निर्वाचनको मुखमा प्रहरीका ४ एआईजी रिक्त, अहिले बढुवा हुनेबाटै भावी आईजी !

सुरक्षा/अपराध

नारायण अधिकारी मंगलबार, कात्तिक १५, २०७९ १०:५०

काठमाडौं– प्रतिनिधि सभा र प्रदेश सभा निर्वाचनको मुखमा नेपाल प्रहरीका ४ अतिरिक्त महानिरीक्षक (एआईजी)को पद रिक्त हुने भएको छ। यसअघिसम्म दुई एआईजी पद रिक्त भएकोमा हिजो (सोमबार) राति १२ बजेबाट अर्को एउटा र यही कात्तिक २५ गतेबाट थप अर्को गरी ४ एआईजी पद रिक्त हुने भएको हो।

गत साउन २० गतेबाट एआईजी विश्वराज पोखरेल अनिवार्य अवकाशमा गएका थिए।

सरकारले प्रहरी महानिरीक्षकमा बढुवा नगरेपछि उनी सर्वोच्च पुगेका थिए। सर्वोच्चले पनि सरकारकै (धीरज प्रताप सिंहलाई आईजीमा बढुवा गर्ने) निर्णय सदर गरेपछि पोखरेलले राजीनामा दिएका थिए। प्रहरी प्रधान कार्यालयले पोखरेलको राजीनामा अघि नबढाइ अनिवार्य अवकाशको बाटोमा पुर्‍याएको थियो। एआईजीको उमेर हद ५६ वर्ष पुगेपछि अनिवार्य अवकाश पाउने प्राधवानअनुसार पोखरेल गत साउन २० गते अनिवार्य अवकाशमा गएका थिए।

उनीपछि अर्का एआईजी मुकुन्दराज आचार्य भदौ २३ मा अवकाशमा गए। उनी पनि उमेर हदकै कारण अवकाशमा गएका हुन्। पोखरेल र आचार्य गरेर दुई एआईजी रिक्त भएकोमा सोमबार रातिबाट थप एआईजी पद रिक्त भएको छ। एआईजी अरुण बिसी पनि उमेर हदका कारण सोमबार राति १२ बजेबाट अनिवार्य अवकाशमा गएका छन्।

बिसी अवकाशमा गएपछि रिक्त एआईजीको संख्या ३ पुग्छ। उनीपछि काठमाडौं उपत्यका प्रहरी कार्यालयमा रहेका एआईजी रवीन्द्रबहादुर धानुक पनि अनिवार्य अकाशमा जाँदैछन्। धानुक पनि ५६ वर्षे उमेर हदका कारण यही कात्तिक २५ गतेबाट अकाशमा जाँदैछन्। योसँगै चुनावका सम्मुखमा नेपाल प्रहरीमा रिक्त एआईजीको संख्या ४ पुग्छ।

यता ५६ वर्षे उमेर हदका कारण अनिवार्य अवकाशमा जान लागेका एआईजी धानुक भने नियमावली नै संशोधन गरेर उमेर हद बढाएर सेवा अवधि लम्ब्याउने दाउमा लागेको स्रोतका भनाइ छ। अर्थमन्त्री जनार्दन शर्मामार्फत् लविइङ गरेर उनले एआईजीको उमेर हद बढाउन लागेका थिए। मन्त्री शर्माले मन्त्रिपरिषद्‌मा समेत उक्त कुरा मौखिक रुपमा राखेको पाइएको छ।

एक मन्त्रीका अनुसार अर्थमन्त्री शर्माले उमेर हद बढाउने भन्ने विषय मौखिक रुपमा राखेका थिए। तर त्यसलाई कसैले पनि गम्भीर रुपमा लिएनन्।

निर्वाचनका मुखमा उमेर हद नै बढाएर सेवा अवधि लम्ब्याउन निर्वाचन आयोगको समेत सहमति लिनुपर्ने र अर्कोतर्फ गृहमन्त्री समेत यो विषयमा सकारात्मक नहुँदा उमेर हद लम्ब्याएर सेवा अवधि लब्म्याउने धानुकको योजना सफल हुने देखिँदैन।

