काठमाडौं– राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीका सांसद डा स्वर्णिम वाग्लेले अहिलेको बजेटले अथाह सम्भावना भएको सूचना प्रविधि (आईटी) क्षेत्रलाई बेवास्ता गरेको बताएका छन्।
मंगलबारको प्रतिनिधि सभा बैठकमा बोल्दै अर्थशास्त्री वाग्लेले वर्तमान सरकारले ल्याएको आगामी आर्थिक वर्ष २०८०/८१ को बजेटले अथाह सम्भावना भएको आईटी क्षेत्रलाई बेवास्ता गरेको बताएका हुन्।
उनले नेपालको अथाह सम्भावना भएको भनिएको पर्यटन क्षेत्रभन्दा पनि ठूलो सम्भावना आईटी क्षेत्रमा रहेको दाबी गरे। उनले सरकारले आईटी क्षेत्रलाई प्राथमिकता दिनसके मात्रै पनि आईटी क्षेत्रले मुलुकलाई समृद्ध बनाउन सक्ने बताए।
उनले आईटी क्षेत्रमार्फत मुलुकलाई समृद्ध बनाउने बाटोतर्फ लैजान बजेटमा कुनै सोच विचार नगरिएको दाबी गरे। सांसद वाग्लेले नेपालमा आईटी क्षेत्रको सम्भावना र नेपालमै बसेर विदेशको काम गर्ने नेपाली कति छन् भन्ने अध्ययन अहिलेसम्म नगरिएको बताए।
उनले गैरसरकारी क्षेत्रबाट गरिएको अध्ययनको प्रारम्भिक तथ्यांकहरू सुन्दा नेपालको आर्थिक ‘ल्यान्डस्केप’ मा नै सानोतिनो भूकम्प ल्याउने अनुमान गर्न सकिने उल्लेख गरे। उनले नयाँ रूपान्तरणकारी सेक्टरमा सरकारले झारा टार्ने गरी 'डिजिटल अर्थतन्त्र अपनाइने छ' भन्ने भाषामा मात्रै खुम्चिएको आरोप लगाए।
'आईटी क्षेत्रकाे रूपान्तरणकारी सम्भावना'
आईटी क्षेत्रमा जुन रूपान्तरणकारी सम्भावना छ त्यसलाई अहिलेसम्म सरकारले सम्बोधन गर्न नसकेको उनको भनाइ छ। उनले आफु अध्यक्ष रहेको संस्था आइआइडिएसले गरेको ताजा अध्ययन अनुसार सात हजार ६३७ वटा आईटी कम्पनीहरू कम्पनी रजिस्ट्रारको कार्यालयमा दर्ता रहेको जानकारी गराए।
उनले करिब सात हजार जतिले ट्याक्स तिर्ने गरेको भन्दै १०६ वटा 'एक्स्पोर्ट ओरिएन्टेड' कम्पनी रहेको बताए। उनले फ्रीलान्सर भएर काम गर्नेहरू ६६ हजार ५०९ रहेको बताए। यसरी काम गर्नेहरुले प्रतिवर्ष औसत झन्डै पाँचहजार डलर आम्दानी गरिरहेको बताए।
अहिले युद्ध भइरहेको युक्रेनको वार्षिक औसत प्रतिव्यक्ति आय पाँच हजार डलरकै हाराहारीमा रहेको उनको भनाइ छ। आईटी क्षेत्रमा सुरुवात लेबलमा नै प्रतिवर्ष करिब ३ हजार डलर, मध्यम लेबलमा ६ हजार ३९५ डलर र सिनियर लेबलकाले नेपालमै बसीबसी १५ हजार ३२२ डलरसंम आम्दानी गर्ने गरेको अध्ययनले देखाएको उनले बताए।
उनले १५ हजार डलर प्रतिव्यक्ति आय रूस, चीन र मलेसियाको प्रतिव्यक्ति आयभन्दामाथि भएको जनाए। सांसद वाग्लेले यति डाइनामिक सेक्टर नेपालमा रहेको दाबी गरे। चिया खाएर कुनामा बसेर काम गरिरहेको मान्छेले दुनियाँको बिग इकोनोमीसँग जोडिएर काम गरिरहेको उनको भनाइ थियो।
आइआइडीएसको अध्ययनलाई उद्धृत गर्दै डा वाग्लेले नेपालमै बसेर काम गर्ने आइटी जनशक्तिले वार्षिक करिब ५१५ मिलियन डलर आम्दानी गरिरहेको उनले बताए। नेपालमा दर्ता भएका कम्पनीहरु मार्फत २०१ मिलियन डलर र फ्रिलान्सरहरुले वार्षिक करिब ३१४ मिलियन डलर भित्र्याइरहेको पनि उनले जानकारी दिए।
गतवर्ष पर्यटनबाट रू ४६ अर्ब आम्दानी भएकोमा आईटीबाट मात्रै रू ६० अर्ब बराबर आम्दानी भएको वाग्लेले बताए। उनले यस्तो क्षेत्रलाई सरकारले कुनै पनि शीर्षकमा प्राथमिकता नदिएको भन्दै चिन्ता व्यक्त गरे। आईटी क्षेत्रमा २०१९ साल देखिको ऐनलाई नै टेकेर काम गरिरहेको पनि उनले बताए।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।