काठमाडौं– नेपाल फर्निचर तथा फर्निसिङ संघले आयातीत फर्निचरजन्य उत्पादनलाई प्रतिस्थापन गर्ने र स्वदेशी उत्पादनको प्रवर्द्धनमा सघाउ पुर्याउने लक्ष्यका साथ फर्निचर एक्स्पो आयोजना गर्ने भएको छ। वर्षेनि झण्डै ६० अर्ब रुपैयाँबराबरको फर्निचरजन्य उत्पादनको कारोबार हुँदै आएकोमा ५० प्रतिशत हिस्सा आयातित वस्तुले ओगटेकाले आयात घटाउँदै नेपाली उत्पादनको प्रवर्द्धन र विस्तारका लागि उपयुक्त हुने सोचसहित फर्निचर एक्स्पो आयोजना हुने भएको हो।
भदौ २३ देखि २७ गतेसम्म भृकुटीमण्डपमा आयोजना हुने एक्स्पोमा स्वदेशमा नै तयारी वस्तु उत्पादन गर्न सक्ने अवस्था बन्दै गएको छ। यसपटकको एक्स्पोलाई स्वदेशी ब्रान्ड प्रेस्टिज कार्पेटले प्रायोजन गरेको छ। स्वदेशी उत्पादनलाई प्रोत्साहन गर्ने लक्ष्यका साथ आयोजना भएको एक्स्पोलाई स्वदेशी ब्रान्डले नै प्रायोजन गरेको छ। एक्स्पो केको लागि? एक्स्योले फर्निचर तथा फर्निसिङ व्यवसायलाई अगाडि बढाउन कस्तो भूमिका निर्भाह गर्छ तयायका विषयमा नेपाललाईभले एक्स्पो संयोजक ओम बस्नेतसँग गरेको कुराकानीः
फर्निचर तथा फर्निसिङ एक्स्पो आवश्यकता किन?
फर्निचर तथा फर्निसिङ एक्स्पोको आवश्यकता देशभर रहेका आम उपभोक्ताले एउटै छानामुनि विभिन्न ब्राण्डका स्वदेशी तथा विदेशी फर्निचर तथा फर्निसिङका सबै प्रकारका सामानको अवलोकन गर्न पाउन भन्ने हो। यता व्यवसायीले पनि एउटै छानामुनि सबै खालको सामानको प्रदर्शन गर्न पाउने भएकाले यसको आयोजना गरिएको हो। एक्स्पोमा विभिन्न खालको स्वदेशी तथा विदेशी सामानको प्रदर्शन गर्ने हाम्रो उद्देश्य छ। यो एक्स्पोले व्यापारीहरुको नयाँ नयाँ ब्राण्डलाई प्रवर्द्धन गर्न मद्दत पुर्याउनेछ।
यसैगरी, एक्स्पोले बजारमा नयाँ सामान के आएको छ? बजारमा भोलिका दिनमा नयाँ सामानहरु के आउँदैछ? विदेशमा तथा स्वदेशमा नयाँ के कुराको उत्पादन हुँदैछ? यसको सम्पूर्ण जानकारीका लागि पनि एक्स्पोको आवश्यकता छ। एक्स्पोले व्यापारको उद्देश्यभन्दा पनि ग्राहकको आवश्यकतालाई सहज बनाउने काम गर्नेछ। यो एक्स्पोमा व्यापारभन्दा बढी फर्निचर तथा फर्निसिङको सामानको प्रदर्शनमा जोड दिनेछौं।

यसरी गरिने एक्स्पोहरुले आमउपभोक्तालाई दिने सचेतना के हो?
