बलिउड पनि प्रभावित छ नेपाली गीत-संगीतबाट

गसिप

नेपाल लाइभ बुधबार, वैशाख ८, २०७८, ०७:२०

काठमाडाैं- विज्ञान र प्रविधिका कारण अहिले बौद्धिक चोरी असम्भव जस्तै छ। कसैले कुनै पंक्ति या शब्दमात्रै दोहोर्‍याएको छ भने पनि उसले क्षतिपूर्ति तिर्नुपर्ने अवस्था सिर्जना भइसकेको छ। युट्युबले त झनै केही सेकेण्डको संगीतमात्रै कुनै गीतबाट प्रभावित भएमा त्यसलाई 'कपीराइट' (प्रतिलिपि अधिकार) लगाइदिन्छ।

संगीत चोरी या प्रभावित हुनेमा भारतीय फिल्म उद्योग, बलिउड अगाडि छ। बलिउडले धेरै भाषाका गीत/संगीत चोरेर आफ्नो बनाएको छ। डिजिटल प्रविधिले फड्को मार्दै गर्दा, पुराना 'सुपर हिट' बलिउड फिल्मका गीतहरु पनि अन्य गीतबाट चोरी भएका प्रमाण बाहिर आएका छन्।

बलिउड नेपाली गीत संगीतबाट पनि निकै प्रभावित रहेछ। यहाँ हामीले हालै प्रभावमा परेका केही गीतको बारेमा लेखेका छौं।

पिलायो साथीले
सन् २०१५ मा गायक शिव परियारको आवाजमा आएको 'पिलायो साथीले' बोलको गीत निकै चर्चित बन्यो। गीतमात्रै हैन, भिडियोले समेत राम्रो चर्चा बटुल्यो।

यही गीतलाई हिन्दी भाषामा 'प्यारका रोग' नाम दिएर 'रिमेक' गरिएको छ। शब्दमा केही परिमार्जन गरिए पनि संगीत भने हुबहु छ। शब्द पनि धेरै मात्रामा मिल्छ।

हिन्दी भाषाको गीतलाई अमृता दीक्षितले गाएकी छन्। सबैले नेपाली गीतको कपी गरेको/चोरेको बताएपछि युट्युबमा उनीहरुले 'ओरिजिनल गीत पिलायो साथीले, गायक शिव परियार र संगीत ताराप्रकाश लिम्बू' भनेर इडिट गरेका छन्। कपी गरेको गीतलाई शब्द कुमुद रसेला, संगीत प्रवेन सोनी लेखिएको छ।

साथै, यो गीतलाई भोजपुरी भाषामा पनि कपी गरिएको छ। भोजपुरीमा शब्द र स्वर फरक छन् तर संगीत भने एउटै छ।

जाउँन है लैलै
नेपाली फिल्म 'देउकी'मा समावेश गरिएको गीत 'जाउँन है लैलै त्यो डाँडापारि माया बोकेर' बोलको गीत पनि बलिउडले कपी गरेको छ। राजेश हमाल र मौसमी मल्लको अभिनय रहेको उक्त गीत बलिउडको 'दिल तो पागल है' फिल्ममा कपी गरिएको हो। 'भोलि सी सुरत' बोलको गीतमा शाहरुख खानको अभिनय देख्‍न सकिन्छ।

नेपाली गीतमा उदितनारायण झा र दीपा झाको आवाजमा रहेको गीतलाई बलिउडमा भने उदितनारायण र लता मंगेस्करले गाएका छन्। नेपाली गीतको संगीत मुरलीधरले गरेका थिए भने कपी गरिएको गीतमा उत्तम सिंहको संगीत छ।

मुसुमुसु हाँसी देउन
हिमालयन ब्याण्डको 'मुसुमुसु हाँसी देउन लैलै' बोलको गीतको संगीतमात्रै हैन, गीतको अघिल्लो पंक्ति नै कपी गरेर बलिउडमा प्रयोग गरिएको छ। सञ्‍जय श्रेष्ठको स्वरमा रहेको यो गीत कपी गरेर बलिउड फिल्म 'प्यार मे कभी कभी' नामको फिल्ममा समावेश गरिएको छ। कपी गरिएको गीतलाई भारतका चर्चित गायक सानले स्वर दिएका छन्। सन् १९७० मा हिमालयन ब्याण्डले ल्याएको गीतलाई बलिउडले १९९९ मा कपी गरेको हो।

यो सम्झने मन छ
नारायण गोपालको स्वरमा रहेको नेपालको चर्चित गीत 'यो सम्झने मन छ म बिर्सुं कसरी' पनि हुबहु चोरी भएको छ। बलिउडमा यो गीतलाई 'दिल ये नजाने कैसे भुलाउँ तुझे' बोलमा बनाइएको। यो गीतको संगीत र शब्द पूरै नेपालीकै छ, भाषामात्रै फरक पारिएको छ। नेपालमा १९८८ मा सार्वजनिक भएको यो गीतलाई बलिउडले १९९२ मा कपी गरेको हो।

यी बाहेक 'च्याङ्बा होइ च्याङ्बा' बोलको नेपाली गीतको संगीत 'गोरी ओ गोरी' बोलको हिन्दी गीतमा कपी गरिएको छ। हालैको कुरा गर्दा 'प्रेम गीत' फिल्मको शीर्ष गीतलाई आसामी भाषामा चोरिएको थियो। पछि सर्वत्र विरोध आएपछि त्यो चोरी गर्ने टिमले 'क्रेडिट' दिएको थियो।