काठमाडौं– मेयर र उपमेयरबीचको विवादका कारण धनुषाको नगराईन नगरपालिका विगत डेढ महिनादेखि बन्द छ। नगरपालिका बन्द हुँदा नगर क्षेत्रका बच्चाहरु खोपदेखि बञ्चित हुनुपरेको छ। यस्तै, नगरभित्रका ५ हजारभन्दा बढी विद्यार्थीहरु नियमित परीक्षाबाटसमेत बञ्चित भएका छन्।
मेयेर र उपमेयरको द्वन्द्वले नगरपालिकाको कामकाज मंसिर १८ गतेदेखि ठप्प छ। नेपाली कांग्रेसबाट विजयी भएका मेयर र नेकपा एमालेबाट विजयी भएका उपमेयरबीच अधिकार बाँडफाँटको विषयमा द्वन्द्व चर्किँदा त्यसको मारमा सम्पूर्ण नगरबासी परेका हुन्।
मेयर र उपमेयरको द्वन्द्वले नगरका सम्पूर्ण सेवाहरु ठप्प हुँदा साना बच्चाहरुको नियमित खोप सेवा बन्द भएको छ। यस्तै, शैक्षिक कार्यक्रम समेत लथालिङ्ग हुँदा विद्यार्थीहरुले नियमित परीक्षा समेत दिन पाएका छैनन्।
नगर भित्रका १८ वटा विद्यालयका शिक्षकहरुसहित, स्वास्थ्य सेवाका कर्मचारीले गत साउनदेखि तलब पाएका छैनन्। तलब नपाउँदा कर्मचारीहरुले मंसिर १८ गतेदेखि आन्दोलन सुरु गरेका थिए।
आफूहरुको तलब लगायतको सेवा–सुविधा उपलब्ध गराइदिन भन्दै कर्मचारीहरुले पटक–पटक मेयर र उपमेयरलाई संयुक्त र छुट्टा–छुट्टै ज्ञापनपत्र पनि बुझाएका थिए। तर, मागको सुनुवाइ नभएपछि उनीहरुले मंसिर १८ गतेदेखि आन्दोलन सुरु गरेका हुन्।
शिक्षकले तलब नपाएको भन्दै विद्यालय बन्द छन्। जसकारण पुस पहिलो हप्ता हुने भनिएका अर्धवार्षिक परीक्षा हुन सकेको छैन।
नगरपालिका भित्र पर्ने जटही प्राथमिक बिद्यालयका प्राधानाध्यक अनुज मिश्रले आफुहरुले ८ महिनादेखि तलब नै नपाएकाले बाध्य भएर आन्दोलनमा उत्रिनु परेको बताए।
‘हामीले पटक–पटक सम्बन्धित निकायलाई समस्या समाधान गर्न भनेर आग्रह गर्यौं। धेरैपटक ज्ञापनपत्र बुझायौं,’ मिश्रले नेपाल लाइभसँग भने, ‘तर उहाँहरुको उदासिनताका कारण हामी यत्रो चिसोमा आन्दोलनमा उत्रिन बाध्य भएका हौँ।’
स्वास्थ सेवाका कर्मचारीहरु पनि तलब नपाएको भन्दै आन्दोलनमा उत्रिँदा वडा कार्यालय र पालिका मातहतका स्वास्थ्य संस्थाबाट प्रदान गरिने सेवाहरु रोकिएका छन्। जसकारण १५ महिना मुनिका बच्चाले पाउनुपर्ने नियमित खोपहरु पनि पाएका छैनन्। खोप कार्यक्रम बिगत २ महिनादेखि बन्द रहेको छ।
नगरपालिकाका मेयर र उपमेयरका कारण आफूहरुको पढाइ प्रभावित भएको भन्दै केही दिन अगाडि विद्यार्थीहरुले प्रदर्शन समेत गरेका थिए। तर, मेयर र उपमेयरले त्यसप्रति चासो दिएनन्।
नगराईन नेपाली कांग्रेसका पूर्व उपसभापति विमलेन्द्र निधिको गृहनगर पनि हो। यो पटकको प्रतिनिधि सभा निर्वाचनमा त्यस क्षेत्रबाट एमाले नेता जुली महतो निर्वाचित भएकी छिन्।
कार्यविधिको नाममा निधि र महतोको लडाइँ
गत वैशाख ३० गते भएको स्थानीय तह निर्वाचनमा नेपाली कांग्रेसका विनय कुमार यादव मेयरमा निर्वाचित भए भने एमालेकी उम्मेदवार राधादेवी यादव उपमयेरमा निर्वाचित भइन्। उपमेयर यादव नेकपा एमालेका नगरअध्यक्ष रामचन्द्र यादवकी पत्नी हुन्।
तर, नगरपालिकामा देखिएको विवादको मुख्य कारण भने कांग्रेस नेता विमलेन्द्र निधि र एमाले नेता जुली महतोको ‘लडाइँ’ भएको स्थानीय राजनीतिकर्मीको भनाइ छ। निधि परिवारको राजनीतिक विरासतसँग जोडिएको विषयले अहिले मेयर र उपमेयरबीच द्वन्द्व बढेको जानकारहरु बताउँछन्।