फरक फरक किसिम र फरक फरक समयमा हुने एक्स्पोहरुले आ–आफ्नै विशेषता प्रस्तुत गरेका हुन्छन् । जस्तै, गाडीले नयाँ ब्राण्ड प्रवर्द्धन गर्न एक्स्पो गरेको हुन्छ। हाइड्रो पावर कम्पनीहरुले उत्पादनको बारेमा जानकारी दिन लगायतका विषयमा आम उपभोक्तालाई सुसूचित बनाउने खानको एक्स्पोहरु गरेका हुन्छन्। फर्निचर र फर्निसिङको विषेशता के हो भने नेपाली उत्पादनको प्रवद्र्धन गर्ने, प्रचारप्रसार गर्ने र विदेशबाट आयात हुने वस्तुहरुलाई विस्थापन गर्ने उद्देश्यका साथ हामीले यो एक्स्पो सञ्चालनमा ल्याउन लागेका छौं।
अहिलेकाे अवस्था हेर्ने हो भने नेपाली उद्योगहरुले धेरै नै विदेशी आयातित वस्तुको प्रयोग घटाएको छ। अहिले नेपाली उत्पादन पनि विदेशमा केहि मात्रामा निर्यात पनि भइरहेको छ। नेपालले पहिले बेल्जियमबाट खरिद गरेर ल्याउने क्वालिटीको कारपेटहरु अहिले नेपाली उत्पादनमै पनि पाउन सकिन्छ। अहिले तीन वटा फ्याट्रीले यस्तो विदेशबाट खरिद गरिने क्वालिटीको कारपेटहरु उत्पादन गरिरहेका छन्।
नेपालमा प्रयोग गरिने फर्निचर तथा फर्निसिङ सामानको माग स्वदेशी उत्पादनले कति प्रतिशत धानेको छ?
नेपालको उत्पादनले कुल मागको ६० प्रतिशत माग नेपाली उत्पादनले धानेको अवस्था छ । बाँकी ४० प्रतिशत माग विदेशबाट आयात हुन्छ। हिजोको दिनमा नेपाली उत्पादनले ५० प्रतिशत माग धानेको थियो। विदेशी सामानको आयात ५० प्रतिशत हुने गरेको थियो। आजको दिनमा नोपाली उत्पादनलाई बढाएर ६० प्रतिशत पुर्याउन सफल भएका छौं। हामीले विदेशबाट पनि फर्निचर र फर्निसिङ दुवै खालको सामानको आयात गर्छौं। नेपालमा पनि दुवै प्रकारका वस्तुहरु उत्पादन हुने गरेका छन्।
नेपालमा हुने उत्पादनको लागि अधिकांश कच्चा पदार्थ भने अहिले पनि हामीले विदेशबाट आयात गर्नुपर्ने अवस्था छ। नेपालमा उत्पादन भएको काठ लगायतका फर्निचर तथा फर्निसिङको लागि चाहिने कच्चा पदार्थ नेपालमै उत्पादन हुन सक्ने सम्भावना पनि न्यून देखिन्छ।
अहिले मलेसिया, बराइन, थाईल्याण्ड, ओमन लगायतका मुलुकबाट कच्चा पदार्थ आयात गरिन्छ। नेपालमा भएको काठ सजिलै व्यवसायीले पाउँदैनन्। चोरीपैठारीको माध्यमबाट विदेश गइरहेको हुन्छ तर, नेपालमा यहीँका काठ प्रयोग एकदमै न्यून छ। यसमा विभिन्न खालका नीतिहरु हाम्रो बाधक बनेका छन्। सरकारको नीतिले नेपाली उत्पादनको लागत बढाएको छ। जसले गर्दा विदेशबाट आयात भएको टिकाउ नहुने सामान सस्तो र हामीले उत्पादन गरेको वस्तुको मूल्य महंगो भएको छ।
अहिलेको एक्स्पोमा कस्ताे ब्राण्डका फर्निचर तथा फर्निसिङका सामानहरु पाइन्छ?
अहिले हुन लागेको एक्स्पोमा स्वदेशी उत्पादन गलैँचा, कारपेट, म्याट्रिस लगायत विदेशबाट आउने फर्निसिङ तथा इन्टेरिएरका विभिन्न ब्राण्डका सामानहरु देख्न पाउनेछौं। यसमा देशभित्र केही वर्षपहिले सञ्चालनमा आएका केही ब्राण्डका जस्तै प्रेष्टिज कारपेट, यतीले उत्पादन गरेको कारपेटहरु, हाइटेक लगायतका कम्पनीका उत्पादनहरु देख्न पाउनेछौं।
स्वदेशी उत्पादनमा यदि, प्रेष्टिज, एती, हेरिटेज, एन्फ र हाईटेक कारपेट लगायतका कारपेट उद्योगको सहभागिता रहेको छ। यी लगायत विभिन्न ब्राण्डका कारपेट, म्याट्रिस र फर्निचरका सामानहरु यो एक्स्पोमा पाईन्छ। फर्निचरको लागि नेपाली ब्राण्ड भन्ने नभएता पनि स्वदेशी उत्पादन नै अहिलेसम्म अब्बल उत्पादन रहेको हाम्रो अध्ययनले देखाउँछ।
एक्स्पोमा भाग लिन कुनकुन ठाउँबाट व्यवसायीहरुको सहभागिता रहेको छ?
