काठमाडौं- रेल्वे कम्पनीमा प्रमुख नियुक्त नहुँदा रेल सञ्चालनमा ढिलाइ भएको छ। जयनगरदेखि कुर्थासम्मको रेल रेल्वे कम्पनीले नै सञ्चालन गर्ने तय भए पनि नेतृत्व नपाउँदा नियमित काममा ढिलाइ भएको हो।
नेपाल रेल्वे कम्पनीमार्फत रेल सेवा सञ्चालनको सरकारी तयारी छ। पहिलो चरणमा जनकपुर–जयनगर ३५ किलोमिटर रेल सेवा सञ्चालन गर्न भारतमा रेल बनेर तयार अवस्थामा छ। तर सञ्चालनका लागि आवश्यक कर्मचारी नहुँदा रेल ल्याउन नसकिएको रेल विभागका महानिर्देशक बलराम मिश्रले बताए।
रेल सञ्चालनको सम्पूर्ण जिम्मा रेल्वे कम्पनीले पाएको भए पनि हाल कम्पनी नेतृत्वविहीन भएकाले रेल विभागले कम्पनीको कामसमेत गर्नु परेको मिश्रको भनाइ छ। ‘नेपाल रेल्वे कम्पनीले नेतृत्व पाउन सकेको छैन। कम्पनीले गर्ने काम पनि विभागले नै गरिरहेको छ,’ उनले भने, ‘कम्पनीको आवश्यक कर्मचारी र नेतृत्व चयन प्रक्रिया अघि बढेकाले अब रेल सञ्चालनको सबै काम कम्पनीले नै गर्छ।’
रेल विभागले गत शुक्रबार २६ जना कर्मचारी मागेको थियो। पहिलो चरणमा विभागले शुक्रबार सार्वजनिक सूचनामार्फत विभिन्न ९ पदका लागि आवेदन मागेको हो। रेल सञ्चालनका लागि चालक नेपाली नभएकाले प्रक्रिया पुरा गर्न सूचना निकालिएको विभागले जनाएको छ।
नेपालीको आवेदन नगरेपछि मात्र विदेशी कामदार माग गर्न पाइने व्यवस्था अनुरुप पहिलोपटक थोरै कर्मचारी माग गरिएको विभागको भनाइ छ। अर्को पटकको सूचनामा आवश्यक कर्मचारी माग हुनेछ।
रेल खरिदका लागि सरकारले ८४ करोड ६५ लाख रुपैयाँ उपलब्ध गराएको थियो। त्यही अनुसार सरकारले जीटूजी मार्फत भारतको कोकन रेल्वे कर्पोरेसनसँग दुई वटा रेल खरिद गरिसकेको छ।
सन् १९७२ मा सञ्चालनमा आएको नेपाल रेल्वे कम्पनी सन् २०१४ देखि निष्कृय थियो। तत्कालीन समयमा जनकपुर–जयनगर रेल सेवा रेल्वे कम्पनीमार्फत सञ्चालन हुन्थ्यो। यो रेल सेवा बन्द भएसँग रेल्वे कम्पनी सक्रिय थिएन। सरकारले मुलुकका विभिन्न भागमा रेल सञ्चालन गर्ने तयारी गरिरहेकाले नेपाल रेल्वे कम्पनी पुनः सक्रिय बनाएको थियो। नेपाल रेल्वे कम्पनी रेल बोर्डको मातहतमा रहनेछ।
भारत सरकारको सहयोगमा बर्दिबास–जनकपुर–जयनगर–कुर्था–विजयपुरसम्मको रेल मार्ग निर्माण हुँदै छ। यो खण्डको लम्बाइ ६९ किलोमिटर छ। त्यसमध्ये जनकपुर–जयनगर ३५ किलोमिटर रेलमार्ग निर्माण भइसकेको छ।
मिश्राका अनुसार पहिलो चरणमा रेल सञ्चालनका लागि दुई सयको हाराहारीमा कर्मचारी आवश्यक पर्ने बताए। हाल नेपाल रेल्वे कम्पनीमा २५ जना कर्मचारी कार्यरत छन्। नयाँ जनशक्तिको रुपमा रेल डाइभर, टिकट काट्ने, स्टेशन म्यानेजर, रेल्वे इन्जिनियर लगायतको कर्मचारी आवश्यक पर्छ।
रेल निर्माता कम्पनीले नै सञ्चालन गर्ने वा आवश्यक चालक उपलब्ध गराउने बताएको तर लागत बढी हुने भएकाले उक्त प्रस्ताव हाल पेन्डिङमा रहेको मिश्रको भनाइ छ। ‘हामीलाई प्रस्ताव आएको छ,’ उनले भने, ‘त्यसरी निर्माता कम्पनीले भने अनुसार सञ्चालन गर्ने हो भने महगो पर्छ। त्यसैले सकेसम्म कम खर्च हुने गरि रेल सञ्चालन गर्न विभाग लागिगरेको छ।’
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।