स्पष्ट वक्ता मनिषकुमार सुमन राष्ट्रिय जनता पार्टीका युवा नेता हुन्। उनी सप्तरी-क्षेत्र नं २ (ख) बाट प्रदेश २ को प्रदेशसभाका लागि निर्वाचित भएका छन्। उनले ८ हजार ९ सय ३९ मत पाए भने प्रतिद्वन्द्वी माओवादी केन्द्रका महेशप्रसाद यादवले ४ हजार ९ सय ८६ मत पाए।
उनका योजना, प्रदेश २ को राजनीति र राष्ट्रिय राजनीतिको अबको कार्यदिशाबारे नेपाल लाइभका हिमविक्रम र दुर्गा दुलालले गरेको कुराकानीः
प्रदेश तथा प्रतिनिधिसभा निर्वाचनबाट राष्ट्रिय दलको हैसियतमा संसदमा प्रतिनिधित्व गर्दै हुनुहुन्छ, चुनाव नतिजालाई राजपा नेपालले कसरी लिएको छ?
सन्तोष व्यक्त गर्दछौं, उत्साहपूर्वक परिणाम आएको छ। कार्यकर्ता हौसिएका छन्। तर विभिन्न कमीकमजोरीका खातिर अझ राम्रो परिणाम आउँथ्यो कि जस्तो लाग्छ। केही परिणाम गल्तीका खातिर आउन सकेन। यद्यपि आएको परिणाम उत्साहजनक छ।
नयाँ संविधान, संविधान संशोधन लगायतका विभिन्न आरोह-अवरोहपछि तपाईंहरु निर्वाचनमा जानुभयो। यो चुनावले राजपालाई दिएको म्यान्डेट के हो?
जनताले हिजोसम्म सरकारमा नजाऊ, मन्त्री नबन, तिमीहरु सरकारमा सहभागी हुँदै नहोऊ भन्थे। हाम्रो पार्टी सरकारमा जानैका खातिर विभिन्न पटक विभाजित भयो। ती सबै गल्ती सच्याउँदै हामी एकीकृत भएका हौं। हाम्रो एकीकरणलाई आम जनताले मोहर लगाए।
अर्को, दुई नम्बर प्रदेशमा तिमीहरु सरकार नै निर्माण गर। दुई नम्बर प्रदेशलाई अवस्थित गर, त्यो प्रदेशका सीमांकन, नीति निर्माण, नियम कानुन, त्यसको समृद्धिलाई सबै समस्यालाई समाधान गर भनेर भनेका छन्। जाऊ, गएर सरकार बनाऊ भनेर प्रष्ट जनादेश दिएका छन्।
केन्द्रीय सरकारको विषयमा हामी प्रस्ट छौं। जनमत पनि हामीलाई त्यही छ। यो संविधान मधेसमैत्री छैन। जनजाति, महिलामैत्री छैन। एकांकी छ। एउटा मात्र वर्ग विशेषलाई फाइदा पुग्नेगरी बनाइएको संविधान हो। यसमा थुप्रै दुविधा छ। प्रयोगका लागि यसलाई राष्ट्रियसभाको नियममै लेख्न बिर्सनु भयो, केपी ओलीलाई प्रधानमन्त्रीबाट विस्थापित गरेर नयाँ प्रधानमन्त्री चयन गर्ने बेला विधि नै लेख्न बिर्सनुभएको थियो। संविधान धेरै अधुरो अपुरो छ। संविधान संशोधन गर्नुपर्छ भनेर जनताले भोट दिएका छन्।
एमालेले कोर मधेसमा ५ सयभन्दा बढी भोट कुनै गाउँपालिकामा पाएको छैन, कारण एमाले मधेसविरोधी हो भनेर, संशोधनविरोधी भएर देखिएको हो। आम जनताले दिएको म्यान्डेट भनेको संविधानलाई संशोधन हुनुपर्छ। हामी पनि सरकारमा जाने, समर्थन र विरोध गर्ने भन्ने कुरा त्यही मुल एजेन्डामा आधारित छ। जसले मधेसमैत्री संविधान संशोधन गर्न तम्तयार रहन्छ। संविधान संशोधन गरेर देखाउँछ, हामीले त्यसलाई समर्थन गर्ने हो। केन्द्रीय सरकारमा हाम्रो सहभागिता रहँदैन।
यसअघि समेत संसदमा दर्ता भएको संविधान संशोधन दुई तिहाइ नपुगेर फेल भयो। एमाले पुरानै पोजिसनमा बसेको खण्डमा अब पनि संविधान संशोधन कसरी सम्भव छ?
