Samsung Content Block AD - AI Samsung Content Block AD - AI
Skip This
  • गृहपृष्ठ
  • मुख्य समाचार
  • नेपाल लाइभ

    • राजनीति
    • निर्वाचन विशेष
    • अनुसन्धान
    • प्रवास
    • विचार
    • फिचर
    • समाचार
    • ब्लग
    • समाज
    • अन्तर्वार्ता
    • सुरक्षा/अपराध
    • साहित्य डबली
    • विश्व
    • कोरोना अपडेट
    • नेपाल लाइभ विशेष
    • जीवनशैली
    • भिडियो

    बिजनेस लाइभ

    • अर्थ समाचार
    • बैंक/बिमा/सेयर
    • पर्यटन-उड्डयन
    • अटो
    • पूर्वाधार
    • श्रम-रोजगार
    • कृषि
    • कर्पोरेट
    • सूचना-प्रविधि
    • बिजनेस लाइभ भिडियो
    • बिजनेस टिप्स
    • अन्तर्वार्ता - विचार

    इन्टरटेनमेन्ट लाइभ

    • समाचार
    • सिनेमा
    • अन्तर्वार्ता
    • रंगमञ्च
    • फिल्म समीक्षा
    • गसिप
    • संगीत
    • विचार-विश्लेषण
    • इन्टरटेनमेन्ट लाइभ भिडियो
    • सञ्जाल
    • फेसन
    • मोडल

    स्पोर्टस लाइभ

    • फिचर
    • फुटबल
    • क्रिकेट
    • अन्य
    • लेख-विश्लेषण
    • अन्तर्वार्ता
हाम्रो बारेमा
  • हाम्रो बारेमा
  • गोपनीयता नीति
  • प्रयोगका सर्त
मंगलबार, वैशाख ३०, २०८२ Tue, May 13, 2025
  • गृहपृष्ठ गृहपृष्ठ
  • राजनीति
  • निर्वाचन विशेष
  • अनुसन्धान
  • बिजनेस लाइभ
  • इन्टरटेन्मेन्ट लाइभ
  • स्पोर्टस लाइभ
  • प्रवास
  • भिडियो

बिजनेस लाइभ

  • अर्थ समाचार
  • बैंक/बिमा/सेयर
  • पर्यटन-उड्डयन
  • अटो
  • पूर्वाधार
  • श्रम-रोजगार
  • कृषि
  • कर्पोरेट
  • सूचना-प्रविधि
  • अन्य
    • बिजनेस लाइभ भिडियो
    • बिजनेस टिप्स
    • अन्तर्वार्ता - विचार

इन्टरटेन्मेन्ट लाइभ

  • समाचार
  • सिनेमा
  • अन्तर्वार्ता
  • रंगमञ्च
  • फिल्म समीक्षा
  • गसिप
  • संगीत
  • विचार-विश्लेषण
  • इन्टरटेनमेन्ट लाइभ भिडियो
  • अन्य
    • सञ्जाल
    • फेसन
    • मोडल

स्पोर्टस लाइभ

  • मुख्य समाचार
  • फिचर
  • फुटबल
  • क्रिकेट
  • अन्य
  • लेख-विश्लेषण
  • अन्तर्वार्ता
राजनीति
मुख्यमन्त्रीहरुको ‘असमावेशी क्लब’
64x64
धनु विश्वकर्मा बिहीबार, पुस २८, २०७९  २१:०३
1140x725

काठमाडौं– गत आइतबारदेखि बुधबारसम्म सातै प्रदेशका मुख्यमन्त्रीहरु नियुक्त भए। जसअनुसार, प्रदेश १ मा हिक्मत कार्की, मधेस प्रदेशमा सरोजकुमार यादव, बागमती प्रदेशमा शालिकराम जम्कट्टेल, गण्डकी प्रदेशमा खगराज अधिकारी, लुम्बिनी प्रदेशमा लीला गिरी, कर्णाली प्रदेशमा राजकुमार शर्मा र सुदूरपश्चिम प्रदेशमा राजेन्द्र सिंह रावल मुख्यमन्त्री नियुक्त भएका हुन्।