यसअघि एआईजी पोखरेल अवकाशमा गएकाले प्रदेश समन्वय विभाग र आचार्य अवकाशमा गएपछि कार्य विभाग एआईजीविहीन भएको थियो। सोमबारबाट एआईजी बिसी अवकाशमा गएकाले उनी कार्यरत रहेको प्रशासन विभाग पनि एआईजीविहीन भएको छ। त्यसैगरी धानुक अवकाशमा गएपछि काठमाडौं उपत्यका प्रहरी कार्यालय पनि एआईजीविहीन हुन्छ।

प्रतिस्पर्धामा दर्जन डीआईजी, कहिले होला बढुवा?
४ एआईजी रिक्त हुने भएपछि बढुवाका लागि दर्जन डीआईजीहरु लविइङमा लागेका छन्। अहिले बढुवा हुने ४ एआईजी मध्येबाटै आउँदो चैत ११ गते प्रहरी महानिरीक्षक (आईजी) बन्ने हुँदा यो पटकको एआईजी बढुवा निकै पेचिलो बन्ने देखिन्छ।

अहिले बढुवा भएका एआईजीहरुबाटै ५ महिनापछि आईजी बन्ने र अहिले बढुवामा छुटेकाहरु आईजीको प्रतिस्पर्धामै नहुने भएकाले बढुवामा पर्न डीआईजीहरु दौडधुपमा लागेका छन्।

बढुवाको टप ‘थ्री’मा रहेका मधेस प्रदेशका डीआईजी मसाउद आलम खाँ, लुम्बिनी प्रदेशका नलप्रसाद उपाध्याय र सुदूरपश्चिम प्रदेशका मोहनकुमार आचार्य एआईजीमा बढुवा भए पनि उनीहरु आईजीको प्रतिस्पर्धामा रहँदैने छैनन्।

उनीहरु हालका आईजी धीरजप्रताप सिंहसँगै २०४९ चैत ११ मा प्रहरी निरीक्षकमा भर्ना भएकाले ३० वर्षे सेवाअवधिका कारण चैत ११ मा अनिवार्य अवकाशमा जानेछन्। यी टप ‘थ्री’ बाहेकबाट एआईजीमा बढुवा हुनेहरु भने चैतमा आईजी बन्नेछन्।

गत असारमा डीआईजी भएकाहरु वसन्तबहादुर कुँवर, टेकप्रसाद राई, अशोक सिंह, दीपक थापा, श्यामलाल ज्ञवाली, किरण बज्राचार्य, सन्दीप भण्डारी, सुदीप गिरी, मीरा चौधरी, टेकबहादुर तामाङ, उमेशराज जोशी, भीमप्रसाद ढकाल, रामदत्त जोशी, पोषराज पोखरेल, बुद्धिराज गुरुङ, दुर्गा सिंह र किरण राणा एआईजी बढुवाको प्रतिस्पर्धामा छन्।

उनीहरुमध्ये अहिले रिक्त रहेको ४ एआईजीको पदमा जो बढुवा हुन्छन् तीनै मध्येबाट भावी आईजी बन्नेछन्। टप ‘थ्री’ मा रहेका टोलीलाई छाडेर गत असारमा डीआईजी भएकाहरुमध्येबाटै एआईजी बढुवा गर्ने तयारी सरकारको छ। गत असारमा बढुवाको सूचीमा अघि रहेकाहरुबाट नै एआईजी बढुवा गर्ने तयारी सरकारको छ।

एआईजी धानुकको अवकाश भएपछि बल्ल बढुवाको प्रक्रिया अघि बढाउने गरी तयारी गर्न हेडक्वाटरलाई निर्देशन समेत भइसकेको छ। जसका कारण कात्तिक २५ पछि मात्रै बढुवाको प्रक्रिया सुरु हुने देखिन्छ।