४ घण्टा विज्ञलाई सुनेपछि आधा घण्टा बोलेका प्रधानमन्त्रीले भने- हामीले ढिलो गर्‍यौं

राजनीति

वीरेन्द्र ओली बुधबार, जेठ २१, २०७७ २३:३५

काठमाडौं- चैत ११ गते कोरोना भाइरसको संक्रमित देखिन शुरु गरेलगत्तै सरकारले देशभर लकडाउन शुरु गर्‍यो। यो लक डाउन सातौँ पटक थप हुँदै जेठ ३२ गतेसम्म पुगेको छ। चैत ११ गते, चैत १८,चैत २५, बैसाख ३, बैसाख १५,बैसाख २५,जेठ ५, जेठ २० हुँदै जेठ ३२ गतेसम्म सरकारले लकडाउन वढाउने घोषणा गरेको हो।

यसरी लक डाउन थपिँदै गर्दा सरकारले कोरोना संक्रमण रोक्न सफल भएको दाबी गरिरहेको थियो भने देशमा संक्रमित र कोरोनाबाट ज्यान गुमाउनेको संख्या भने वृद्धि भइरहेको थियो। संघीय संसदमा उपस्थित भएर सरकार कोरोना संक्रमण रोक्न सरकारको नीति सफल भएको दाबी प्रधानमन्त्री ओलीले गरेका थिए। उनले उक्त सम्बोधन गर्दा तीन जनाले ज्यान गुमाइसकेका थिए। तर प्रधानमन्त्रीको सम्बोधनमा दुई जनाले मात्र ज्यान गुमाएको उल्लेख गरेका थिए।

बुधबारसम्म कोरोना संक्रमणका कारण ९ जनाले ज्यान गुमाएका छन् भने संक्रमितको संख्या २३ सय पुगेको छ। यो संख्या अझै वृद्धि हुने निश्चित छ। सरकारले लकडाउन शुरु गर्दा २ जनामा भएको संक्रमण अहिले प्रत्येक दिन तेहोरो अंकले वृद्धि भइरहेको छ। यो अझै बढ्न सक्ने जनस्वास्थ्य विज्ञहरुले बताउँदै आएका छन्। हाल करिब १ लाख ५० हजार मानिस क्वारेनटाइनमा छन् भने भारतबाट नेपाल आउनेको संख्या पनि बढिरहेको छ।

निकै ढिलो गरी सरकारले अन्य मुलुकमा फसेका नेपालीको उद्धार गर्ने निर्णय पनि गरेको छ। उनीहरू पनि सबै स्वस्थ व्यक्ति आउँछन् भन्ने ग्यारेन्टी हुँदैन। भारतबाट लुकीछिपी नेपाल प्रवेश गर्ने क्रम रोकिएको छैन। नेपालका क्वारेन्टाइनस्थल मापदण्ड अनुसारका नभएको र लामो समससम्म कोरोना संक्रमितसँग अन्य मानिसलाई राख्नुपरेको अवस्था छ भने परीक्षण निकै कम छ। यी सबै कारण पहिल्याउँदै जाने हो भने संक्रमितको संख्या अझ निकै बढ्न सक्ने जनस्वास्थ्यविद्हरुको भनाइ छ।

त्यस्तै सरकारको लकडाउन बढाउनेबाहेक अन्य विकल्प नदिएपछि श्रम गरी खानेदेखि व्यवसाय गर्नसम्म अहिले सरकारको नियमतको प्रतिकारमा उत्रन थालेका छन्। काठमाडौँ र जिल्ला बाहिर केही स्थानमा व्यवसायीहरु आन्दोलनमै उत्रन थालेका छन्। त्यस्तै व्यवसायीले प्रधानमन्त्री समक्ष अब उल्लंघनमा उत्रन बाध्य हुने चेतावनी दिइसकेका छन्। यसरी लकडाउन नै उपयुक्त विकल्प भनेर बसेका प्रधानमन्त्री ओली अहिले भने यसलाई फरक रुपमा सोच्ने मुडमा पुगेको देखिन्छ। बालुवाटारमा उनले बुधबार विभिन्न क्षेत्रका २५ जना विज्ञहरु समक्ष पनि यही कुरा राखेका छन्। जनस्वास्थ्य र योजना आयोगका पूर्व उपाध्यक्षहरुसमेतका विज्ञ सहभागी भएको उक्त छलफलमा प्रधानमन्त्रीले पहिलोपटक अरुका कुरा सुनेका थिए। सधैँ बालुवाटारमा हुने छलफलमा आफैँ हाबी हुने प्रधानमन्त्री पहिलो पटक गम्भीर भएर विज्ञको कुरा सुनेका थिए।

