर्दै वानगर समूहका लडाकूमध्ये ८० प्रतिशत लडाकूहरु जेलबाट ल्याइएका बताएको थियो। यो समूहले २०२२ मा ठूलो संख्यामा लडाकूहरु भर्ना गर्यो। अहिले पनि यसको प्रभाव भएका क्षेत्रमा रुसी जनताले वागनर समूहलाई ‘देशभक्त संगठन’ मान्छन्।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।