‘गत वर्षको बाढीले सर्वस्व लुट्यो, यस वर्ष के हुने हो’

समाचार

रासस आइतबार, असोज २, २०७९ ०७:०४

फाइल तस्बीर

बझाङ– खप्तडछान्ना गाउँपालिका–५ सुतारीगाउँकी पुनम सार्की बिरामी परेको दुई महिना भयो। भारतका विभिन्न अस्पतालमा उपचार गर्दा पनि सञ्चो नभएपछि उनको परिवार गत हप्ता नेपाल फर्किए। बझाङको तमैल बजारसम्म गाडीमा आए पनि तमैलबाट भने ‘स्टेचर’का सहारामा आफन्तले सार्कीलाई घर पुर्‍याएका छन्।

गत वर्ष बाढीले तहसनहस बनाएको छान्नामा यसपटक पनि मनसुन सुरु भएलगतै जडारीगाडले सडक बगाएपछि यातायातका साधन बन्द छन्। छोरा राजु सार्कीले भने, ‘बिरामी बोकेर आएका, त्यसैमाथि बाटोमै पहिरो आएर हामी त निकै आत्तिएका थियौं। हत्तपत्त पहिरो छल्दै अगाडि आयौं।’

‘कान्छो भाइलाई काकासँग छोडेर आयौं’, राजुले थपे, ‘डाक्टरले गाउँमै लैजान सुझाव दिएपछि घर आएका हौं। यता बाटो नै रहेनछ। एक/दुई जनालाई पनि अघिपछि हिँड्नै नसक्ने ठाउँमा स्टेचरमा दुई अघि दुई पछि मुस्किलले घर पुगेका छौं।’

सार्की परिवारलाई मात्रै होइनन्, अहिले छान्नामा जडारीगाड सबैको दुःख बनिरहेको छ। छान्ना प्रवेशदेखि सुरु हुने जडारीगाडले कतै सडक भत्काइएको छ भने कतै गाडले नै आफ्नो बाटो बदलेको छ। छान्नाको करिब १० किलोमिटर जमिनको छेउछाउमा बग्ने जडारीगाडले बर्खायाममा सधैं दुःख दिने गरेको खप्तड छान्ना–५ का कृष्ण थापा बताए।

‘जडारीगाडले हामीलाई हिउँदबाहेक जहिल्यै दुःख दिन्छ’, उनले भने, ‘गत वर्ष आएको बेमौसमी बाढीपछि त हत्केलामा ज्यान राखेर हिँड्नुपर्छ। बाटो नै हुँदैन। बनाइएको बाटो पनि हप्ता दिनभन्दा बढी टिक्दैन।’ बाटो सहज नहुँदा बिरामीलाई बोक्नुपर्‍यो भने त ज्यान नै तलमाथि हुनसक्ने उनले बताए।

गत वर्ष असोज ३० गतेदेखि कात्तिक ३ सम्म आएको बेमौसमी बाढीका कारण छान्नामा करोडौंको भौतिक क्षति भएको थियो भने छ जनाको ज्यानै गएको थियो। मौसम पूर्वानुमान महाशाखाले गत वर्षको बाढीले गलेको जमिन बग्न सक्ने जनाउँदै सतर्कता रहन आग्रह गरेपछि खोला किनाराका बस्ती भने संकटमा परेका छन्।

खप्तडछान्ना गाउँपालिका–१ का सुरेन्द्र खाती भन्छन्, ‘मौसम पूर्वानुमान महाशाखाले पनि गलेको जमिन फेरि बग्ने संकेत गरेको छ। अब हाम्रो त कतै जाने ठाउँ पनि छैन। गत वर्षको बाढीले सर्वस्व लुट्यो। यो वर्ष त झनै के गर्ने भन्ने सोचेका पनि छैनौं।’

उनका अनुसार खातीगाउँमा पानी परेको दिनमा रातभर जाग्राम बस्छन्। दिउँसो आँगनमै जडारीगाड हेरेर टोलाउँछन्। ‘अब के गर्ने, कता जाने, के खाने पनि टुंगो छैन। गत वर्षको बाढीले सबै लुट्यो। अहिले रित्तै छौं’, उनी भन्छन्। खप्तडछान्ना गाउँपालिका अध्यक्ष उत्तमबहादुर रोकाया भने बाढीपीडितका लागि अहिले बजेट नभएको र अब यसै नयाँ आर्थिक वर्षबाट बाढीपीडितका लागि आवश्यक व्यवस्था गर्ने बताउँछन्। ‘योभन्दा अगाडि बजेट पनि थिएन। अहिले उहाँहरूका लागि बजेट छुट्याएका छौं। अब कार्यान्वयन हुन्छ।’

उनी विपद् न्यूनीकरणका लागि पनि पूर्ण रुपमा तयारी गरेको बताउँछन्। ‘गत हप्ता विपद्सम्बन्धी पूर्वतयारीका लागि बैठक पनि बसेको थियो। त्यसमा सचेत रहन सबैका लागि सूचना पनि जारी गरेका थियौं। हाम्रो गाउँपालिकामा रहेको जेसिबीलाई पनि तम्तयार अवस्थामा राखेका छौं,’ उनी भन्छन्। उनले कुनै ठाउँमा घटना भयो भने पनि सबै निकायलाई तयारी अवस्थामा राखिएको बताए। जडारीगाडले बाटो क्षति पुर्‍याएका ठाउँमा पनि वैकल्पिक बाटो बनाएको छ। उनका अनुसार घाटखोला, खातीगाउँ, कालुखेतीमा वैकल्पिक बाटो तयार पारिएको छ।

‘पहिरोजन्य ठाउँमा पनि नजानका लागि सर्वसाधारणमा अनुरोध गरेका छौं”, अध्यक्ष खाती भन्छन्, ‘गाउँपालिकाभरि आएका पहिरामा नहिँड्नका लागि पनि सबैलाई आग्रह गरेका छौं। कुनै घटना भइहालेमा तत्काल उद्धारका लागि सुरक्षा निकायलाई ‘हाइअलर्ट’मा राखेका छौं।’

उनले गाउँपालिकामा गर्भवतीको अवस्था हेरेर सरकारी हेलिकोप्टरको व्यवस्था गर्ने जानकारी दिए। ‘भदौ र असोजमा हुने गर्भवतीको नामावली तयार पार्न स्वास्थ्य संयोजकलाई निर्देशन दिएका छौं। बच्चा जन्माउन नसक्ने अवस्था भएमा हेलिकोप्टरमार्फत ‘रिफर’ गर्नेछौं। त्यसका लागि सम्बन्धित सबै निकायसँग समन्वय गरिरहेका छौं’, उनले भने।

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।