प्रधानमन्त्री ओलीले विज्ञसँगको छलफलमा आधा घन्टा जति सम्बोधन गरेर आफ्नो भनाई टुंग्याएका थिए। ‘हामीले पहिलो पटक यसरी विभिन्न क्षेत्रका विज्ञहरूलाई बोलाएर छलफल गरियो। यसअघि नै यस्ता छलफल गर्नु पर्ने थियो त्यो विभिन्न कारणले गर्न सकेनौँ,’ प्रधानमन्त्री ओलीलाई उद्धृत गर्दै छलफलमा सहभागी एक जना विज्ञले भने, ‘अब यसरी अर्को पटक चिकित्सकहरूको छुट्टै समुह बनाएर स्पेशल छलफल फेरी गर्नेछु।’ छलफलमा निकै थाकेका ओलीले आएका सुझावहरु राम्रो भएको र सबै अहिले कार्यान्वयन गर्न सम्भव नभएकाले आवश्यक सुझाव कार्यान्वयन गर्ने बताए।

‘सरकारले कोरोना नियन्त्रणमा स्पेशल विज्ञहरुको समूह बनाएर जाने योजना बनाएको छ,’ प्रधानमन्त्री ओलीले भनेका थिए, ‘हामीले यो धेरै पहिला गर्नुपर्ने थियो। ढिलो भयो तर अब पनि प्रभावकारी काम गर्न सकिएला।’ सबै क्षेत्रका विज्ञहरुका एक एक गरी सबैको सुझाव सुनेपछि अन्तिममा जवाफ दिएका उनले विज्ञ समुह गठनदेखि लकडाउनको मोडल परिर्वतन गर्ने विषयमा आफू सकारात्मक रहेको जानकारी दिए।

क्वारेनटाइन र लकडाउनबारेमा सच्चाउन भनेका छौँ : डा समीरमणि दीक्षित
प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीसँगको छलफलमा लकडाउनलाई कसरी हेर्ने भन्नेमा केन्द्रित भएको थियो। सधैं लकडाउन राखी राख्ने कि खुकुलो पार्ने कि भन्नेमा हाम्रो पक्षबाट धेरै सुझाव दिइयो। विभिन्न क्षेत्रका विज्ञहरुको राय एकै थियो लकडाउनलाई खुकुलो पार्नै पर्छ। राज्यले आफूलाई भ्याईनभ्याई भएको छ तर निजीलाई अस्पतालाई परीक्षणमा ल्याउन सबैले सुझाव दिइयो।

परीक्षणको दायरा बढाउन निजी र गैरसकारीलाई नल्याएर हुँदैन भन्ने सुझाव दिएका छौँ। कारोना संक्रमण नियन्त्रणमा सरकारले गर्न नसकेकाले यस्तो छलफल गर्नु राम्रो छ। यसलाई निरन्तरता दिन सके अझै राम्रो हुने सुझाव दिइयो। यदि सरकार सफल भएको भए यस्तो छलफल गर्नु पर्ने जरुरी नै थिएन। क्वारेन्टाइनमा धेरै मान्छेहरु मरिरहेका छन्। क्वारेन्टाईनमा बाँच्न जाने हो तर मान्छे मर्न गए जस्तो भयो। यस विषयमा चिकित्सकलगायत अन्य क्षेत्रका विज्ञहरुले क्वारेन्टाइनको मोडालिटीमा परिवर्तन गर्नुपर्ने हो कि भन्ने सुझाव दिइएको छ।

क्वारेन्टाईन र आइसोलेसनलाई सँगैसँगै राख्नुपर्ने ठाउँमा घर वा अन्य कुनै ठाउँमा राखेर गर्न सकिने सुझाव दिइएको छ। परीक्षणको दायरा बढाउन सकिन्छ भन्ने विषयमा गम्भीर छलफल भयो। यति धेरै क्षेत्रका विज्ञहरूलाई बोलाएर सँगै छलफल गराउँनु ठूलो कुरा हो। उहाँले पहिले नै गर्नुपर्ने थियो, गर्न सकेनौँ। ढिलो भएपनि राम्रो भयो भन्नुभयो। फेरि यस्तो बैठक राख्छौँ भन्नु भएको छ। चिकित्सकहरुको छुट्टै सञ्जाल राखेर साझा छलफल र सुझाव लिने भन्नु भएको छ यसले राम्रै गर्ला। प्रधानमन्त्रीले यति धेरै सुझाव आएका छन् सबै लिन सकिँदैन तर अति आवश्यक छानेर कार्यान्वयन गर्ने प्रतिवद्धता व्यक्त गर्नु भएको छ।