काठमाडौं-बजार सुधार हुन्छ भन्दै पछिल्लो समय बजार छिरेका लगानीकर्ता चरम घाटामा देखिन थालेका छन्। लकडाउन खुलेपछि शेयर बढ्ने हल्लामा बजार छिरेका लगानीकर्ताले एक सातामै एक सय अंकले गुमाइसकेका छन्। बजार सुधार हुने प्राविधिक तथा सैद्धान्तिक विश्लेषण नगरि हल्लाका भरमा लगानी गर्नेहरु चरम घाटामा देखिन थालेका हुन्।
एक महिना अगाडि नेपाल स्टक एक्सचेन्जले एउटामात्रै डिम्याट प्रयोग गर्नु पर्ने व्यवस्था गरेको थियो। धेरै वटा डिम्याट खाता प्रयोग गर्दै आएका संस्थागत लगानीकर्ता तथा ठूला लगानीकर्ताले शेयर बिक्री गर्न नपाउदा सप्लाइ रोकिएको थियो। प्राविधिक कारणले सप्लाइ रोकिएर सुधार भएको बजारलाई प्राकृतिक रुपमा बढेको आँकलन गर्दै नयाँ तथा पुराना लगानीकर्ता बजार प्रवेश गरेका थिए। त्यतिबेला सुधारिएको बजारलाई बुल ट्रेण्डको संज्ञा दिदै शेयर खरिद गर्न थालेका लगानीकर्ता सबैभन्दा मारमा परेका हु्न्।
उक्त सुधारलाई लिएर लगानीकर्ता संघ संस्थाका नेताहरुले आफूले गर्दा बजार सुधार भएको समेत भन्नसम्म भ्याए। बजार सुधार हुँदा आफ्नो कारणले भएको भन्दै प्रचार गर्ने लगानीकर्ताका नेता बजार घट्दा नियामकलाई गाली गर्न थाल्छन्।
कोरोनाको जोखिम दिन प्रतिदिन बढ्दा पनि बैंकहरुको ब्याजदर घटेको, नेपाल राष्ट्र बैंकले शेयर कर्जालाई बढाएको भन्दै बजार सुधार हुने विश्लेषण गरिएको थियो। विश्वकै शेयर बजार लगातार ओरालो झर्दा नेपाली बजारमा भने बजार सुधार हुने विश्लेषण थियो। तर सबै लगानीकर्ताको विश्लेषण मिलेन। बजारको सैद्धान्तिक पक्षलाई भन्दा पनि केही लगानीकर्ताको सतही विश्लेषणले गर्दा कतिपय सोझा लगानीकर्ता फस्न थालेका हुन्।
अन्य कामधन्दा नहुँदा बजारबाट कमाउन सकिन्छ भन्ने अनुमानका आधारमा बजार प्रवेश गर्दा उनीहरु फस्ने अवस्था आएको हो। प्राविधिक तथा सैद्धान्तिक विश्लेषणले भन्दा पनि हल्लाका भरमा लगानी गर्ने लगानीकर्ता सबैभन्दा धेरै मारमा पर्ने गरेका छन्।
लकडाउन अगाडि कोरोनाका कारणले अर्थतन्त्र धरासायी हुने र बजार धेरै नै प्रभावित हुने आँकलन कतिपयले गरेनन्। विश्वव्यापी रुपमा कोरोनाले प्रभाव पार्दै गर्दा कतिपय लगानीकर्ताले नेपालको शेयर बजार अब बुलिस ट्रेण्डमा पर्ने भन्दै शेयर उठाइरहेका थिए। यस अवधिमा कतिपय बाठा लगानीकर्ता पनि फसे।
लकडाउन खुलेपछि लगानीकर्ता संघ संगठनका पदाधिकारीहरुले नै थिलथिलिएको अर्थतन्त्रमा शेयर बजार सुधार हुने भन्दै हिँडे। कतिपयले त अहिलेको बजार सुधार हुनुको प्रमुख श्रेय हाम्रो रहेको भन्दै दाबी पनि गर्न भ्याए, जतिबेला नेप्सेले प्रणालीमा केही परिवर्तन गर्दा सप्लाइ रोकिएको थियो र बजार सुधार भइरहेको थियो। जब सबैले निर्वाध रुपमा शेयर बिक्री गर्न सक्ने अवस्था बन्यो पुनः शेयर बजार घट्न थाल्यो।
पछिल्लो एक साताको बजार हेर्ने हो भने टाठाबाठा लगानीकर्ताले नाफा बुक गर्दा बजार घटेकाे हाे। ११ सयदेखि १३ सयको बीचमा शेयर खरिद गर्नेहरुका लागि यो समय नाफा बुक गर्ने उपयुक्त अवसर थियो। जसले गर्दा बजार सुधार हुन्छ भन्दै लगानी बढाउनेहरु अचम्ममा परे।
लगातार ओरालो झरेको यस सातामा कारोबार रकम नै ३४ प्रतिशतले घट्यो। अधिकांश सूचकहरु घटे। बजार घटेको अपजस खेप्दै आएको सरकारले पनि सुधारका लागि मिलेसम्मका माग संवोधन गर्दै आएको छ। यस्ता कुराहरुले केही समयका लागि लगानीकर्ताको मनोविज्ञान बढाउछ। तर यसले दीर्घकालीन बजार सुधारका लागि भूमिका खेल्न सक्दैन।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।