२० लाख पर्यटक भित्र्याउने महत्वाकांक्षी लक्ष्यसहितको ‘भिजिट नेपाल २०२०’ सुरु भएको छ। सन् १९९८ मा पहिलोपटक ५ लाख र सन् २०११ मा दोस्रोपटक १० लाख पर्यटक भित्र्याउने लक्ष्य राखेर नेपाल भ्रमण वर्ष आयोजना गरिएकोमा यसपटक २० लाख पर्यटक भित्र्याउने लक्ष्य राखिएको छ। यसअघि दुवैपटक सरकारले लक्ष्यअनुसारको पर्यटक भित्र्याउन सकेको थिएन भने यसपटक पनि लक्ष्य भेट्न सन् २०१९ को कूल पर्यटक आवागमनमा ६० प्रतिशतले वृद्धि गराउनुपर्छ, जुन कठिन छ।
सरकारले १० वर्षे पर्यटन रणनीति कार्यान्वयन गर्दै २०२० मा २० लाख पर्यटक भित्र्याउने लक्ष्य राखेर कार्यक्रम तय गरेको थियो। तर, यही रणनीतिमा उल्लेखित अन्य लक्ष्य पुरा भएका छैनन्। रणनीतिमा २०२० सम्ममा काठमाडौंको त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलसँगै गौतम बुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल र पोखरा क्षेत्रीय अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल सञ्चालनमा ल्याइसक्ने उल्लेख छ।
रणनीतिक एवं अन्य मुख्य सडकहरू चुस्त हुने पनि रणनीतिमा उल्लेख छ। सरकारले यो अवधिसम्ममा राष्ट्रिय ध्वजाबाहक नेपाल वायुसेवा निगमसँग अन्तर्राष्ट्रिय उडानका लागि ८ वटा जहाज हुने तथा युरोपसहितका एसियाका महत्वपूर्ण गन्तव्यमा उडान थालिने घोषणा रणनीतिमा गरेको ४ वर्ष पुरा भए पनि अहिलेसम्म कार्यान्वयन हुन सकेको छैन।
२० लाख पर्यटक भित्र्याउने लक्ष्य राखेको भए पनि सरकारले गुणस्तरीय पर्यटक भित्र्याउन भनेको सकेको छैन। नेपाल राष्ट्र बैंकको तथ्यांकअनुसार चालु आर्थिक वर्षको पहिलो ४ महिनामा सेवा आय २ अर्ब ७१ करोड रुपैयाँले घाटामा छ। अघिल्लो वर्षको सोही अवधिमा खुद सेवा आय १३ अर्ब १६ करोडले घाटा थियो। राष्ट्र बैंकको तथ्यांकअनुसार सेवा खाताअन्तर्गत भ्रमण आय समीक्षा अवधिमा ११.३ प्रतिशतले वृद्धि भइ २७ अर्ब ८९ करोड पुगेको छ। अघिल्लो वर्षको सोही अवधिमा यस्तो आय २५ अर्ब ६ करोड रहेको थियो।
आर्थिक सर्वेक्षण २०७५/०७६ अनुसार नेपालको कूल गार्हस्थ उत्पादनमा पर्यटन क्षेत्रको योगदान २.१ प्रतिशत छ। नेपाल पर्यटन बोर्डका अनुसार सन् २०१८ मा प्रति पर्यटकको नेपाल बसाइ अवधि औसतमा १२.४ दिन र उनीहरुको खर्च औसतमा ४४ अमेरिकी डलर प्रतिदिन छ। सरकारले अब गुणस्तरीय पर्यटन कार्यक्रम तयार गरी पर्यटकको नेपाल बसाइ र उनीहरूले यहाँ गर्ने खर्च दुवैमा वृद्धि गर्नुपर्ने छ। सरकारले नै पहिचान गरेका नयाँ गन्तव्यमा पर्यटक पुर्याउन उनीहरूको बसाइ अवधि वृद्धि गर्ने कार्यक्रम कार्यान्वयन गर्नुपर्छ।
भारत र चीनजस्ता धेरै जनसंख्या भएका मुलुकको बीचमा रहेकाले उनीहरू लक्षित प्रवर्द्धन गर्न सक्ने हो भने संख्या वृद्धि ठूलो समस्या नहुन सक्छ। तर बसाइ अवधि लम्ब्याउने र खर्च बढाउने गरी युरोपेली र अमेरिकी पर्यटक बढाउने गरी कार्यक्रम बनाउनुपर्छ। काठमाडौं, पोखरा र चितवनकेन्द्रित पर्यटनलाई पहाडी र हिमाली क्षेत्रसम्म पुर्याउने गरी सरकारले काम गर्नुपर्छ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।
