• गृहपृष्ठ
  • मुख्य समाचार
  • नेपाल लाइभ

    • राजनीति
    • निर्वाचन विशेष
    • अनुसन्धान
    • प्रवास
    • विचार
    • फिचर
    • समाचार
    • ब्लग
    • समाज
    • अन्तर्वार्ता
    • सुरक्षा/अपराध
    • साहित्य डबली
    • विश्व
    • कोरोना अपडेट
    • नेपाल लाइभ विशेष
    • जीवनशैली
    • भिडियो

    बिजनेस लाइभ

    • अर्थ समाचार
    • बैंक/बिमा/सेयर
    • पर्यटन-उड्डयन
    • अटो
    • पूर्वाधार
    • श्रम-रोजगार
    • कृषि
    • कर्पोरेट
    • सूचना-प्रविधि
    • बिजनेस लाइभ भिडियो
    • बिजनेस टिप्स
    • अन्तर्वार्ता - विचार

    इन्टरटेनमेन्ट लाइभ

    • समाचार
    • सिनेमा
    • अन्तर्वार्ता
    • रंगमञ्च
    • फिल्म समीक्षा
    • गसिप
    • संगीत
    • विचार-विश्लेषण
    • इन्टरटेनमेन्ट लाइभ भिडियो
    • सञ्जाल
    • फेसन
    • मोडल

    स्पोर्टस लाइभ

    • फिचर
    • फुटबल
    • क्रिकेट
    • अन्य
    • लेख-विश्लेषण
    • अन्तर्वार्ता
हाम्रो बारेमा
  • हाम्रो बारेमा
शनिबार, असार २८, २०८२ Sat, Jul 12, 2025
  • गृहपृष्ठ गृहपृष्ठ
  • राजनीति
  • निर्वाचन विशेष
  • अनुसन्धान
  • बिजनेस लाइभ
  • इन्टरटेन्मेन्ट लाइभ
  • स्पोर्टस लाइभ
  • प्रवास
  • भिडियो

बिजनेस लाइभ

  • अर्थ समाचार
  • बैंक/बिमा/सेयर
  • पर्यटन-उड्डयन
  • अटो
  • पूर्वाधार
  • श्रम-रोजगार
  • कृषि
  • कर्पोरेट
  • सूचना-प्रविधि
  • अन्य
    • बिजनेस लाइभ भिडियो
    • बिजनेस टिप्स
    • अन्तर्वार्ता - विचार

इन्टरटेन्मेन्ट लाइभ

  • समाचार
  • सिनेमा
  • अन्तर्वार्ता
  • रंगमञ्च
  • फिल्म समीक्षा
  • गसिप
  • संगीत
  • विचार-विश्लेषण
  • इन्टरटेनमेन्ट लाइभ भिडियो
  • अन्य
    • सञ्जाल
    • फेसन
    • मोडल

स्पोर्टस लाइभ

  • मुख्य समाचार
  • फिचर
  • फुटबल
  • क्रिकेट
  • अन्य
  • लेख-विश्लेषण
  • अन्तर्वार्ता
अन्तर्वार्ता - विचार
जेठ-असारमा मात्र खर्च हुने प्रधानमन्त्री रोजगार कार्यक्रममा यति धेरै बजेट किन?
विश्व पौडेल, अर्थशास्त्री आइतबार, जेठ १६, २०७८  १७:२५
1140x725

अहिलेको मुख्य कुरा, बजेट ल्याउन संविधानले दिन्छ कि दिदैँनथ्यो भन्ने छ। उठेको पहिलो प्रश्न यही छ। सर्वोच्च अदालतले संसद् पुनःस्थापना गरिदियो भने बजेटको ‘लाइफ’ के हुने अनुत्तरित छ। बजेटको अनिश्चितता पनि छ।

बजेटका कतिपय कुराहरु दीर्घकालीन प्रकृतिका छन्। चामलमा पाँच वर्षमा आत्मनिर्भर हुने लक्ष्य राखिएको छ। कतिपय सुरुङ मार्ग र सडक कति वर्षमा सम्पन्न गर्ने भन्नेमा बजेट स्पष्ट छैन।

