भीम रावललाई नजरअन्दाज गर्दा सुदूरपश्चिममा एमालेको भारी गिरावट

राजनीति

डिबी खड्का बिहीबार, मंसिर ८, २०७९ १५:४१

काठमाडौं- नेकपा एमालेका अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीलाई अध्यक्षमा चुनौती दिएका भीम रावलले यसपल्ट टिकट नै पाएनन्। सुदूरपश्चिमबाट उदाएर एमालेको उपाध्यक्षसम्म निर्वाचित रावललाई किनारा लगाउँदाको असर निर्वाचन परिणाममा देखिएको छ।

एमालेमा हुँदा रावल गुटका तीनजना सांसद्ले एकीकृत समाजवादीबाट पनि जितेका छन्। राजनीतिमा रावलकै चेला मानिने शेरबहादुर कुँवरले अछाम- २, भानुभक्त जोशीले बझाङमा जितेका छन् भने प्रेम आलेले डोटीमा जितेका छन्।

सुदूरपश्चिममा रावललाई निष्क्रिय पार्नुको परिणाम स्पष्ट देखिएको छ। अहिलेसम्मको अवस्था हेर्दा एमाले शून्य हुनबाट मात्रै जोगिनेछ। जसले एमालेलाई सुदूरपश्चिममा शून्य हुनबाट जोगाएका छन्, ती पनि रावलकै अनुयायी हुन्।

नेकपाकालमा अध्यक्ष ओलीको कदमबाट असन्तुष्ट भएर रावलसँगै अर्को खेमामा पुगेका तारा लामा एकीकृत समाजवादी हुँदै एमालेमा फर्किएका हुन्। उनी कञ्चनपुर- १ मा माओवादी केन्द्रकी उम्मेदवार बिना मगरलाई फराकिलो अन्तरले पछि पारिरहेका छन्। अहिलेसम्म मतगणना हेर्दा उनको जित सुनिश्चित देखिएको छ।

एमालेको जित निश्चित ठानिएको बझाङ र दार्चुलामा समेत हार बेहोर्नुपरेको छ। बझाङमा एकीकृत समाजवादीका भानुभक्त जोशीसँग एमाले ऐन महर पराजित भए। यसैगरी कांग्रेसका दिलेन्द्र बडूसँग गणेश ठगुन्नाले दार्चुलामा हारेका हुन्। एमालेको राम्रो संगठन रहेको मानिने बैतडीमा पनि दामोदर भण्डारी माओवादी केन्द्रका नरेन्द्रबहादुर कुँवरसँग पछि परेका छन्। झिनो मतान्तरले पछि भएका कारण उनी समेत जित्न सक्छन्। एमाले बढीमा दुई र एक सुनिश्चित अवस्थामा देखिएको छ।

एमालेले स्थानीय तहमा ९ मध्ये ६ पालिका जितेको बाजुरामा अहिले विवाद भइरहेको छ। कांग्रेस सहमहामन्त्री बद्री पाण्डेसँग एमाले स्थायी कमिटी सदस्य कर्णबहादुर थापा प्रतिस्पर्धामा छन्। उक्त क्षेत्र पनि एमालेका लागि सुरक्षित भने होइन।

निर्वाचनको पूर्वसन्ध्यामा प्रतिस्पर्धीलाई खुइल्याउनु स्वभाविक ठानिन्छ। अध्यक्ष केपी शर्मा ओली र माओवादी केन्द्रबाट एमालेमा आएका लेखराज भट्ट भने रावलका बारेमा टिप्पणी गरिरहेका थिए।

कांग्रेसमा शेरबहादुर देउवा सदाबहार शक्तिमा हुँदा समेत सुदूरपश्चिममा एमालेलाई प्रभावशाली बनाउन रावलले ठूलो भूमिका निर्वाह गरेका छन्। गुटगत राजनीतिमा यताउता भए पनि एमालेका लागि रावलको योगदानलाई कार्यकर्ताले प्रशंसा नै गर्छन्। तर कार्यकर्ताबाट नगरिकन भुल एमालेको नेतृत्वपंक्तिले यसबीचमा गर्योू। रावललाई टिकटबाट बञ्चित गरेर माओवादी केन्द्रबाट एमालेमा पुगेका व्यवसायी झपट बोहरालाई अछाम- २ मा उम्मेदवार बनायो।