नेपाली राजनीतिमा कसैले समेत दुई तिहाइ प्राप्त गरेको छैन, आवश्यकता अनुसार एक-अर्कालाई समर्थन गरेर हिँड्ने प्रचलन छ। संयुक्त सरकारको प्रचलन छ, हाम्रो दुई तिहाइ त छैन। निर्वाचन क्षेत्र र प्रणाली यसरी निर्धारण गरेका छन् कि कुनै पनि हालतम यहाँ दुई तिहाइ पुग्दैन। निर्वाचन क्षेत्रको बनोट अमानवीय र अवैज्ञानिक तरिकाको छ।
भदौको पहिलो हप्ता संविधान संशोधन विधेयकको छिनोफानो गर्दा जारी गर्ने मध्येकै बहुमत सदस्यले संशोधन आवश्यक छ भनेर भोट गरेका थिए। त्यसपछि संविधान अब गीता, बाइबल जस्तो रहेन भन्ने प्रस्ट छ। संशोधन गरिनुपर्छ भन्ने मान्यताबाट सबै स्पष्ट छन्। छिटोभन्दा छिटो गरिनुपर्छ। रह्यो कुरा संख्या बलको कुरा हो, सत्ता अनुसार त्यो संख्या पुग्छ।
संविधान जारी भएपछि एमाले र मधेसकेन्द्रित राजनीतिक पार्टीबीचको संवाद प्रक्रिया बन्द छ। राष्ट्रिय राजनीतिमा एमाले ठूलो दल बनेर आइसकेपछि उसले र राजपाको सम्बन्ध अब कसरी अगाडि बढ्छ?
हामी कुनै पनि पार्टीलाई शत्रु र कुनै पार्टीलाई धेरै मित्र मान्दैनौं। हाम्रा लागि भन्ने हो भने राज्य सञ्चालक कांग्रेस, एमाले र माओवादी सबै सापनाथ, विषनाथ र नागनाथ हुन्। तीन वटै विषवमन गर्ने पार्टी हुन्।
एमाले पार्टी नराम्रो हो भनेर म भन्न सक्दिनँ, त्यसका दस्तावेजहरु पढेको छु। पार्टी त ठिकै छ। त्यसका नेतृत्व र सञ्चालनकर्ताहरु एकाङ्की छन्। त्यहाँ मधेसी, जनजातिको प्रतिनिधित्व नै छैन। पार्टीको आन्तरिक विधानका खातिर केही आसेपासे, पाकेटका कार्यकर्ताहरु नेता बनेर उभिएका छन्। तसर्थ त्यो एकाङ्की नीतिले खसआर्य बाहेकलाई समेत नेपाली देख्दैन। हिजो उहाँले अशिष्ट, असभ्य र असंसदीय मर्यादा देखाएर जसरी मधेसी जनतालाई देखाएर होच्याएका छन्, सम्बन्ध बिगार्ने काम उहाँहरुले गर्नुभएको छ। कसैलाई छालाको रङका आधारमा गालीगलौज गर्ने, कसैका बाउबाजेले लगाएको लुगाफाटाका आधारमा गालीगलौज गर्ने, कसैको सहादतलाई मजाक उडाउने त्यसरी उहाँहरुले मधेसीको चित्त दुखाउने काम गर्नुभएको छ। सम्बन्ध बिगार्ने काम उहाँहरुको हो। राजनीतिमा कुनै चिज अनिश्चितकालका लागि हुँदैन, सम्बन्ध सुधार्ने दायित्व पनि उहाँहरुकै हो, हाम्रो लागि त कोही शत्रु होइन,कोही मित्र होइन। व्यवहार सुधार्नुस्, सम्बन्ध सुध्रिन्छ।
नयाँ बन्ने केन्द्रीय सरकारमा राजपाको भूमिका के रहन्छ?
