घट्दो कार बिक्री : निसान र माज्दापछि डिलर खोसिने पालो होन्डाको?

अटो

शिव बोहरा शुक्रबार, भदौ १९, २०७७ १७:१५

काठमाडौं- पछिल्लो केही वर्षयता नेपाली अटोमोबाइल बजारमा डिलर परिवर्तन गर्ने क्रम तीव्र गतिमा भइरहेको छ। विशेषगरी साना गाडी (कार)को बिक्री बढ्दै गएको र त्यस्ता सवारीको बिक्रीबाट राम्रो मुनाफासमेत प्राप्त हुने भएकाले व्यवसायिक घरानाको ध्यान त्यसतर्फ आकर्षित भएको छ। २०७४ मा चर्चित जापानी कार ब्रान्ड निसानको बिक्रेता फेरिएको थियो। सोही वर्ष फ्रेन्च ब्रान्ड प्युजोको समेत बिक्रेता खोसिएको थियो।

मुलुकमा सवारी व्यवसाय फस्टाउँदै गएसँगै विभिन्न अन्तर्राष्ट्रिय मोटरको स्थानीय आधिकारिक विक्रेता फेरिने क्रम पनि बढेको छ। देशका प्रतिष्ठित व्यावसायिक घराना नै आधिकारिक बिक्रेता बन्ने प्रतिस्पर्धामा छन्। यसअघिका आधिकारिक विक्रेताबाट उत्पादक कम्पनी असन्तुष्ट भइरहेको र व्यवसाय राम्रो गर्ने देखेपछि हेरफेर पनि भइरहेको छ।

२५ वर्षदेखि जापानी ब्रान्ड निसान बिक्री गर्दै आएको दुगर समूहअन्तर्गतको दुगर ब्रदर्स एन्ड सन्सबाट खोसिएको निसान ब्रान्डको ३ वर्षअघि सारडा समूहले हात पारेको थियो। त्यसयता सारडा समूह अन्तर्गतको पायोनियर मोटर्सले निसानका कार बिक्री गर्दै आएको छ।

यस्तै, किशोर गेयरले बिक्री गर्दै आएको फ्रेन्च ब्रान्ड प्युजो उसबाट खोसिएर गोल्छा अर्गनाइजेसन अन्तर्गतको सांग्रिला मोटर्सले बिक्री गर्दै आएको छ। त्यस्तै अर्को जापानी ब्रान्ड माज्दाले पनि पुरानो आधिकारिक बिक्रेताबाट खोसेरे नयाँ अधिकारिक बिक्रेता तोकेको छ।

माज्दा कम्पनीले पुरानो बिक्रेता पद्यश्री प्रालिबाट २०७६ चैतमा नयाँ बिक्रेता पारामाउन्ट मोटर्सलाई नियुक्त गरेको हो। फागुन २८ गते माज्दा जापानले पद्यश्रीसँगको सम्झौता भंग गरी नयाँ बिक्रेता आह्वान गर्दै सार्वजनिक सूचना निकालेको थियो। यसअघि माज्दाको आधिकारिक बिक्रेता पद्मश्री ग्रुपका अध्यक्ष रोहिणी थपलियाबाट खोसिएको हो। उनी नाडा अटोमोबाइल्स एसोसिएसन अफ नेपालका पूर्वअध्यक्ष समेत हुन्।

सवारी व्यवसायमा राम्रो नाफा हुने भएकाले व्यवसायिक घरानाहरु ब्रान्डेड सवारी ब्रान्ड हत्याउन लागिरहेका छन्।

उल्लेखित सबै ब्रान्डको डिलरसिप परिवर्तन हुनुको मुख्य कारण उत्पादक कम्पनीसमक्ष बिक्रेताले राखेको लक्ष्य अनुसारको बिक्री हुन नसक्नु नै हो। डिलर कम्पनीले उत्पादक कम्पनीलाई हरेक वर्ष आफूले बिक्री गर्ने योजना पेस गर्नुपर्छ। हरेक वर्ष आफैले प्रस्तुत गरेको लक्ष्यमा पुग्न नसकेपछि उत्पादक कम्पनीले इच्छुक अर्को कम्पनीलाई पुरानोबाट खोसेर नयाँ डिलर नियुक्त गर्नु स्वभाविक मानिन्छ।

पछिल्लो समय नेपाली बजारमा सवारी बिक्रेताहरुको डिलर खोसिने क्रम तीव्र भएको छ। सवारी व्यवसायमा राम्रो नाफा हुने भएकाले व्यवसायिक घरानाहरु ब्रान्डेड सवारी ब्रान्ड हत्याउन लागिरहेका छन्।

तर सवारीसाधन (विशेषगरी कार) बिक्रीमा राम्रो मुनाफा हुने र बिक्री संख्या समेत बढ्दै गएकाले व्यवसायिक घराना आकर्षित भएका हुन्। खासगरी जापानी अटोमोबाइल उत्पादनकर्ताहरुले छिटोछिटो आफ्ना आधिकारिक बिक्रेता परिवर्तन गर्दैनन् भन्ने मान्यता राखिन्छ।

