एजेन्सी- कोरोना संक्रमणको प्रभावका कारण स्वास्थ्य सेवा प्रभावित हुँदा ६ महिनाभित्र दक्षिण एसियाली मुलुकमा मात्र पाँच वर्ष मुनिका चार लाख ४० हजार बालबालिकाको ज्यान जान सक्ने भन्दै युनिसेफले चिन्ता व्यक्त गरेको छ। बालबालिकाको मृत्युको कारण कोरोना नभई यसबाट परेको नकारात्मक प्रभाव हुने उसले उल्लेख गरेको छ।
बिबिसी हिन्दीमा प्रकाशित समाचार अनुसार जोखिममा पर्ने बालबालिकामा सबैभन्दा धेरै भारतका छन्। भारतमा मात्र यो अवधिमा तीन लाख बालबालिकाको ज्यान जोखिममा रहेको भन्दै कोरोना भाइरस नियन्त्रणसँगै अन्य स्वास्थ्य सेवामा समेत ध्यान दिन आग्रह गरेको छ।
दक्षिण एसियामा भारतपछि पाकिस्तानका बालबालिका बढी जोखिममा छन्। पाकिस्तानको स्वास्थ्य अवस्था अहिलेकै रहे ६ महिनाभित्रमा ९५ हजारको ज्यान जान सक्ने भन्दै युनिसेफले यसमा प्रभावकारी कदम चाल्न आग्रह गरेको हो। बंगलादेशमा २८ हजार,अफगानिस्तानमा १३ हजार र नेपालमा चार हजार बालबालिकाको ज्यान जान सक्ने उसको आँकलन छ।
'पहिलोपटक पाँच वर्षभन्दा कम उमेरका बालबालिकाको मृत्युदर बढ्ने देखियो। यसमा हामीलाई निकै चिन्ता छ,' दक्षिण एसियाका लागि यूनिसेफ़को क्षेत्रीय निर्देशक जीन गैफ़ले भनिन्।
उनले कुनै पनि हालतमा गर्भवती महिला र बालबालिकालाई बचाउनुपर्ने अवस्था रहेको भन्दै महामारीविरुद्ध लड्नु महत्वपूर्ण भएपनि यो बीचमा आमा र शिशुको ज्यानको सुरक्षा पनि उत्तिकै महत्वपूर्ण रहेको बताइन्।
यूनिसेफ़का अनुसार जुन देशमा स्वास्थ्य प्रणाली कमज़ोर छ, त्यहाँ कोरोना भाइरस संक्रमणका कारण मेडिकल सप्लाई चेनमा बाधा पुगेको छ। साथै मानव र वित्तीय संसाधनमा दबाब परिरहेको छ।
लकडाउन, कर्फ़्यू र यातायातमा लगाइएको रोकका कारण स्वास्थ्य सुविधा केन्द्रमा मानिसहरु कम गइरहेका छन्। उनीहरुमा संक्रमणको भय बढिरहेको छ। कतिपय देशमा कोरोना संक्रमण रोक्न खोपको कार्यक्रमहरु समेत रोकिएका छन्। यसले बालबालिकाको स्वास्थ्य जोखिम बढाएको युनिसेफको ठहर छ।
यूनिसेफ़ दक्षिण एसियाका क्षेत्रिय स्वास्थ्य सल्लाहकार पल रटरले कोरोना संक्रमणको समयमा पनि बालबालिकाको जन्म, स्वास्थ्य र पोषणसम्बन्धी सेवा उपलब्ध गराउन जरुरी रहेको बताए।
यूनिसेफ़को यो अनुमान जोन्स होपकिन्स ब्लुमबर्ग स्कुल अफ पब्लिक हेल्थको शोधकर्ताहरूको एक विश्लेषणमा आधारित छ। यो विश्लेषण हालैको ग्लोबल हेल्थ जर्नलमा प्रकाशित भएको थियो।
सो विश्लेषणमा तीन स्थितिका आधारामा अनुमान गरिएको छ। १ सय १८ निम्न र मध्यम आय भएका देशमा पाँच वर्षभन्दा कम उमेरका १२ लाख बालबालिकाको मृत्यु हुन सक्छ।
यसमा उल्लेख गरिएको कारणमा स्वास्थ्य सेवाको आपूर्ति १५ प्रतिशत कम हुनु उल्लेख छ। यस्तो अवस्थामा विश्वव्यापी रुपमै पाँच वर्षभन्दा कम उमेरका बालबालिकाको मृत्यु दर ९ दशमलव ८ हुनसक्ने उल्लेख छ। आमाको मृत्यु दर ८ दशमलव ३ प्रतिशत हुनसक्ने उल्लेख गरिएको छ।
सबैभन्दा ख़राब स्थितिमा स्वास्थ्य सेवा ४५ प्रतिशतसम्म प्रभावित हुन सक्छ। यस्तो अवस्थामा पाँच वर्षभन्दा कम उमेरका बालबालिकाको मृत्युदर ४४ दशमलव ७ पुग्न सक्ने र आमाहरूको मृत्युदर ३८ दशमलव ६ प्रतिशत पुग्न सक्ने भन्दै युनिसेफले गम्भीर चिन्ता व्यक्त गरेको हो।
कोरोना संक्रमणका कारण परिवार नियोजन, बच्चा जन्माउनु अगाडि र जन्माइसकेपछिको स्याहार, खोप र उपचारात्मक अन्य सेवा नपाउँदा बाल मृत्युदर बढ्न सक्ने उसको अनुमान छ।
स्वास्थ्य सुविधाको सबैभन्दा खराब अवस्थामा बंगलादेश, ब्राजिल, कंगो, इथियोपिया, भारत, इन्डोनेसिया, नाइजेरिया, पाकिस्तान, युगान्डा र तान्जानियाका बालबालिकाहरु भएको युनिसेफले उल्लेख गरेको छ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।