बुधबार साँझ प्रदेशका मुख्यमन्त्रीहरुको सूची सार्वजनिक भयो। त्यसले सामाजिक सञ्जालमा आलोचना खेपिरहेको छ। त्यसको मूल कारण हो, त्यो सूचीमा निश्चित प्रभावशाली समुदायबाट प्रतिनिधित्व गर्ने पुरुषहरुको एकाधिकार देखिएको छ। 

समावेशी समानुपातिक शासन प्रणाली अपनाउने उद्देश्य बोकेको संविधान जारी भएपछिको दोस्रो निर्वाचनपछि नियुक्त भएका मुख्यमन्त्रीहरुको सूचीले त्यस उद्देश्यलाई कुनै कोणबाट पनि सहयोग पुर्‍याएको देखिँदैन। आलोचकहरुले मुख्यमन्त्रीहरुको सूचीलाई ‘असमावेशी क्लब’ भनेका छन्।

संघीय सत्ताका साझेदार दलहरुले प्रदेशहरुको मुख्यमन्त्री कसले लिने भनेर सहमति गरेका थिए। उनीहरुले ४ प्रदेशमा एउटै दलले ५ वर्षसम्म नेतृत्व गर्ने र अन्य तीन प्रदेशमा आधा–आधा समय नेतृत्व गर्ने सहमति गरेका हुन्। पहिलो कार्यकालमा मुख्यमन्त्री बनेकाहरुले असमावेशी चित्र प्रष्ट पारेकै छन्, आलोपालोबाट आउने मुख्यमन्त्रीहरु पनि सोही किसिमको हुने देखिन्छ। किनकि, मुख्य दलहरुले सोहीअनुसार संसदीय दलको नेता चयन गरेका छन्।

संसदीय दलको नेता चयन गर्दै दलहरुले समावेशी मान्यतालाई अंगीकार गर्न सकेनन्। सत्ताको नेतृत्व गर्ने पार्टीहरुले केन्द्रीय तहबाटै संसदीय दलको नेता आफू अनुकूल बनाएका थिए। 

उनीहरुको रोजाइमा निश्चित समुदायको पुरुष सांसदहरु मात्रै परेको देखियो। दलित, महिला र जनजाति समुदायबाट मुख्यमन्त्री बन्ने गरी कसैको नाम समेत चर्चामा आएन। यसरी संसदीय दलको नेताको चयन प्रकियामा नै उत्पीडित वर्गलाई उपेक्षा गरिएको देखियो।

यसरी असमावेशी ढाँचाका मुख्यमन्त्रीहरुले प्रारम्भिक मन्त्रिपरिषद् गठनमा पनि सोही शैलीलाई प्राथमिकता दिएको देखिन्छ।

त्यसो त, मुख्यमन्त्रीहरुलाई ‘पुरुष क्लब’ बनाउने कामको सुरुवात २०७४ बाटै भएको थियो। त्यतिबेला बागमती प्रदेशको मुख्यमन्त्री बन्ने निश्चितप्रायः रहेकी अष्टलक्ष्मी शाक्यलाई दलभित्रको गुटगत राजनीतिबाट पाखा लगाएर सातै वटा प्रदेशका मुख्यमन्त्रीलाई महिलाविहीन बनाइएको थियो। शाक्य पछि केही समयका लागि मुख्यमन्त्री त भइन्, तर पुनः मुख्यमन्त्रीहरु ‘पुरुष क्लब’ नै बन्यो।

Ncell 2
Ncell 2

समावेशी सौन्दर्यको दुःखान्त
कर्णाली प्रदेशसभामा माओवादी केन्द्रका तर्फबाट सांसद रहेका रनसिंह परियार पार्टीको निर्णायक तहमा नै दलित नपुगेकाले यो समुदायले मुख्यमन्त्री पाउन नसकेको बताउँछन्। पार्टीहरुले समावेशी मान्यताभन्दा पनि पदको मूल्यांकन गरेर मुख्यमन्त्री बनाउने गरेको उनको तर्क छ। 

