होन्डा कारको बजार दशकयता खस्कँदो क्रममा, कहाँ चुक्यो स्याकार ट्रेडिङ?

अटो

शिव बोहरा बुधबार, भदौ १७, २०७७ १६:४८

काठमाडौं- जापानी कार ब्रान्ड होन्डाको नेपाल यात्रा अलि पुरानै हो। यो ब्रान्डको नेपाल यात्रा नेपालको पुरानो व्यावसायिक घरानासँग जोडिएको छ। जुन व्यावसायिक घरानाको सुरुवातकर्ता मर्णिहर्ष कंसाकार (ज्योति) हुन्। उनले सन् १९४० मा नै सो घराना बनाएका थिए। मणिहर्ष ज्योतिका बुबा भाजुरत्न कंसाकारको नामबाट भाजुरत्न इन्जिनियरिङ एन्ड सेल्स लिमिटेड नामक ट्रेडिङ कम्पनी स्थापना गरेर व्यापारमा प्रवेश गरेको ज्योति समूहले सन् १९७६ मा होन्डाको कारोबार गर्न स्याकार कम्पनी लिमिटेड स्थापना गरेको थियो। यति लामो इतिहास बोकेको यो कम्पनीको कार व्यापार भने उत्साहप्रद छैन।

हाल ज्योति समूहको अध्यक्षको रुपमा मर्णिहर्षका छोरा पद्म ज्योति छन् भने उपाध्यक्षमा पद्य ज्योतिका भाई डा. रूप ज्योति छन्। यद्यपि पद्य र रुपबीच अंशबन्डा भइसकेको छ। हिजोआज पद्य ज्योतिको छोराहरू शौरभ ज्योति र सुहृद् ज्योतिले स्याकार कम्पनी लिमिटेड अन्तर्गतको होन्डा कारको व्यापार हेर्दै आएका छन्।

यसरी हेर्दा ज्योति समूहलाई अहिले तेश्रो पुस्ताले सम्हालिरहेका छन्। यति लामो इतिहास बोकेको ज्योति समूहभन्दा धेरै पछि नेपालमा व्यवसाय सुरु गरेका अन्य व्यावसायिक घराना व्यापारका मामिलामा धेरै अगाडि बढिसकेका छन्। ज्योति समूह व्यवसायमा पछाडि परेको भनेर ठम्याउने आधारमध्ये एक चाँहि यही समूहकै अधीनमा रहेको होन्डा कारको व्यापार (नेपाली बजारमा) पनि हो।

समग्रमा नेपाली बजारमा सबै ब्रान्डको बिक्री हिसाब हेर्दा एक वर्षमा करिब १७ हजारभन्दा बढी कार बिक्री हुने गरेका छन्। विगत १० वर्षभन्दा पहिलेदेखि नेपालमा स्याकार कम्पनी लिमिटेडले आयात गरिरहेको होन्डा कार एक वर्षमा दुःखले ६० वटासम्म मात्र बिक्री हुने गरेका छन्।

होन्डा निक्कै पुरानो र नेपालीहरूले धेरै अघिदेखि नाम सुनेको र लोगो पनि दिमागमा सेट भएको जापानी कार ब्रान्ड हो। नेपालीहरूले जापानी ब्रान्डलाई विश्वाससमेत बलियो छ। तर होन्डाको नेपालका लागि आधिकारिक बिक्रेता स्याकार ट्रेडिङले उक्त ब्रान्डको भ्यालुअनुसार बिक्री गर्न सकेको देखिँदैन। धेरै पछि आएका ब्रान्डहरूले दुई/तीन वर्षको अवधिमा ३-४ सय वटा कार बिक्री गर्दा होन्डा ५०-६० वटामै सीमित भएको छ।

होन्डा कारको विगत पाँच वर्षदेखि अहिलेसम्म कुन कुन मोडेलका के कति कार नेपालमा आयात गरी बिक्री भयो त भनेर तथ्यांक केलाउने प्रयास हामीले गरेका छौं।

स्याकारले नेपाली बजारमा होन्डाका प्यासेन्जर कार सेग्मेन्टका होन्डा ज्याज, अमेज, ब्रियो, सिटी, सिभिक गरी ५ मोडेलका कार आयात गरी बिक्री गर्ने गरेको छ। त्यसैगरी युटिलिटी भेहिकल सेग्मेन्टमा होन्डाका सि–आरभी, इलिमेन्ट, बि–आरभी, डब्लु–आरभी, मोबिलियो, एच–आरभी गरी ६ वटा मोडेलका गाडीहरु आयात तथा बिक्री गर्ने गरेको छ।

स्याकारले आयात गर्ने गरेका माथि उल्लेख भएका ११ वटा मोडेलका कारहरुको विगत ५ वर्षदेखि हालसम्म के कति संख्यामा आयात भए भनेर भन्सारबाट प्राप्त तथ्यांक केलाएर यहाँ उल्लेख गरिएको छ।

होन्डाको ज्याज मोडेलको कार नेपालमा सन् २०१० देखि आयात हुन थालेको हो। पहिलो पटक ७ थान ज्याज कार आयात भएको थियो। त्यसपछि केही वर्ष आयात रोकेको स्याकरले उक्त कार पुनः सन् २०१५ देखि आयात थालेको हो। ज्याज सन् २०१५/१६ मा १२ थान, सन् २०१६/१७ मा ३१ थन, सन् २०१७/१८ मा ५ थान, सन् २०१८/१९ मा २ थान, सन् २०१९/२० को अप्रिलसम्ममा ६ थान आयात भएको तथ्यांक छ।