बजेटको आकार अनुसार खर्च गर्न सकिने/नसकिने प्रश्न पनि छ। पहिलो वर्ष यस्तै खालको बजेट ल्याएर पाँच वर्षभित्र यो/यो गरेर छोड्छु भनेको भए उपयुक्त हुने थियो।

बजेटमा सम्बोधन गर्नैपर्ने मुख्य विषय कोभिड-१९ हो। एक खर्बभन्दा बढी बजेट कोभिड नियन्त्रण तथा रोकथामको लागि ल्याइएको छ। विनियोजित बजेट कार्यान्वयन होस् भन्ने सबैको चाहना हुन्छ नै। कोभिड संक्रमण श्वासप्रश्वाससँग सम्बन्धित छ। श्वासप्रश्वाससँग सम्बन्धित संक्रमण भएकाले महामारीसँगै अस्पतालहरु त्यही क्षेत्रमा खोज अनुसन्धान गर्न सक्रिय हुनुपर्ने हो। तर, त्यस अनुसार भएको छैन।

महामारीले शिक्षा दिएको हुन्छ। महामारीमा अर्बौं खर्बौं खर्च गरिसकेपछि त्यसले शिक्षा पनि दिन्छ। स्पानेस फ्लू आउँदा नेपालमा केही भएको थिएन, भारतमा धेरैको मृत्यु भएको थियो भनी त्यही रुपमा यसलाई पनि सुरुमा बुझियो। स्पानिस फ्लुको विषयमा हामीकहाँ रिसर्च नै भएको छैन। फ्लूले असर पार्ने/नपार्ने ज्ञान हामीले राखेका पनि छैनौं। महामारीको शिक्षा लिएर राख्यौं भने भविष्यमा यस्तै अवस्था अन्य अवस्थामा भोग्नुपर्दैन। कतिपय देशले महामारीबाट विकास गर्दै गएको इतिहास पनि छ। 

स्वास्थ्य क्षेत्रमा हाम्रो लागि चुनौतीहरु छन्। यस क्षेत्रको सुधारमा प्रत्येक वर्ष एक/एक इट्टा थप्दै जानुपर्छ। कोरोनाकै कारण श्वासप्रश्वासको क्षेत्रमा गरिने उपचारमा भविष्यका लागि केही न केही सुधार भएको छ। कोभिडका लागि विनियोजित बजेट उपयुक्त देखिएको छ।

यातायात क्षेत्रमा कार्यरत श्रमिकको रोजगारी गुमेको छ। सेवा क्षेत्रमा रोजगारी गुम्नुका साथै धेरै क्षति पुगेको छ। बजेटमा प्रधानमन्त्री रोजगार कार्यक्रमलाई प्राथमिकतासाथ ल्याइएको छ। तर, प्रधानमन्त्री रोजगार कार्यक्रमले यी क्षेत्रको रोजगारीलाई सम्बोधन गर्न गाह्रो छ। यो कार्यक्रममाथि प्रश्न पनि उठ्दै आएको छ।

पहिलो वर्ष उक्त कार्यक्रमका लागि ३ अर्ब विनियोजन गरिएको थियो। दोस्रो वर्ष ५, गत वर्ष ११ हुँदै अहिले १२ अर्ब रुपैयाँ पुर्‍याइएको छ। यस शीर्षकमा छुट्याइएको बजेटको खर्चको अवस्था पनि राम्रो देखिँदैन। आर्थिक वर्ष सकिन लागेपछि (जेठ-असारतिर) मात्रै धेरै खर्च हुने गरेको छ।

Ncell 2
Ncell 2

पाँच अर्बको विनियोजनले पाँच वर्षमा धेरै राम्रो राम्रो कार्य गर्न सकिन्छ। बनेको योजना सरकारको सम्पत्तिकै रुपमा पनि रहन्छ। प्रधानमन्त्री रोजगार कार्यक्रम सिर्जनात्मक कार्यमा खर्च हुनुपर्दछ। जथाभावी खर्च हुनु हुँदैन। १२/१४ अर्बको बजेटले ठूला ठूला आयोजना सम्पन्न गर्न सकिन्छ। उक्त आयोजना सरकारी सम्पत्तिको रुपमा रहन्छ।