गत बैशाखमा भएको स्थानीय निर्वाचनपछि उपमेयर राधादेवी यादवले यस अघिको कार्यकालको कार्यविधि संशोधन गर्न माग गरेपछि नगरपालिमा लफडा सुरु भएको हो। एमाले नगर अध्यक्ष रामचन्द्र यादव अघिल्लो कार्यकालमा मेयर र उपमयेर दुवै कांग्रेसले जित्दा जवरजस्ती कार्यविधि संशोधन गरेको आरोप लगाउँछन्।
नेपाल लाइभसँगको कुराकानीमा एमाले नगर अध्यक्ष यादवले विगतमा नगरपालिकाको नाम नै परिवर्तन गर्नेगरी काग्रेसका मेयरले आफनै पार्टीका उपमेयरको सम्पुर्ण अधिकार खोसेर नयाँ कार्यविधि बनाएको आरोप लगाए। अघिल्लो कार्यकालमा नगरराईन नगरपालिकाको नाम कांग्रेस पुर्वउपसभापति विमलेन्द्र निधिका पिता तथा कांग्रेसका संस्थापक नेता महेन्द्र नारायण निधिको नाममा राख्न प्रस्ताव गरेका थिए।
तर, त्यतिबेला एमालेबाट निर्वाचित वडाध्यक्ष र कार्यपालिका सदस्यहरुले विरोध गरेपछि कांग्रेसको ‘मिसन’ असफल भयो। एमालेका जनप्रतिनिधिले गरेको विरोधमा तत्कालीन जसपाका जनप्रतिनिधिले पनि समर्थन गरेका थिए।
कांग्रेसको उक्त प्रस्तावपछि एमालेका तात्कालीन वडाध्यक्षहरुले उच्च अदालत जनकपुरमा मेयरविरुद्ध मुद्धा समेत दायर गरेका थिए।
गत वैशाखमा सम्पन्न स्थानीय तह निर्वाचनमा एमालेले उपमेयरसहित नगर कार्यपालिकामा बहुमत सदस्यसहित जित हासिल गर्यो। मेयरमा भने कांग्रेसका विनोद यादव विजयी भए। मेयर यादव काग्रेस नेता निधिनिकट मानिन्छन्।
नेपाल लाइभसँग कुरा गर्दै मेयर यादवले एमालेबाट जितेका उपमेयरले अनावश्यक विवाद सिर्जना गरेका कारण नगरपालिकामा समस्या देखिएको वताए।
‘उहाँहरुले मेयरको सम्पूर्ण अधिकार खोसेर उपमेयरमा लैजाने गरी कार्यविधि संशोधन गर्न भनिरहनु भएको छ,’ मेयर यादवले भने, ‘पटक–पटक मैलै सम्झाउँदा पनि उहाँहरु मानिरहनुभएको छैन।’
नगर परिषद् बोलाउनुभन्दा पहिले नै आफूले उपमेयरलाई सहमति गरेर जानुपर्ने प्रस्ताव राखेको तर उपमेयरले नमानेको मेयर यादवको भनाइ छ।
उपमेयर राधादेवी यादव भने आफूहरु नियम र कानुनअनुसार मेयर र उपमेयरको अधिकार वाँडफाट हुनुपर्छ भनिरहे पनि मेयरले नमानेको बताउँछिन्।
नेपाल लाइभसँग कुरा गर्दै उपमेयर यादवले विगतमा बहुमत भएको बेला कांग्रेसलाई सुविधा पुग्नेगरी, कानुन विपरीत कार्यविधि संशोधन गरिएको र त्यसलाई सुधार गर्नुपर्छ भन्दा मेयर यादवले ‘लफडा झिकेको’ बताइन्।
‘यो बीचमा हामीले पटक–पटक कानुनका जानकारहरु र सहायक सीडीओ सहितका बैठकहरु समेत गरेका छौँ,’ उपमेयरले भनिन्, ‘सबैले मेयर साहेवलाई आफनो अधिकार मात्रै प्रयोग गर्न सुझाव दिनुभएको छ। तर, उहाँले त्यसमा आलटाल गरिराख्नु भएको छ।’
मेयर र उपमेयर दुवैले नगरपालिकामा देखिएको विवाद र द्वन्द्वबारे आ–आफ्नो पार्टीका माथिल्लो तहका नेताहरुसँग पनि छलफल गरेका छन्। तर, शीर्ष तहका नेताहरुबाट स्थानीय स्तरमै विवाद समाधान गर्न सुझाव आएको उनीहरुको भनाइ छ।
मेयर विनोद यादवले आफूले कांग्रेस पूर्व उपसभापति निधिसँग कुरा गरेको बताए। निधिले आफ्नो अधिकारमा अडिग रहन सुझाएको उनको भनाइ छ।
उपमेयर राधादेवी यादवले पनि आफूले आफ्नो क्षेत्रका नवनिर्वाचित प्रतिनिधि सभा सदस्य जुली महतोसँग कुरा गरेको बताइन्। महतोले आफूलाई उपमेयरले कानुन बमोजिम पाउने अधिकारका लागि अडिग रहन सुझाव दिएको उपमेयर यादवको भनाइ छ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।