काठमाडौं– सभामुखका लागि सत्ता साझेदार दल र प्रमुख प्रतिपक्ष दल दुवैले उम्मेदवारी दिएका छन्। संसद् सचिवालयका अनुसार सभामुख पदका लागि सत्तारुढ दलहरूमध्ये एमालेका तर्फबाट देवराज घिमिरे र नेपाली कांग्रेसको तर्फबाट ईश्वरी न्यौपानेले उम्मेदवारी दर्ता गराएका हुन्।
एमालेको तर्फबाट सभामुख उम्मेदवार बनेका घिमिरेको प्रस्तावकमा एमाले उपाध्यक्ष तथा संविधानसभा अध्यक्ष सुवासचन्द्र नेम्वाङ छन्। समर्थकमा माओवादीका प्रमुख सचेतक हितराज पाण्डे, राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी (राप्रपा) अध्यक्ष राजेन्द्र लिङ्देन र राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीका अध्यक्ष रवि लामिछाने छन्।
यसैगरी, कांग्रेसका सभामुख उम्मेदवार न्यौपानेको प्रस्तावकमा कांग्रेस महामन्त्री विश्वप्रकाश शर्मा र सर्मथकमा एकिकृत समाजवादीका प्रकाश ज्वाला छन्।
एमाले र कांग्रेस दुवै अन्य दलहरूको आडमा सभामुखमा प्रतिष्पर्धा गरिरहेकका हुन्। पुस १० मा माओवादी केन्द्रका तर्फबाट अध्यक्ष पुष्पकमल दहाल ‘प्रचण्ड’ प्रधानमन्त्री बन्दा नै पदीय भागबन्डा भइसकेको छ। जसअनुसार एमालेले सभामुख र राष्ट्रपति, रास्वपाले उपसभामुख र माओवादी केन्द्रले उपराष्ट्रपति पाउनेछन्।
प्रतिनिधि सभाबाट प्रधानमन्त्री प्रचण्डले विश्वासको मत लिँदै गर्दा नेपाली काग्रेससँग पनि विश्वासको मत माग्न पुगे। प्रचण्डलाई कांग्रेसले विश्वासको मत पनि दिएको छ। त्यसले राजनीतिक वृत्तमा तरङ्ग ल्यायो। एमालेले त्यसप्रति सशंकित हुँदै सभामुख र राष्ट्रपतिको बारेमा भइसकेको सहमतिमा कांग्रेसले खेल्न खोजेको आरोप लगायो। कतिपय कांग्रेसकै नेताहरूले समेत सभामुख र राष्ट्रपति निर्वाचनमा आफनो स्पेश बनाउनकै लागि कांग्रेसले प्रधानमन्त्रीलाई विश्वासको मत दिएको दाबी गरे।
सभामुखको उम्मेदवारी दर्तापछि कांग्रेस महामन्त्री विश्वप्रकाश शर्माले पनि बुधबार सिंहदरबारमा सञ्चारकर्मीहरू कुरा गर्दै कांग्रेसले सिफारस गरेको व्यक्ति अबको राष्ट्रपति बन्ने दाबी गरेका छन्। बिहीबार हुने सभामुख निर्वाचनलगत्तै यही हप्ताभित्र उपसभामुखको निर्वाचन पनि हुनेछ। त्यसपछि माघ मसान्तभित्र राष्ट्रपति निर्वाचन गर्ने तयारी अघि बढ्नेछ।
त्यसकारण बुधबार भएको सभामुखको उम्मेदवारी दर्ता र बिहीबारको सभामुख निर्वाचनलाई राष्ट्रपति निर्वाचनसँग पनि जोडिएको छ। सभामुख पदको उम्मेदवारी दर्तापछि एमालेका नेता देवराज घिमिरेले आफ्नो जित सुनिश्चत रहेको दाबी गरे। घिमिरेले सत्तारुढ दलको प्रष्ट बहुमत रहेको बताउँदै सभामुखको निर्वाचनमा सहज जित हुने दाबी गरे।