प्रधानमन्त्री रोजगार कार्यक्रमले निजी क्षेत्रलाई साझेदार बनाउन सकेको छैन। यो कार्यक्रमकै कमजोरीको रुपमा रहेको छ। प्रधानमन्त्री रोजगार कार्यक्रममा एकपटक आवद्ध भएको व्यक्ति त्यही कामका लागि ढुकेर बस्न नपर्ने वातावरण बनाउनुपर्दछ। झारपात मात्रै उखेल्ने कार्यमा लगाइयो भने त्यसलाई दीगो जागिर भन्न सकिन्न। उद्योगहरुमा २/३ महिना तालिम प्रदान गर्नुपर्दछ। त्यस तालिमको सहयोगबाट नयाँ जागिर गर्न सकुन् वा आफैं सानो उद्यमी बन्न सकुन्। प्रधानमन्त्री रोजगार कार्यक्रम यस कार्यमा चुकेको छ।

सरकारले सिर्जना गर्ने रोजगारीमा अलि बढी खर्च लाग्ने गरेको पनि छ। एक रुपैयाँको रोजगारी सिर्जना गर्न सरकारको एक रुपैयाँ ४० पैसा खर्च भएको कर्णाली रोजगार कार्यक्रम थियो। अनुभवबाट कसरी सिक्ने भन्नेमा सरकार चुकेको छ।

भूकम्पपछि घर बनाउनेको बारेमा बजेटले नछोएको देखिन्छ। सरकारले दिएको तीन लाख रकमबाट घर बन्न सक्दैन। सहुलियत दरको ऋण वाणिज्य बैंकहरुले दिने भनि पूर्वघोषणा गरिएपनि कार्यान्वयन भएन। वाणिज्य बैंकले ऋण नदिएपछि धेरैले सहकारीबाट पैसा निकाले। ब्याज १८ प्रतिशत हारहारी छ। ब्याज बढी र कोरोनाको कारणले कतिपयले किस्ता चुक्ता गर्न सकेका छैनन्। कोभिडका कारण नियमित आय रोकिएको छ। 

विषम परिस्थितिका कारण आयकरका लागि राखिने थ्रेसहोल्ड अलिकति बढाउनुपर्ने हुन्छ। सानो आय गर्नेहरुका लागि उपलब्ध गराउने सुविधा बजेटमा छुटे जस्तो लाग्छ।

बजेटले मतदातालाई प्रभावित पारिहाल्ने भन्ने हुँदैन। बजेटका दर्जनौं कार्यक्रम आफ्नो क्षेत्रमा पारेका उम्मेद्वार पनि पराजित भएका छन्। ‘५/६ लेनको बाटो बन्यो त हामीले चाहिं के पायौं त?’ भन्ने पनि मतदाता भेटिन्छन्। 

(शनिबार सार्वजनिक भएको बजेटबारे कांग्रेस नेता डा शेखर कोइरालाले आयोजना गरेको भर्चुअल छलफलमा अर्थशास्त्री पौडेलले राखेको विचारमा आधारित)