केही समयअघि मात्रै जापानी कार निर्माता कम्पनी निसान र माज्दाले नेपालको आफ्नो आधिकारिक बिक्रेता परिवर्तन गरेकोबाट उक्त मान्यता भंग भएको छ। त्यसैले उल्लेखित परिघटना र नेपाल लाइभले बुधबार लेखेको तथ्यांकमा देखिएजस्तो कमजोर अवस्थाको बिक्रीले गर्दा अर्को जापानी कार निर्माता होन्डाले नेपालको आफ्नो आधिकारिक बिक्रेता परिवर्तन बारे पुनर्विचार नगर्ला भन्न सकिन्न।

ज्योति समूह नेपालको पुराना व्यवसायिक घराना हो। यसका अध्यक्ष नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघका पूर्वअध्यक्ष पद्म ज्योति छन्। उनका दुवै छोराहरु शौरभ ज्याति र सुहृद ज्योतिले प्रत्यक्ष रुपमा होन्डाका कार तथा मोटरसाइकल÷स्कुटरको व्यवसाय प्रत्यक्ष रुपमा सम्हाल्दै आएका छन्। शौरभ ज्योति नाडा अटोमोबाइल्स एसोसिएसन अफ नेपालका पूर्वअध्यक्ष समेत हुन्।

राम्रो र उत्कृष्ट ब्रान्ड भइकन होन्डा कारको व्यापारमा आमूल परिवर्तन गर्न स्याकार ट्रेडिङ प्रालि र शौरभ ज्योति चुकेको देखिन्छ। पुरानो घराना भएको र ब्रान्ड होल्ड गरेको दम्भले ज्योति समूहले अपेक्षाकृत कार बिक्री गर्न नसकेको बुझाइ व्यवसायिक वृत्तमा छ।

हरेक वर्ष आफैले प्रस्तुत गरेको लक्ष्यमा पुग्न नसकेपछि उत्पादक कम्पनीले इच्छुक अर्को कम्पनीलाई पुरानोबाट खोसेर नयाँ डिलर नियुक्त गर्नु स्वभाविक मानिन्छ।

२०१९ मा विश्व बजारमा होन्डाको ग्लोबल र्‍याङ्किङ छैटौं नम्बरमा रहेको छ। २०१८ मा होन्डा पाँचौं स्थानमा थियो। त्यस्तै २०२० को ६ महिनामा होन्डा कार बिक्रीका हिसाबले विश्वमा तेस्रो स्थानमा रहेको छ। टोयोटा र फक्सवागनपछि तेस्रो स्थानमा रहेको होन्डाले फोर्डलाई पछि पारेको हो।

बिक्रीका हिसाबले एसियामा भारत होन्डाको सबैभन्दा ठूलो बजार हो। भारतमा होन्डा पाँचौ स्थानमा रहेको छ। कार बिक्रीका हिसाबले भारतमा होन्डाको उपस्थिति बलियो नै मानिन्छ। नेपालमा आउने अधिकांश होन्डाका कार भारतमै उत्पादित हुन्। हाल नेपाली बजारमा बिक्री हुने करिब ८० प्रतिशत कार भारतमै उत्पादन भएका हुन्। भारतमा उत्पादन हुँदा मूल्यका हिसाबले तेस्रो मुलुकबाट आयात गरिएको भन्दा सस्ता पर्छ।

इन्ट्रिलेभलदेखि प्रिमियम एसयुभी र सेडान कारसम्म भएको होन्डाको बिक्री प्रिमियम एसयुभी मात्र भएको ब्रान्ड भन्दा पनि कमजोर रहेको तथ्यांकले पुष्टि गरिसकेको छ।

पछिल्लो ४/५ वर्षयता नेपाल भित्रिएका एमजी, जिप तथा चिनियाँ ब्रान्ड डिएफएसके (डोङफेङ) को भन्दा पनि होन्डाको बिक्री कमजोर देखिएको छ। ‘होन्डा ब्रान्ड होल्ड गरेको र आफूहरु पुरानो स्थापित ब्रान्ड भएकाले कुनै समस्या नभएको शौरभ ज्योतिले बताउने गरेका छन्,’ एक व्यवसायीले भने, ‘कार बिक्रीका लागि ब्रान्डिङ गर्ने, बिक्रीका लागि स्किमहरु नल्याउने हो भने उनीहरुको दम्भ कायम रहिरहन गाह्रो छ।’

विश्व बजारमा चलेका दर्जनौं ब्रान्ड नेपाल आउनै बाँकी छ। ती आउन पनि सक्छन्, न आउन पनि सक्छन्। तर नेपाली व्यवसायीहरुको ध्यान नेपालमा चलेका वा आएर पनि आफ्नो उपस्थिति बाक्ल्याउन नसकेका ब्रान्ड लिने हो भने राम्रो गर्न सकिन्छ भन्ने छ। त्यस्ता ब्रान्डहरुले ‘ब्रान्ड नेम’का लागि केही पनि गर्नुपर्दैन, केवल बिक्रीका योजना र बिक्रीपछिको सेवाको योजनालाई सशक्त बनाउने हो भने बजारमा उपस्थिति स्वतः बाक्लिन्छ। यसैको उपज हो निसान र माज्दाको ब्रान्ड नयाँ घरानाले लिनु। होन्डा पनि यही बाटोमा नजाना भन्न सकिन्न।

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।