काठमाडौं-कोभिड-१९ को नियन्त्रण तथा रोकथामका लागि सरकारले लकडाउन गरेसँगै बन्द भएको शेयर बजार ५० दिनपछि आज खुल्दै छ। लगानीकर्ता सरकारी लकडाउनअघि नै बजार बन्द गर्न दबाब दिएका थिए। लकडाउनपछि नेप्सेले दोस्रो बजार बन्द गरेको थियो।
लकडाउन हुनुभन्दा एक दिनअगाडि नै लगानीकर्ताको दबाबपछि नेप्सेले ५ दिनका लागि कारोबार रोकेको थियो। सरकारले कोभिड-१९ रोकथाम तथा नियन्त्रणका लागि भन्दै पटक-पटक समय थप गरेपछि लगानीकर्ताहरुले बजार खोल्नु पर्ने दबाब दिँदै आएका थिए।
सरकारले बैशाख २५ गतेपछि लकडाउन केही खुकुलो पार्ने रणनीति लिए पछि नेपाल धितोपत्र बोर्डले बजार खुला गर्न नेप्सेलाई निर्देशन दिएको हो। अझै पनि कोरोनाको रोकथाम भइनसकेको तर आंशिक रुपमा अत्यावश्यक सेवाका क्षेत्रलाई केही खुकुलो पार्ने सरकारको रणनीतिपछि बजार खुला गर्न नेप्से तयार भएको हो।
बजार बन्द गर्नु अगाडि पनि अर्थमन्त्रालय शेयर बजार बन्द गर्ने पक्षमा थिएन। अनलाइनबाटै कारोबार गर्ने भएकाले बजार बन्द गर्नु नपर्ने सरकारको राय थियो। तर दोस्रो बजारमा पूर्ण अनलाइन कारोबार नभएको भन्दै लगानीकर्ताले विरोध जनाएका थिए।
नेप्सेले अनलाइन प्रणालीको विकास गरे पनि अझै पनि लाखौं लगानीकर्ता ब्रोकर कार्यालयमै गएर अर्डर पोस्ट गर्छन्। त्यस्तै शेयर खरिद बिक्री पछिको राफसाफ प्रणाली अझै पनि अनिवार्य अनलाइन भैसकेको छैन। त्यस्तै शेयर खरिद बिक्रीपछि भुक्तानी हुने रकमका लागि ब्रोकर कार्यालय धाउनु पर्ने वाध्यता छ।
बोर्डले बैशाख २६ गतेको छलफलपछि आजदेखि बजार खोल्ने निर्णय गरेको थियो। लगानीकर्ताको बजार घट्ने डरलाई संवोधन गर्दै बोर्डले नेप्से सूचक एक दिनमा २ प्रतिशतभन्दा तल-माथि भएमा सर्किट लाग्ने व्यवस्था गरेको छ। साथै रोकिएको बजारलाई चलाउन सुरुवातमा दैनिक दुई घण्टामात्रै खोल्ने निर्णय गरेको छ। यसले लगानीकर्ताको बजार धेरै अंकले घट्न सक्ने डरलाई केही हदसम्म सम्बोधन गरेको छ।
यस्तो व्यवस्थाले केही दिन कारोबार नै हुन नसक्ने एक ब्रोकरले बताए। अनलाइन प्रयोग गर्ने लगानीकर्ता आफैंले शेयर खरिद बिक्रीका लागि आदेश दिन सक्छन्। यदि बजार घट्छ भन्ने मानसिकता हाबी भयो भने तत्काल ‘सेलिङ प्रेसर’ आउने र बजार बढ्छ भन्ने मानसिकता ‘बाइङ प्रेसर’ आउने हुँदा अहिलेको दुई प्रतिशतको सर्किटले धान्न नसक्ने ब्रोकरहरु बताउछन्। जुनसुकै मानसिकता हाबी हुँदा पनि केही दिन बजार चल्न सक्दैन।
नेप्सेले साउनदेखि अनलाइन कारोबार अनिवार्य गर्ने जनाएको छ। यदि अहिलेको अवस्थामा ५१ प्रतिशतभन्दा माथिको कारोबार अनलाइन प्रणालीबाट भएको भए बजार बन्द गर्नु नपर्ने अवस्था थियो। त्यसैले बोर्ड र नेप्सेले अनलाइन कारोबार सुधार गर्ने योजना बनाएका छन्।
डिआइएस स्लिपका लागि भौतिक रुपमा ब्रोकर कार्यालय जानु पर्ने अवस्थालाई अन्त्य गर्न नेप्सेले साउनदेखि मेरो शेयरलाई अनिवार्य गर्ने जनाएको छ। यी दुई व्यवस्था अनिवार्य गर्नेबित्तिकै शेयर खरिद-बिक्री राफसाफ पूर्ण रुपमा अनलाइन हुनेछ। तेस्रो काम पैसाको कारोबार अहिले बोर्ड र नेप्सेको टाउको दुखाइको अवस्था छ। यसका लागि एनसिएचएलसँग बैंक इन्ट्रिगेसनका लागि छलफल भइरहेको छ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