प्रकाशित मिति: आइतबार, जेठ १६, २०७८  १७:२५

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।

प्रतिक्रिया दिनुहोस्
लेखकबाट थप
लिभरपुलले जोटाको सम्मानमा २० नम्बरको जर्सीलाई अवकाश दिने
सन्दीप लामिछानेको सम्मानमा यस्तो बन्दैछ जन्मिएको गाउँमा रङ्गशाला
बैतडीमा जीप दुर्घटना हुँदा दुई जनाको मृत्यु, छ जना घाइते
सम्बन्धित सामग्री
खानी र पानी एकैठाउँमा चल्दैन : गोकुल बाँस्कोटा नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (एमाले)का नेता एवं प्रतिनिधिसभा सदस्य गोकुलप्रसाद बाँस्कोटाले पछिल्लो विपद्बाट क्षतिग्रस्त संरचनाको पुनःनिर्... सोमबार, असोज २८, २०८१
मौद्रिक नीतिको तेस्रो त्रैमासिक समीक्षाः मुख्य बुँदा र प्रभाव लघुवित्तका ॠणीहरुहरुले तत्कालको भुक्तान बोझलाई केही पर सार्न सक्नेछन् र लघुवित्तको खराब कर्जा व्यवस्थापनमा केही सहजता हुनेछ। यसले लघ... शनिबार, वैशाख ३०, २०८०
ठूला र नयाँ आयोजना ल्याउन स्रोतले भ्याउने अवस्था छैन : डा मीनबहादुर श्रेष्ठ [अन्तर्वार्ता] आगामी आर्थिक वर्ष सम्भवतः हामीले ठूला नयाँ आयोजना गर्न सक्दैनौंँ । किनभने हाम्रो स्रोतले भ्याउन सक्ने अवस्था छैन । अर्थतन्त्रमा बाह्... बुधबार, माघ ११, २०७९
ताजा समाचारसबै
लिभरपुलले जोटाको सम्मानमा २० नम्बरको जर्सीलाई अवकाश दिने शनिबार, असार २८, २०८२
सन्दीप लामिछानेको सम्मानमा यस्तो बन्दैछ जन्मिएको गाउँमा रङ्गशाला शनिबार, असार २८, २०८२
बैतडीमा जीप दुर्घटना हुँदा दुई जनाको मृत्यु, छ जना घाइते शनिबार, असार २८, २०८२
एयर इन्डियाको विमान दुर्घटना: इन्जिन ‘कट-अफ’ को अर्थ र यसको प्रभाव शनिबार, असार २८, २०८२
आजको मौसम पूर्वानुमान : यी प्रदेशहरूमा भारी वर्षाको सम्भावना शनिबार, असार २८, २०८२
सबै हेर्नुहोस
भिडियो ग्यालरीसबै
रासायनिक मल र विषादीको अवैज्ञानिक प्रयोगले खाद्य सुरक्षामा दीर्घकालीन असर परेको छ: मन्त्री अधिकारी(भिडियो)
रासायनिक मल र विषादीको अवैज्ञानिक प्रयोगले खाद्य सुरक्षामा दीर्घकालीन असर परेको छ: मन्त्री अधिकारी(भिडियो) बुधबार, असार २५, २०८२
अन्तर्राष्ट्रिय प्रतियोगितामा पदक विजेता खेलाडीलाई प्रधानमन्त्रीद्वारा पुरस्कार वितरण (भिडियो)
अन्तर्राष्ट्रिय प्रतियोगितामा पदक विजेता खेलाडीलाई प्रधानमन्त्रीद्वारा पुरस्कार वितरण (भिडियो) बुधबार, असार २५, २०८२
नेपाल लाइभ समाचार, असार 24 #live
नेपाल लाइभ समाचार, असार 24 #live मंगलबार, असार २४, २०८२
त्रिशूली नदीमा फसेका २ जनाको हेलिकप्टरबाट उद्धार
त्रिशूली नदीमा फसेका २ जनाको हेलिकप्टरबाट उद्धार मंगलबार, असार २४, २०८२
नेपाल लाइभ समाचार, असार 23 #live
नेपाल लाइभ समाचार, असार 23 #live सोमबार, असार २३, २०८२
सबै हेर्नुहोस
ट्रेण्डिङ
साफ यू–२० च्याम्पियनसिप पूर्णिमा राईको ह्याट्रिकमा भुटानविरुद्ध नेपाल ६–१ गोलले विजयी शुक्रबार, असार २७, २०८२
८ दिनपछि सुनको मूल्य निर्धारण गरियो शुक्रबार, असार २७, २०८२