‘कुरामा सबैले समुदाय, वर्ग, लिंग, जात, भूगोल भन्ने तर व्यवहारमा लागू गर्न नसक्ने?’, सांसद परियार भन्छन्, ‘मैले व्यक्तिगत रुपमा आफ्नो नाममा हस्तक्षेप गर्न गाह्रो छ। सामूहिक रुपमा हस्तक्षेप गर्नका लागि बाहुल्य छैन।’

मन्त्रिपरिषद्‌ विस्तारमा भने समावेशी मान्यता स्थापित गराउन पहल गरेको उनको भनाइ छ।

एमाले उपाध्यक्ष शाक्य, जो २०७४ मा मुख्यमन्त्री बन्न खोज्दा पार्टी नेतृत्वबाटै पाखा लगाइएकी थिइन्, उनी महिलाहरुलाई पार्टी नेतृत्वले मुख्यमन्त्रीका लागि योग्य नठान्ने गरेको बताउँछिन्। 

‘आन्दोलनको अग्रस्थानमा महिला जानसक्ने, यातना र जेलनेल सहन सक्ने तर नेतृत्व गर्न नसक्ने हुन र?,’ शाक्यको भनाइ छ, ‘समाजमा अझै रहेको सामन्तवादको अवशेष र पितृसत्तावादी चिन्तन राजनीतिक दलमा पनि हाबी छ।’

मुख्यमन्त्रीको नामहरुमा चर्चा हुँदा यसपटक कतै पनि महिलाको नाम चर्चामा समेत नआएकोमा शाक्यले चिन्ता व्यक्त गरिन्। ‘मेरो पालामा नै अनेक खालको बबण्डर मच्चाइयो। त्यो सबैलाई थाहा छ,’ शाक्यले उनले भनिन्।

महिला आन्दोलनमा सामूहिक आवाजको कमी रहँदा निर्णायक तहमा महिला पुग्न नसकेको शाक्यको निष्कर्ष छ। अहिलेकै जस्तो परिस्थिति निरन्तर कायम भए समावेशी मान्यता संकटमा पर्ने उनले चेतावनी दिइन्।

राजनीतिक विश्लेषक तथा लेखक राजेन्द्र महर्जन दलहरुमा रहेको असमावेशी चरित्र र एकल वर्ग, जात, समुदाय र लिंगको वर्चश्वका कारण मुख्यमन्त्रीहरु समावेशी नभएको बताउँछन्। ‘संविधानमा लोकतन्त्रलाई मान्ने भनेर लेख्ने तर संरचनामा भने एक वर्गको एकाधिकार कायम राख्ने’, उनको धारणा छ, ‘संघीयताको स्थापना नै समावेशीताका लागि गरिएको हो। जसको आवाज राज्यसम्म पुग्दैन, उसैको प्रतिनिधित्व होस् भन्ने यसको सिद्धान्त हो।’

मुख्यमन्त्री बन्नका लागि केन्द्रको, अझ पार्टीका प्रमुख नेताको खल्तीबाट नाम दिइने भएकाले झन्‌झन् असमावेशी हुँदै गएको महर्जन बुझाइ छ। यस्तै अवस्था कायम रह्यो भने संघीयता र यसको मूल मर्म नै संकटमा पर्ने उनी बताउँछन्। ‘यो भनेको समावेशीतामाथिको खतरामा पर्ने सूचक हो,’ उनले भने।