हामी सरकार निमार्णमा अहिले तत्पर छैनौं, यद्यपि हाम्रो भूमिका रह्यो भने वामगठबन्धनविरुद्ध सरकार बनाउन सहयोग गर्नेछौं। वाम गठबन्धन यो देशका लागि हानिकारक गठबन्धन हो। यसले देशलाई कम्युनिस्टकरण गर्छ। कम्युनिस्ट सरकार बने यो देश भेनेजुएला, क्युवा र दक्षिण कोरिया जस्तो पनि हुन सक्छ। कम्युनिस्ट सरकार रहे एकदलीय प्रजातन्त्र मात्र रहँदा, बहुदलीय प्रजातन्त्र नाम मात्रको रहन्छ। लोकतन्त्रका थुप्रै स्वतन्त्रताहरुमाथि हनन हुन सक्दछ। तसर्थ नागरिकको हैसियतमा म प्रस्ट भन्छु, वाम गठबन्धन टुट्नुपर्छ। एकल वाम गठबन्धनको कुनै कम्युनिस्ट सरकार हामीलाई चाहिएको छैन। यसले हाम्रो स्वतन्त्रतामाथि हस्तक्षेप गर्न सक्छ।
पछिल्लो समय राजनीतिक वृत्तमा नयाँ सरकार गठनको सत्ता समीकरणमा संघीय समाजवादीका अध्यक्ष उपेन्द्र यादवलाई समेत जोडिएर प्रचार गरिएको छ, यसमा तपाईंको टिप्पणी के छ?
गैरवामपन्थी सरकारको नेतृत्व उपेन्द्र यादवजीले गर्नुभयो भने एक जना मधेसका छोरा प्रधानमन्त्री बन्नुभयो। म एक मधेसी कार्यकर्ताभन्दा बढी हर्षित को होला र? तर वामपन्थी गठबन्धनको संगतमा होइन अर्को कुनै समीकरणबाट प्रधानमन्त्री बने, म निकै हर्षित हुनेछु।
एमालेको समर्थनमा संघीय समाजवादीले सरकारको नेतृत्व गर्ने समीकरण बनेको खण्डमा राजपाले के गर्छ?
सिद्धान्तको आधारमा एमालेसँग मिल्ने सम्भावना म त देख्दिनँ। एमालेले व्यवहार सुधारोस्, अनि हामी बोलौंला। एमालेको व्यवहार अति नराम्रो छ।
प्रदेश नम्बर २ को सरकार कस्तो बन्छ त?
जुन मधेस गठबन्धन आफैमा गठबन्धित भएर चुनाव लड्यो, त्यसले १ सय ७ मध्ये ५४ सिट हात पारेको छ, त्यो आफैंमा बहुमत संख्या हो। अरु पार्टी पनि जो हाम्रो संविधान संशोधनको एजेन्डासँग सहमत रहन्छ, जसले संविधान संशोधनप्रति उदारता देखाउँछ, हामी त्यसलाई प्रदेशको सरकारमा समेत सामेल गराउन सक्छौं।
प्रदेश सरकार कसले बनाउँछ? राजपा वा संघीय समाजवादी फोरम?
मिलेर बनाउँछौ, आपसी सहमतिका आधार बनाउँछौं।
नेतृत्व कसले गर्छ?
जसले समेत गर्न सक्छ। राजपाले पनि गर्न सक्दछ, संघीय समाजवादीले समेत गर्न सक्छ।
चुनावअगाडि धेरै सिट जित्नेले मुख्यमन्त्री र दोस्रो हुनेले उपप्रमुख लिने सहमति थियो भनिन्छ नि?
