काठमाडौं– पछिल्लो सात वर्षमा नेपालका बैंक तथा वित्तीय संस्थामा २० अर्ब भन्दा धेरैको अनियमितता भएको छ। नेपाल प्रहरीको केन्द्रीय अनुसन्धान ब्यूरो (सिआइबी)ले यो अवधिमा विभिन्न ४६ वटा बैंक तथा वित्तीय संस्थामा भएको अनियमितताको छानबिन गरेको छ।
सिआइबीले हाल तत्कालीन एपेक्स बैंकमा भएको डेढ अर्ब ठगीको अनुसन्धान गरिरहेको छ। यसअघि सिआइबीबाट १९ अर्ब ६९ करोड ७४ लाख ९९ हजार २ सय ७७ हजार रुपैयाँ बराबरको अनियमितताको अनुसन्धान गरी मुद्दा दायर भएको छ।
हालसम्म सिआइबीले एक सय ९० जनालाई पक्राउ गरिसकेको छ। बैंकिङ कसुर मुद्दामा सिआइबीकै हिरासतमा हाल २० जना छन्। तत्कालीन एपेक्स बैंकको ठगीमा संलग्न १८ तथा माछापुच्छ्रे र मञ्जुश्री फाइनान्सको ठगीमा संलग्न १/१ जना सिआइबीको हिरासतमा छन्।
यस्ता छन् ठूला बैंक ठगी
हालसम्मको ठूलो बैंकिङ घोटाला क्यापिल मर्चेन्ट एन्ड फाइनान्स कम्पनीमा भएको थियो। जहाँ ७ अर्ब ७३ करोड ५७ लाख ४५ हजार ७ सय ५ रुपैयाँ ठगी भएको थियो। कर्मचारी र सञ्चालकको मिलेमतोमा कमसल धितोमा कर्जा प्रवाह गरी संस्थालाई नै धरासायी बनाइएको थियो।
त्यस्तै, नेपाल सेयर मार्केट एन्ड फाइनान्स कम्पनीमा ५ अर्ब ७९ करोड २ लाख ४४ हजार ३ सय ३५ रुपैयाँ अनियमितता भएको थियो।
त्यसपछिको ठूलो ठगी हाल सिआइबीले छानबिन गरिरहेको तत्कालीन एपेक्स डेभलपमेन्ट बैंकको हो। जहाँ एक अर्ब ५० करोड रुपैयाँ अनियमितता भएको प्रारम्भिक अनुसन्धानमा खुलेको छ।
त्यस्तै, एच एन्ड बी डेभलपमेन्ट बैंकमा एक अर्र्ब ५ करोड ३३ लाख ३७ हजार रुपैयाँ ठगी भएको थियो।
गोरखा डेभलपमेन्ट बैंकमा ८६ करोड ७३ लाख, १६ हजार, पिपल्स फाइनान्सको ७३ करोड ९२ लाख ८१ हजार, हिमालय फाइनान्समा ५३ करोड ६ लाख ६८ हजार, क्रिष्टल फाइनान्समा ४४ करोड ६१ लाख ९१ हजार, नेपाल विकास बैंकमा ३६ करोड ५ लाख ७० हजार २ सय ७३, कृषि विकास बैंक (स्वयम्भु शाखा)मा ३३ करोड ९३ लाख ३९ हजार ८ सय ७२ रुपैयाँ अनियमितता भएको थियो।
डिआइजी भन्छन्– कमजोर नियमन प्रणाली नै अनियमितताको कारक
बैंक तथा वित्तीय संस्थाभित्र कमजोर नियमन प्रणाली नै अनियमितताको प्रमुख कारण देखिएको सिआइबीका प्रमुख डिआइजी पुष्कर कार्की बताउँछन्।
‘नियमन संयन्त्र एकदमै कमजोर देखिन्छ’, उनी भन्छन्, ‘अर्कोतर्फ बैंकका सञ्चालकहरु अन्य व्यापारमा पनि आबद्ध हुँदा उनीहरुले बैंकको पैसा दुरुपयोग गर्ने प्रवृत्ति पनि छ।’
९० प्रतिशत ठगी कर्जामा भएका छन्। डिआइजी कार्कीका अनुसार, बैंक ठग्ने नै उद्देश्यले कमसल धितो राखेर कर्जा लिई कर्जा नतिर्ने प्रवृत्ति देखिएको छ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।