स्थानीय कमिटीबाट एकल सिफारिस रावलमाथि गरिएको अन्यायको 'उपहार' सुदूरपश्चिमका सबैजसो जिल्लाबाट एमालेलाई प्राप्त भइरहेको छ। राष्ट्रिय रुपमा त्यति धेरै क्षति नबेहोरेको एमालेले सुदूरपश्चिममा भने असफल भएको छ। २०७४ सालको निर्वाचनमा १६ मध्ये ११ सिट जितेको एमाले यसपल्ट कम्तिमा एक र बढीमा दुई सिटमा सिमित हुने तय छ।

प्रतिस्पर्धीसँग होइन, आफ्नैसँग दोहोरी
रावललाई पाखा लगाएर सुदूरपश्चिम प्रदेशको इञ्चार्जको जिम्मा दिइएका एमाले सचिव लेखराज भट्टले आफैंले कैलाली- ४ मा हार बेहोर्नुपरेको छ। भट्टले चुनावअघि दिएको एक अन्तरवार्तामा रावलबारे केही टिप्पणी गरेका थिए। त्यसबारे रावलले १० बुँदामा त्यसको लामो खण्डन गरे।

त्यतिले नपुगेर उनले थप प्रश्न गरेका थिए, 'लेखराजजीको अन्तरवार्ताबारे थप प्रश्नः सर्वसम्मत एकल सिफारिस उम्मेदवार मबाहेक अरू कसैको उम्म्मेदवारी किन रोकिएन? एमाले विरोधी राप्रपाका समूह, जसपा, होली वाइन र हृदयेशलाई २४ स्थान दिनु के एमालेको घोषित सिद्धान्त र कम्युनिस्ट दर्शन अनुरूप हो? यिनले एमालेका लागि के योगदान गरेका छन्?'

चुनावअघि अध्यक्ष ओलीले सुदूरपश्चिमका केही जिल्लामा सभा गरे। सभामा उपस्थितहरुबाट 'भीम रावल खोई' भनेर माग नै भयो। तर, ओलीले रावलको प्रभावलाई नजरअन्दाज गरे। ओली उल्टै प्रतिवादमा उत्रिए– 'भीम रावलको तपाईंलाई किन चिन्ता पर्योभ? २०४८ सालदेखि एकछिन मुख खाली छैन। बुढो भइसक्नुभयो। बेकार किन भीम रावलको चिन्ता, अरुलाई पालो दिनुपर्दैन? एउटै भीम रावल, भीम रावल। केको खेती गरिराख्या? के भीम रावल? थुप्रो रावलहरू हुनुहुन्छ सुदूरपश्चिममा। थुप्रो रावलहरूलाई अगाडि बढाइन्छ।’

रावलले त्यहीबेला ओलीभित्र बलिरहेको क्रोध, बदला, निषेध र द्वेषपूर्ण दुर्भाव उदांग भएको बताएका थिए। उनले लेखेका छन्, ‘म ६७ वर्ष लागेकालाई ‘बुढो’ भन्ने हो भने ७० वर्ष काटिसकेका ओलीजी फेरि सांसद र प्रधानमन्त्रीका लागि कसरी तन्नेरी हुनुभयो? मभन्दा उमेर बढी भएका अरुलाई उम्मेदवारका लागि किन सहमति दिनुभयो?'

एमालेमा समकक्षीलाई पाखा लगाएर 'सर्वमान्य' भएका ओलीलाई आन्तरिक लोकतन्त्रका लागि चुनौती दिने आँट भीम रावल र घनश्याम भूसालले गरेका थिए। दुवैलाई ओलीले टिकट दिन अस्वीकार गरे। भूसालले पार्टी छाडेर प्रतिस्पर्धा गरिरहेका छन्। रावल पार्टीमा बसे तर यसपल्ट उनी र उनका पक्षधरहरु खुलेर मैदानमा देखिएनन्। जसको परिणाम एमालेले बेहोरिरहेको छ।