टी–ट्वान्टी विश्वकप दौडबाट बाहिरियो स्कटल्यान्ड, नेदरल्यान्ड्सलाई इटालीविरुद्ध जित्नैपर्ने दबाब शुक्रबार, असार २७, २०८२
पूर्वराजा ज्ञानेन्द्रको संवाद सचिवालय प्रमुखसँग प्रहरीको सोधपुछ शुक्रबार, असार २७, २०८२
एयर इन्डियाको विमान दुर्घटना: इन्जिन ‘कट-अफ’ को अर्थ र यसको प्रभाव शनिबार, असार २८, २०८२
सबै हेर्नुहोस
अन्तर्वार्ता
ब्रेन ट्युमर आकस्मिक रुपमा देखिने होइन, लक्षणलाई सामान्य रुपमा लिँदा गम्भीर हुन्छः डा राजीव झा, न्युरोसर्जन लक्ष्मी चौलागाईं
महाशिवरात्रिमा भगवान पशुपतिनाथको सहजै दर्शनको व्यवस्था गरिएको छ - डा. मिलनकुमार थापा नेपाल लाइभ
जलवायु परिवर्तनले जुम्लामा समेत डेंगु देखिन थालिसकेको छ : मेयर राजुसिंह कठायत  नेपाल लाइभ
सबै हेर्नुहोस
विचारसबै
विश्व सेतो दुबी दिवस : रोग छालाको, प्रश्न चेतनाको नेपाल लाइभ
प्रिय दाई गुटबन्दीको अन्त्य गरी लोकप्रिय पार्टी बनाउन योगदान दिनुहोस् ! ई. विश्वराज काफ्ले
खोपको महत्व र बालबालिकाको स्वास्थ्य सुरक्षामा हाम्रो भूमिका नेपाल लाइभ
ब्रेन ट्युमर आकस्मिक रुपमा देखिने होइन, लक्षणलाई सामान्य रुपमा लिँदा गम्भीर हुन्छः डा राजीव झा, न्युरोसर्जन लक्ष्मी चौलागाईं
सबै हेर्नुहोस
ब्लग
बैंकिङ्ग व्यवसायलाई उद्यमशीलताको भर मंगलबार, वैशाख २, २०८२
हितेन्द्र र कुलमानको रिट हेर्न नमिल्नेमा आइतबार, चैत १७, २०८१
चौरासी वर्षका क्यान्सरविजेताको जीवन वृत्तान्त ‘कालसँग कुस्ती’ सार्वजनिक आइतबार, फागुन १८, २०८१
सबै हेर्नुहोस
लोकप्रिय
उद्धारका लागि गएको नेपाली सेनाको हेलिकोप्टर चिनियाँ भूमिमा 'फोर्स ल्याण्डिङ' मंगलबार, असार २४, २०८२
साफ यू–२० च्याम्पियनसिप पूर्णिमा राईको ह्याट्रिकमा भुटानविरुद्ध नेपाल ६–१ गोलले विजयी शुक्रबार, असार २७, २०८२
भोजपुरमा ससुराली पुगेका ज्वाइँले गरे श्रीमतीसहित चारजनाको हत्या आइतबार, असार २२, २०८२
८ दिनपछि सुनको मूल्य निर्धारण गरियो शुक्रबार, असार २७, २०८२
जसपाका फरार नेता भन्छन्– मधेश एक दिन नेपालबाट अलग हुनेछ सोमबार, असार २३, २०८२
सबै हेर्नुहोस
Nepal Live
Nepal Live

सम्पर्क ठेगाना

Nepal Live Publication Pvt. Ltd.,
Anamnagar, Kathmandu, Nepal

DEPARTMENT OF INFORMATION
AND BROADCASTING
Regd Number :

1568/ 076-077
अध्यक्ष : अनिल न्यौपाने

टेलिफोन

News Section: +977-1-5705056
Account : +977-1-5705056
Sales & Marketing: 9841877998 (विज्ञापनका लागि मात्र)
Telephone Number: 01-5907131

ईमेल

[email protected]
[email protected]

मेनु

  • गृहपृष्ठ
  • मुख्य समाचार
  • बिजनेस लाइभ
  • ईन्टरटेनमेन्ट लाइभ
  • स्पोर्टस लाइभ
  • महाधिवेशन विशेष
  • अभिलेख
  • कोरोना अपडेट
  • स्थानीय निर्वाचन
  • प्रतिनिधि सभाकाे निर्वाचन
  • युनिकोड
Nepal Live

सूचना विभाग दर्ता नं.

१५६९/०७६-७७

ईमेल

[email protected]
© 2025 Nepal Live. All rights reserved. Site by: SoftNEP
सर्च गर्नुहोस्