प्रकाशित मिति: बिहीबार, पुस २८, २०७९  २१:०३

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।

प्रतिक्रिया दिनुहोस्
64x64
धनु विश्वकर्मा
लेखकबाट थप
तिज : सतिप्रथाको एक अवशेष!
बीपीको रोजाइ लिलाबाबु, सुवर्णको हिमालय शमशेर!
अनलाइन सपिङका नाममा ठगी:  देखाउने एउटा, बिक्री अर्कै
सम्बन्धित सामग्री
संघीय संसद्का दुवै सदनको बैठक बस्दै, विनियोजन विधेयकबारे छलफल हुने प्रतिनिधिसभाको बैठक आज बिहान ११ः०० बजे बस्नेछ भने राष्ट्रियसभाको बैठक अपराह्न १ः१५ बजे बोलाइएको छ । मंगलबार, वैशाख ३०, २०८२
सङ्घीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रलाई संस्थागत गर्नुपर्छ : उपेन्द्र यादव पार्टीको प्रथम जिल्ला अधिवेशनको आज विराटनगरमा उद्घाटन गर्दै उनले ठूलो सङ्घर्षबाट प्राप्त सङ्घीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र, समावेशी, नागर... सोमबार, वैशाख २९, २०८२
‘जलविद्युत्‌मार्फत क्षेत्रीय आर्थिक सहकार्य जरूरी’ बङ्गलादेशमा रहेकी प्रतिनिधिसभाका उपसभामुख इन्दिरा रानासँग सोमबार ढाकामा भएको भेटमा उनले उनले बङ्गलादेश, नेपाल, भुटान र भारतको उत्तरप... सोमबार, वैशाख २९, २०८२
ताजा समाचारसबै
मे १७ बाट पुनः सुरु हुँदै आईपीएल मंगलबार, वैशाख ३०, २०८२
संघीय संसद्का दुवै सदनको बैठक बस्दै, विनियोजन विधेयकबारे छलफल हुने मंगलबार, वैशाख ३०, २०८२
सवारी पास हुनेक्रममा पुल भासियोः नारायणगढ–बुटवल सडकखण्ड अवरुद्ध मंगलबार, वैशाख ३०, २०८२
आजको मौसमः पहाडका केहि क्षेत्रमा आंशिक बदली, मुख्यतया सफा रहने मंगलबार, वैशाख ३०, २०८२
हमासले अपहरण गरेका इजरायली–अमेरिकी नागरिक अलेक्जेन्डर रिहा मंगलबार, वैशाख ३०, २०८२
सबै हेर्नुहोस
भिडियो ग्यालरीसबै
सय दिने प्रगति विवरण सार्वजनिक गर्दै प्रधानमन्त्री केपी ओली [प्रत्यक्ष प्रसारण]
सय दिने प्रगति विवरण सार्वजनिक गर्दै प्रधानमन्त्री केपी ओली [प्रत्यक्ष प्रसारण] बुधबार, कात्तिक ७, २०८१
Nepal Live Samachar नेपाल लाइभ समाचार, भदौ १९ [भिडियाे]
Nepal Live Samachar नेपाल लाइभ समाचार, भदौ १९ [भिडियाे] बुधबार, भदौ १९, २०८१
प्रधानमन्त्रीसँग प्रश्नोत्तर [प्रत्यक्ष प्रशारण]
प्रधानमन्त्रीसँग प्रश्नोत्तर [प्रत्यक्ष प्रशारण] बिहीबार, असार ६, २०८१
भारत भ्रमणबारे प्रतिनिधि सभा बैठकमा जवाफ दिँदै प्रधानमन्त्री प्रचण्ड [प्रत्यक्ष प्रशारण]
भारत भ्रमणबारे प्रतिनिधि सभा बैठकमा जवाफ दिँदै प्रधानमन्त्री प्रचण्ड [प्रत्यक्ष प्रशारण] बिहीबार, असार ६, २०८१
Nepal Live Samachar नेपाल लाइभ समाचार, जेठ ३० [भिडियाे]
Nepal Live Samachar नेपाल लाइभ समाचार, जेठ ३० [भिडियाे] बुधबार, जेठ ३०, २०८१
सबै हेर्नुहोस
ट्रेण्डिङ
हामीले कुरा गर्‍यौँ , भारत-पाकिस्तानबिचको हात हालाहाल रोकियो : प्रधानमन्त्री ओली सोमबार, वैशाख २९, २०८२
अमेरिकी चर्चित रेस्लर साबुको निधन सोमबार, वैशाख २९, २०८२