भदौ २३ देखि भदौ २७ गतेसम्म रहने यस एक्स्पोमा सहभागी हुन काडमाडौं भ्यालीलगायत भ्यालीबाहिर पनि यस एक्स्पोमा व्यवसायीहरुले सहभागिता जनाउनुभएको छ। देश र विदेश गरी १०० भन्दा धेरै स्टलहरुको व्यवस्था गरिएको छ।
कोरोना महामारीको कुरा थोरै जोडौं, यो व्यवसाय कोरोना महामारी सुरु हुनुअगाडि र अहिलेको अवस्थामा के फरक छ?
कोरोना महामारीले हामीमात्र नभएर समग्र अर्थतन्त्रलाई नै समस्यामा पारेको थियो। यसले फर्निचर तथा फर्निसिङ व्यवसायलाई नछुने कुरै भएन। दुईपटक तीन पटकसम्म डकडाउन। लकडाउन खुलेपनि बजारमा चहलपहल कम हुनु जस्ता क्रियाकलापले हाम्रो व्यवसाय पनि थला परेको थियो। हाम्रो व्यवसाय कोरोना अगाडिकै अवस्थामा फर्किन सकेको छैन्। समस्यामै छौं।
अब हुन गइरहेको एक्स्पोले यो समस्यालाई पनि केहि हदसम्म समाधान गर्ला कि भन्ने मेरो विश्वास छ। कोरोना महामारीकै कारण देखिएको आर्थिक समस्याले पनि अहिले यो क्षेत्रमा समस्या देखिरहेको छु। यी समस्यालाई हामीले आर्थिक मन्दीको रुपमा लिएका छौं। पछिल्लो समय बैंकको ब्याज पनि बढेको छ। बैंकहरुले सजिलै ऋण दिन सक्ने अवस्था छैन्। सहकारीबाट हामीले लिने ऋण पनि सहज रुपमा पाइँदैन। यसले व्यवसायलाई पनि असहज बनाएको छ।
राज्यका कुन चाहिँ नीतिका कारण फर्निचर तथा फर्निसिङ व्यवसायीहरु मारमा परेका छन्?
सरकारले गत असार १६ गते राजपत्रमा प्रकाशित गरेको नयाँ वन नियमले वन पैदावरसँग सम्बन्धित व्यक्तिले मात्र काठको लिलामीमा भाग लिन पाउने भनेर जुन खालको व्यवस्था गरेको छ। त्यो व्यवस्था नै गलत छ।
गलत कसरी छ भने आज ८० देखि ९० प्रतिशत काठको प्रयोग गर्ने फर्निचर व्यवसायीलाई त्यस्तो टेन्डरबाट पन्छाएर सिन्डिकेटको रुपमा वन पैदावरहरुसँग मिलेर एउटा सीमित वर्गको हातमा अधिकार सुम्पिएको छ। यसमा सीमित काठका बिचौलियाहरुले मात्र काठको टेन्डरमा भाग लिन पाउने हुन्छन्। यस्ता नीतिले आम व्यवसायीलाई मारमा पारेको छ।
यसले गर्दा विदेशी आयातित सामान र नेपाली उत्पादनको लागत अझ बढाउने देखिन्छ। अहिलेका वन मन्त्रीले बाहिरबाट आउने काठ रोक्छौं भन्नुभएको छ। तर, त्यो अवस्था छैन्। आजको प्रतिसपर्धाको युगमा सिन्डिकेट नीतिले नै नेपालका धेरै उत्पादनहरुलाई असर पुर्याइरहेको छ। यसकारण हामीले यो एक्स्पोलाई उत्कृष्ट बनाएर सञ्चालन गर्न लागि रहेका छौं।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।