काठमाडौं– ३० वैशाख २०७९ मा भएको स्थानीय तहको निर्वाचनमा बदर मतको संख्या अत्यधिक रह्यो। मतदाताले उम्मेदवार नै नभएको चिह्नमा मतदान गर्नेदेखि गलत रुपमा स्वस्तिक छाप लगाउनेसम्मका ‘कमजोरी’ देखिए। काठमाडौं, विराटनगर, भरतपुर, पोखराजस्ता महानगरमै बदर मत धेरै देखियो। स्थानीय तहमा देखिएको बदर मतको संख्याले मतदाता शिक्षामा भएको कमजोरी पनि सतहमा आएको थियो।
आगामी मंसिर ४ गते हुने प्रदेश र प्रतिनिधि सभा निर्वाचनमा पनि सोही समस्या दोहोरिने चिन्ताका बीच निर्वाचन आयोगले भने बदर मतको संख्यामा उल्लेख्य कमी आउने दाबी गरेको छ। प्रमुख निर्वाचन आयुक्त दिनेशकुमार थपलिया आगामी निर्वाचनमा बदर मतको संख्या १ प्रतिशतभन्दा कम हुने दाबी गर्छन्।
आयोगले यसपटक मतदाता शिक्षालाई व्यापक बनाइएको दाबी गरेको छ। मतदाता शिक्षाको अभियानलाई प्रभावकारी बनाउन नयाँ–नयाँ तरिका अपनाएको आयोगका पदाधिकारीको दाबी छ। सार्वजनिक सञ्चार माध्यमदेखि कालकारसम्मको प्रयोग र अन्य क्षेत्रका मानिसहरुलाई पनि मतदाता शिक्षामा संलग्न गराइएको प्रमुख निर्वाचन आयुक्त थपलिया बताउँछन्। सामाजिक सञ्जालमार्फत् पनि मतदाता शिक्षा प्रदान गर्ने काम भइरहेको थपलियाले जानकारी दिए।
विगतका निर्वाचनबाट पाठ सिकेर यसपटक मतदाता शिक्षा रणनीति बनाएर काम गरेकाले कम मत मात्र बदर हुने थपलियाको दाबी छ। मतदानको दिन आउन अझै समय रहेकाले त्यो अवधीभित्र आयोगले अरु तरिका पनि अपनाउने थपलिया बताउँछन्।
निर्वाचन आयोगले मतदाता शिक्षालाई विगतभन्दा थप प्रभावकारी बनाउने काम गरेको आयोगका प्रवक्ता सूर्यप्रसाद आर्यालको पनि दाबी छ। गत स्थानीय तहको निर्वाचनमा मतदाता शिक्षा प्रभावकारी नभएको भन्दै आसन्न प्रतिनिधि सभा र प्रदेश सभा निर्वाचनको लागि भने टोलटोलमा पुगेर पुनः मतदाता शिक्षा प्रभावकारी बनाउने अभियान सुचारु गरेको अर्याल बताउँछन्। आयोगले कात्तिक १८ गतेदेखि नै मतदाता शिक्षा सुरु गरेको अर्यालले बताए।
आयोगले एक महिना अगाडिबाट नै नमूना मतपत्रहरु छपाइ गरेर प्रत्येक जिल्ला निर्वाचन कार्यलयमार्फत् जिल्लाका प्रत्येक पालिकाको कम्तीमा पनि १ स्थानमा नमूना मतदान गर्नेगरी बजेटको व्यवस्था गरेको अर्यालले बताए। मत हाल्ने प्रक्रिया, ढाँचा र कुन मतपत्र पहिला दिने जानकारीका लागि नमूना मतदानका लागि पठाइएको उनले बताए ।
गत स्थानीय तहको निर्वाचनमा प्रभावकारी नभएको भनेर स्थगित भएको मतदाता शिक्षा अभियानले आयोगले यही कात्तिक १८ गतेदेखि पुन: सुरु गरेको थियो। मतदाता शिक्षामा प्रभावकारिता बढाउनका लागि सबै स्थानीय तहहरुसँग समन्वय, सहकार्य गरिएको अर्यालले बताए।
सबै पालिकाहरुमा अहिले मतदाता शिक्षा समग्री पुगेको र अहिले ६ हजार ७५३ वडाहरुमा मतदाता शिक्षा कार्यक्रम सञ्चालन भइरहेको उनले बताए। ‘स्थानीय तहको मातहतमा रहेर मतदाता कार्यकर्तामार्फत् मतदाता शिक्षा कार्यक्रम सञ्चालन हुने भएकाले विगतको तुलनामा यो निर्वाचनमा मतदाता शिक्षा प्रभावकारी हुने विश्वास लिएका छौं,’ उनले भने।
सहप्रवक्ता अर्यालले निर्वाचन आयोगले राजनीतिक दलका उम्मेदवारहरुलाई मतदातसँग मत माग्ने मात्रै नभएर मत हाल्न सिकाउन आग्रह गरेको बताए।
‘निर्वाचन आयोगले सबै राजनीतिक दलका उम्मेदवारहरुलाई मत मात्रै नमाग्नुस् मत हाल्ने तरिका पनि सिकाउनुस् भनेका छौं। प्रत्येक प्रतिनिधि सभा र प्रदेश सभाको निर्वाचन क्षेत्रका सक्कली मतपत्रको ढाँचा आयोगको वेबसाइटमा राखेका छौं,’ उनले भने ‘राजनीतिक दलहरुले त्यो मतपत्र प्रयोग गरेर मतदाता शिक्षा दिन नसक्नुहुन्छ। त्यसैले आयोगले मत मात्रै नमागेर मत हाल्ने तरिका पनि सिकाउन आग्रह गरेकाले राम्रो हुने विश्वास रहेको छ। विगतको भन्दा बढी मतदाताहरु बढाउने आयोगको योजना छ ।’
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
-1766305548.png)
-1764146706.png)
-1763721444.png)