पाकिस्तानसँगको युद्धविरामपछि भारतीय सेनाद्वारा ‘पहिलो शान्त रात’ घोषणा सोमबार, वैशाख २९, २०८२
जडीबुटी चोकदेखि पेप्सीकोलासम्म सडक सीमा क्षेत्रका अनधिकृत संरचना हटाउन महानगरपालिकाकाे निर्देशन सोमबार, वैशाख २९, २०८२
आयातमा लगाइएको कर अस्थायी रूपमा घटाउन अमेरिका र चीन सहमत सोमबार, वैशाख २९, २०८२
सबै हेर्नुहोस
अन्तर्वार्ता
महाशिवरात्रिमा भगवान पशुपतिनाथको सहजै दर्शनको व्यवस्था गरिएको छ - डा. मिलनकुमार थापा नेपाल लाइभ
जलवायु परिवर्तनले जुम्लामा समेत डेंगु देखिन थालिसकेको छ : मेयर राजुसिंह कठायत  नेपाल लाइभ
नेपाल र जिम्बाब्वेको अध्ययनले जलवायु परिवर्तनको असरबाट स्वास्थ्य प्रणालीलाई जोगाउने उपायहरू पत्ता लगाउनेछ : डा जोआना रेभन नेपाल लाइभ
सबै हेर्नुहोस
विचारसबै
स्मार्टफोनको दुष्प्रभाव : विद्यार्थीहरू किन जोखिममा छन् ? नेपाल लाइभ
बैंकिङ्ग व्यवसायलाई उद्यमशीलताको भर नेपाल लाइभ
दास मानसिकता बोकेको विचारबाट परिवर्तन सम्भव छैन : पूर्वन्यायाधीश खतिवडा नेपाल लाइभ
नौ महिना अन्तरिक्षमा बिताउँदाको स्वास्थ्य प्रभाव: पृथ्वीमा फर्किएपछि शरीरमा हुने परिवर्तन   नेपाल लाइभ
सबै हेर्नुहोस
ब्लग
बैंकिङ्ग व्यवसायलाई उद्यमशीलताको भर मंगलबार, वैशाख २, २०८२
हितेन्द्र र कुलमानको रिट हेर्न नमिल्नेमा आइतबार, चैत १७, २०८१
चौरासी वर्षका क्यान्सरविजेताको जीवन वृत्तान्त ‘कालसँग कुस्ती’ सार्वजनिक आइतबार, फागुन १८, २०८१
सबै हेर्नुहोस
लोकप्रिय
विश्वकप लिग २ : स्कटल्याण्डमा हुने सिरिजका लागि नेपाली टोलीको घोषणा, दीपेन्द्रलाई उपकप्तानको जिम्मेवारी शनिबार, वैशाख २७, २०८२
वामपन्थी नेता प्रदीप नेपालको निधन मंगलबार, वैशाख २३, २०८२
भारतीय आक्रमणमा जैस-ए-मोहम्मदका कमाण्डरको परिवारका १० जना मारिए बुधबार, वैशाख २४, २०८२
भारत–पाकिस्तान ड्रोन र मिसाइल हानाहान पछि भारतले बन्द गर्‍यो दुई दर्जन बढि विमानस्थल शुक्रबार, वैशाख २६, २०८२
पाकिस्तानले ३-४ सय ड्रोनमार्फत सैन्य पूर्वाधारलाई निशाना बनाएको भारतको दाबी शुक्रबार, वैशाख २६, २०८२
सबै हेर्नुहोस
Nepal Live
Nepal Live

सम्पर्क ठेगाना

Nepal Live Publication Pvt. Ltd.,
Anamnagar, Kathmandu, Nepal

DEPARTMENT OF INFORMATION
AND BROADCASTING
Regd Number :

1568/ 076-077
अध्यक्ष : अनिल न्यौपाने

टेलिफोन

News Section: +977-1-5705056
Account : +977-1-5705056
Sales & Marketing: 9841877998 (विज्ञापनका लागि मात्र)
Telephone Number: 01-5907131

ईमेल

[email protected]
[email protected]

मेनु

  • गृहपृष्ठ
  • मुख्य समाचार
  • बिजनेस लाइभ
  • ईन्टरटेनमेन्ट लाइभ
  • स्पोर्टस लाइभ
  • महाधिवेशन विशेष
  • अभिलेख
  • कोरोना अपडेट
  • स्थानीय निर्वाचन
  • प्रतिनिधि सभाकाे निर्वाचन
  • युनिकोड
Nepal Live

सूचना विभाग दर्ता नं.

१५६९/०७६-७७

ईमेल

[email protected]
© 2025 Nepal Live. All rights reserved. Site by: SoftNEP
सर्च गर्नुहोस्