सन् २०२० को अप्रिलदेखि अगष्टसम्ममा एउटा पनि ज्याज कार नेपालमा आयात भएको देखिदैन। यसरी हेर्दा सुरुवातदेखि हालसम्म नेपाली बजारमा होन्डाका ज्याज कार जम्मा ६३ वटा मात्र गुडिरहेका छन्।

त्यसैगरी, होन्डाको अर्को कार सेग्मेन्टमा पर्ने अमेज कारका २ वटा भेरिएन्ट नेपालमा बिक्री हुने गरेका छन्। होन्डा अमेज कार नेपालमा सन् २०१३ देखि आयात हुन थालेको हो। सुरुवाती वर्षमा एउटा मात्र भेरिएन्टमा आयात भइरहेको अमेज कार सन् २०१८ देखि मात्र अर्को भेरिएन्टमा पनि आयात गर्न सुरु गरेको थियो।

होन्डा अमेज सन् २०१३/१४ मा ७५ वटा , २०१४/१५ मा ७६ वटा, २०१५/१६ मा ४३ वटा, २०१६/१७ मा ३० वटा, २०१७/१८ मा १० वटा, २०१८/१९ मा ७ वटा, २०१९/२० अप्रिल महिनासम्म १० वटा आयात भएको थियो। त्यस्तै २०२० अप्रिलदेखि अगष्टसम्म एउटा पनि नयाँ अमेज कार नेपालमा आयात भएको छैन। यसरी हेर्दा नेपालको बजारमा ८ वर्षमा जम्मा अमेज कार २६१ वटा मात्र आयात भइ बिक्री भएको तथ्यांक छ।

त्यसैगरी १२ सय सिसी र १५ सिसी गरी दुई भेरिएन्टमा आयात हुने गरेको होन्डाको अर्को कार ब्रियो सन् २०१० देखि नै नेपालमा आयात हुने गरेको छ। सुरुका वर्षहरुमा केही राम्रै संख्यामा आयात भएको ब्रियो सन् २०१७ देखि त आयात नै भएको छैन भन्दा पनि हुन्छ। सन् २०११ म ५ वटा, २०१२ मा १ सय १६ वटा, २०१४ मा १ सय ६५ वटा, २०१५ मा ५० वटा, २०१६ मा १८ थान, २०१७ मा १८ वटा, २०१८ मा ६ वटा, २०१९ मा २ वटा र २०२० मा एक थान पनि आयात भएको छैन।

माथिको तथ्यांकका आधारमा होन्डाको ब्रियो मोडलको कार नेपालमा १० वर्ष भन्दा बढी समयको अवधिमा जम्मा ३ सय ८० वटा मात्र आयात भएको हो।होन्डाकै अलि बढी चलेको र विदेशमा समेत निकै राम्रो ख्याती कमाएको अलि महँगा कारहरु होन्डा सिटी र होन्डा सिभिक मानिन्छन्। तर नेपालमा भने होन्डा सिभिकको आयात बन्द भएकै २ वर्ष भइसकेको छ भने होन्डा सिटीको पनि नेपाली बजार एकदमै दयनीय अवस्थामा रहेको छ।

सन् २०२० मा उक्त दुवै मोडेलका गाडीहरू स्याकारले आयात गरेको छैन। यसरी हेर्दा नेपाली बजारमा विगत १० वर्षको अवधिमा होन्डा सिटी ३ सय १० वटा र होन्डा सिभिक २३ मात्र आयात भएको तथ्यांक छ।

युटिलिटी भेहिकल सेग्मेन्ट (एसयुभी र जस्तै देखिने) मा पर्ने होन्डाका ६ वटा मोडेलका गाडीहरू अयातको अवस्था त अझ कमजोर छ। यी नै मोडलका होन्डा कारहरु विदेशी बजारमा निक्कै रुचाइएका छन् तर नेपालमा भने स्याकार ट्रेडिङले यी मोडेलहरुको बिक्री बढाउन सकेको छैन।

सन् २०२० मा यस सेग्मेन्टका गाडीमध्ये होन्डा सिआर–भी १ थानबाहेक अन्य कुनै पनि मोडलका कार होन्डाले हालसम्म आयात गरेको छैन। माथि उल्लेख गरेको तथ्यांकले नै प्रष्ट हुन्छ कि पुस्तौनी विरासत बोकेको ज्योति समूह अन्तर्गतको स्याकार कम्पनीले विश्वमा सबै भन्दा बढी बिक्री हुने मध्येको एक होन्डा ब्रान्डका कारहरू नेपालको बजारमा कस्तो व्यापार गर्दैछ भन्ने तथ्यांकले समेत पुष्टि गर्छ।

होन्डाका मोटरसाइकल तथा स्कुटरको बिक्री उत्साहजनक देखिएकाले पनि ज्योति समूह अन्तर्गतकै होन्डाको कार बिक्रीमा चासो नदिएको अन्य व्यवसायीहरुको बुझाइ छ। चर्चित ब्रान्ड भएर घरानाले ‘होल्ड’ गर्दैमा स्वतः बिक्री हुन्छ भन्ने कुरालाई होन्डाका कार ज्योति समूहको स्याकार ट्रेडिङले गरेको बिक्री तथ्यांकले गलत सावित गरेको छ।

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।