यता, कांग्रेसका सभामुख उम्मदेवार न्यौपानेले पनि आफू जित नजिक रहेको दाबी गरेकी छिन्। न्यौपानेको उम्मेदवारी दर्ताअघि कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवाले सिंहदरबारमा एकीकृत समाजवादीका अध्यक्ष माधवकुमार नेपाल, जसपा अध्यक्ष उपेन्द्र यादव, लोसपा अध्यक्ष महन्थ ठाकुर र नागरिक उन्मुक्ति पार्टीका अध्यक्ष रान्जिता श्रेष्ठसँग छलफल गरेका थिए।
देउवाले सभामुखको उम्मेदवारीअघि आफ्नो निवासमा एकीकृत समाजवादीका अध्यक्ष नेपाल र जसपा अध्यक्ष यादवसँग पनि छलफल गरेका थिए। देउवालाई बुधबार बिहान प्रधानमन्त्री प्रचण्डले समेत फोन गरेर सभामुख निर्वाचनका बारेमा कुरा गरेका थिए। यद्यपि, माओवादीका प्रमुख सचेतक हितराज पाण्डे एमालेका सभामुख उम्मेदवारका समर्थक बसेका छन्।
माओवादीले सहयोग गर्नसक्ने झिनो आशासहित नेपाली कांग्रेसले सरकार बाहिर रहेका दलहरूलाई सभामुख निर्वाचनमा आफूसँग ल्याउने प्रयास गरेको छ। सरकारमा रहेका माओवादी केन्द्र, एमाले, रास्वपा र राप्रपा मात्रै एक ठाउँमा उभिदा स्पष्ट बहुमत पुगेको छ।
सरकारलाई समर्थन दिएका कांग्रेसबाहेकका तीन दल असन्तुष्ट हुँदाहुँदै पनि मंगलबार मन्त्रीमण्डल विस्तार गरिएको छ। मन्त्रीमण्डल विस्तारमा सन्तुष्ट दलहरूकै सांसद् संख्या १४५ पुग्छ। बहुमतका लागि १३८ जना सांसद् भए पुग्छ। यी चार दल एक ठाउँ उभिदा समेत घिमिरेको जित निश्चित छ।
तर, नेपाली कांग्रेसका उम्मेदवार न्यौपानेको समर्थनमा कांग्रेस र एकीकृत समाजवादी बाहेकका अन्य दलहरू प्रष्ट खुलेको छैनन्। संसद्मा नेपाली कांग्रेसमा ८९ सासंद छन् भने एकीकृत समाजवादीसँग १० सांसद छन्। १२ सांसद रहेको जसपाले सभामुखका विष्यमा बिहीबार मात्रै निर्णय गर्ने जनाएको छ। बुधबार बसेको जसपा संसदीय दलको बैठकले सभामुखमा कसलाई सघाउने भन्ने बारेमा बिहीबार मात्र निर्णय लिने निष्कर्ष निकालेको संसदीय दलका नेता रामसहाय यादवले जानकारी दिए।
लोसपा, नागरिक उन्मुक्ति पार्टीले पनि बुधबार साँझसम्म सभामुखमा कता खुल्ने भन्ने निर्णय गरिसकेका छैनन्। यी सबै पार्टीले प्रधानमन्त्रीमा प्रचण्डलाई विश्वासको मत हालेका थिए। तर, कांग्रेस स्वयंले विश्वासको मत प्रधानमन्त्रीलाई दिएर बिगार्न खोजेको गठबन्धनको हिसाबमा अपेक्षित नतिजा हासिल हुने सम्भावना देखिँदैन।
सरकारको समीकरणबाहिर रहेका कांग्रेस, एकीकृत समाजवादी, जसपा, नागरिक उन्मुक्ति पार्टी एक ठाउँमा उभिदा समेत बहुमत पुग्दैन। यी दलहरूको सांसद संख्या १ सय १९ पुग्ने देखिन्छ। संसद्मा राष्ट्रिय जनमोर्चा र नेपाल मजदुर किसान पार्टीको पनि एक–एक सांसद् छन् र स्वतन्त्र तीन जना सांसद छन्। यी सबै एकतिर हुँदा समेत सत्तापक्षलाई नै बहुमत पुग्छ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