एउटा आधार त्यो पनि हो। तर केन्द्रको राजनीति र प्रदेशको राजनीति सबैलाई प्याकेजमा डिल गर्ने हो भने मेरै नेतृत्व हुनुपर्दछ भन्ने अड्डी होइन। नेतृत्व राजपाको समेत हुन सक्दछ।
मुख्यमन्त्रीमा तपाईं दाबेदार हो?
राजपाको नेतृत्व आएपछि म त हर्षित हुन्छु नि। राजपाको कार्यकर्ता हुँ।
तपाईंको नाम चर्चामा छ नि?
मैले अवसर पाएपछि त प्रधानमन्त्री चलाइदिन्छु, मुख्यमन्त्री कुन ठूलो कुरा हो। मुख्यमन्त्रीको निर्णय पार्टीको हाइकमान्ड, गठबन्धन र हाम्रो संसदीय दलले गर्ने हो। तसर्थ उहाँहरुले अवसर दिएको खण्डमा हेर्दै जाऊँ।
गठबन्धन गरेर चुनाव लड्नु भो, सफल समेत हुनु भो। दुवै मधेसकेन्द्रित पार्टीको आगामी कार्यदिशा के हुन्छ? एकीकृत पार्टी बन्ने सम्भावना छ?
एकीकरणतर्फ हामी उन्मुख छौं। साँच्चै भन्ने हो भने निर्वाचनमा यो सफलतापश्चात् राजपा र फोरम नेपालका कार्यकर्ताबीच पार्टी एकीकरण गर्नुपर्दछ, अब आन्दोलन मात्र किन सँगै गर्ने, पार्टी सञ्चालन र राज्यसत्ताको सञ्चालन पनि सँगै गर्ने भन्ने सुझाव आएको छ। अर्थात्, एकीकरणतर्फ उहाँहरु बढी उत्सुक देखिनुभएको छ। हामी पनि दोस्रो, तेस्रो तहको नेता एकीकृत पार्टी रहनुपर्दछ, एउटै इस्यु, एउटै सिद्धान्त, आधार क्षेत्र र कार्यक्षेत्र समेत एउटै भएपछि किन पृथकपृथक झन्डा, पृथक अध्यक्ष भन्ने कुरा आएको छ। तसर्थ निकट भविष्यमा हामी पार्टी एकीकरण गर्छौं।
टुक्रिएका पार्टीहरु धेरै छन्, नेता धेरै छन्। कुन मोडालिटीमा पार्टी एकीकरण हुन्छ?
अहिले पनि ६ वटा पार्टी एकीकरण भएर राजपा नेपाल बनेको छ। सबैको हैसियत उही राखिएको छ। अब महाधिवेशनमा गएपछि हाम्रो पार्टीसमेत प्रचलित नियम, कानुन अनुसार नै सञ्चालित हुन्छ। एकिकृत हुन्छौं भनेर मनमा इच्छा राख्नुपर्यो, मोडालिटी त भेटिइहालिन्छ नि।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।
-1724654184.jpg)
![सय दिने प्रगति विवरण सार्वजनिक गर्दै प्रधानमन्त्री केपी ओली [प्रत्यक्ष प्रसारण]](https://nepallive.net/uploads/posts/500X300/kllllllllll-1729675876.jpg)
![Nepal Live Samachar नेपाल लाइभ समाचार, भदौ १९ [भिडियाे]](https://nepallive.net/uploads/posts/500X300/samachar++-1725458095.jpg)
![प्रधानमन्त्रीसँग प्रश्नोत्तर [प्रत्यक्ष प्रशारण]](https://nepallive.net/uploads/posts/500X300/PMM-(1)-1718866650.jpg)
![भारत भ्रमणबारे प्रतिनिधि सभा बैठकमा जवाफ दिँदै प्रधानमन्त्री प्रचण्ड [प्रत्यक्ष प्रशारण]](https://nepallive.net/uploads/posts/500X300/prachanda-sansad-1710309847.jpg)
![Nepal Live Samachar नेपाल लाइभ समाचार, जेठ ३० [भिडियाे]](https://nepallive.net/uploads/posts/500X300/samachar++-copy.jpg-30-1718203418.jpg)
