काठमाडौं– नक्कली भुटानी शरणार्थी बनाएर अमेरिका पठाइदिने भन्दै नेपाली नागरिकबाट पैसा असुलेर भएको ठगी प्रकरणमा पार्टी नेता तथा पूर्वगृहमन्त्री बालकृष्ण खाण पक्राउ परेपछि नेपाली कांग्रेसमा एक प्रकारको असमञ्जसको स्थिति पैदा भएको छ। पार्टीका नेताहरुले खाण पक्राउको खुलेर समर्थन गर्न सकेका छैनन्, न त विरोध गर्न सक्ने अवस्थामा छन्। खास गरेर पार्टी संस्थापन (सभापति शेरबहादुर देउवा) पक्षका नेताहरु ‘नैतिक संकट’मा परेका छन्।
पार्टी सभापति देउवा नेतृत्वको सरकारमा प्रधानमन्त्री पछिको दोस्रो वरियतामा रहेका खाणले तत्कालीन गृहसचिव टेक नारायण पाण्डेसँग गरेको ‘रकम लेनदेनको संवाद’ फेला परेपछि प्रहरीले उनलाई पक्राउ गरेको थियो। तत्कालीन गृहसचिव पाण्डेलाई प्रहरीले केही दिन अगाडि पक्राउ गरेको थियो। प्रहरी स्रोतका अनुसार सचिव पाण्डेले बयानका क्रममा पनि खाणको नाम लिएर, उनको निर्देशनानुसार काम गरेको बताएका छन्। यस्तै, उक्त प्रकरणमा यसअघि पक्राउ परेका विचौलियाहरुले पनि खाणको नाम ‘पोलेका’ प्रहरी स्रोतको भनाइ छ।
बुधबार चाबहिलस्थित निवासबाट खाण पक्राउ परेपछि उनीनिकट केही नेताहरु पार्टी सभापति देउवाको धुम्बाराहीस्थित निवास पुगेका थिए। पछि देउवाले उपप्रधान तथा रक्षामन्त्री एवम् पार्टीका उपसभापति पूर्णबहादुर खड्का, सहमहामन्त्री महेन्द्र यादव लगायतसँग छलफल गरे। तर उक्त छलफलमा भएको कुराकानी भने सार्वजनिक जानकारीमा आएन।
देउवाले आफू र खाणनिकट नेताहरुसँग गोप्य छलफल गरेपनि बाहिरी माहोल भने खाणको विपक्षमा देखियो। खाणको पक्षमा उभिँदा आफू निकटबाटै सहयोग नपाइने भयमा देउवा छन्। यस्तै, इतर पक्षका नेताहरुले त खाण पक्राउको विषयलाई लिएर खुलेरै सरकारको प्रशंसा गरेका छन्।
खाण पक्राउ पर्दा देउवानिकट नै खुसी?
पार्टीको १४औं महाधिवेशनमा बालकृष्ण खाण महामन्त्रीका प्रत्यासी थिए। तर, प्रकाशशरण महतको अडानका अगाडि देउवाले आफ्नो पक्षबाट खाणलाई महामन्त्रीमा उठाउन सकेनन्। नेता कृष्णप्रसाद सिटौलाको सहयोग ‘अनिवार्य’ बनेपछि देउवाले महामन्त्रीको अर्का उम्मेदवारका रुपमा सिटौला पक्षबाट प्रदीप पौडेललाई अगाडि सारे।
त्यतिबेला पार्टीबाट ‘अन्याय’ भोगेको भनेर संस्थापन पक्षका नेता, कार्यकर्ताबाट सहानुभूति पाएका खाण गृहमन्त्रीको कार्यकालबाट भने कार्यकर्ता पंक्तिबाट टाढिएको उनी पक्राउ परेपछिको दृश्यले प्रस्ट पार्छ। सभापति देउवानिकट मानिने नेवि संघका अध्यक्ष डुजाङ शेर्पाले विज्ञप्ति नै निकालेर खाण पक्राउको ‘समर्थन’ गरेका छन्। संगठनको लेटरहेडमा विज्ञप्ति जारी गर्दै शेर्पाले भनेका छन्– ‘दोषी नछुटुन्, निर्दाेष नफसुन् भन्ने प्राकृतिक न्यायको सिद्धान्त हो। यसप्रति हाम्रो बलियो विश्वास छ। अहिले नक्कली भुटानी शरणार्थी प्रकरणमा कांग्रेस सहितको सरकारले अघि बढाएको अनुसन्धान प्रक्रियाले आशाको सञ्चार छ।’
गृहमन्त्रीसँग युवा नेताहरुको भेट
खाणको पक्राउले कांग्रेसमा पारेको ‘असर’ को अर्को रोचक दृश्य बुधबार गृह मन्त्रालयमा देखियो। खाण पक्राउ परेपछि नेपाली कांग्रेसका ३० जना ‘युवा नेता’हरु उपप्रधान तथा गृहमन्त्री नारायणकाजी श्रेष्ठलाई भेट्न गृह मन्त्रालय पुगेका थिए। उनीहरुले खाण पक्राउप्रति अप्रत्यक्ष रुपमा समर्थन जनाउँदै दबाबमा नपर्न भन्दै गृहमन्त्रीलाई ढाढस दिए। नेताहरु गुरुराज घिमिरे, रञ्जित कर्ण, मधु आचार्य, गोविन्दराज पोखरेल, भूपेन्द्रजंग शाही लगायतले गृहमन्त्रीलाई भेटेर आफूहरुकै घरको मान्छे भएपनि पक्राउ गर्न आग्रह गरे।
गृहमन्त्रीसँगको भेटबारे नेता भूपेन्द्रजंग शाहीले नेपाल लाइभलाई भने, ‘नक्कली भुटानी प्रकरणमा छानबिन भइरहेको बारेमा भेटेर कुरा गरेका हौं। दोषीलाई कारबाही हुने गरी अगाडि बढाउनुपर्छ र यसलाई बीचमै रोक्न हुँदैन। आग्रह, पूर्वाग्रह राख्नु भएन। दोषी उम्कन र निर्दाेषहरु फस्नु हुँदैन भनेर गृहमन्त्रीलाई ध्यानाकर्षण गराएका हौं।’
शाहीले आफू गुट–उपगुट तथा पार्टीभन्दा पनि भ्रष्टाचारी जुनसुकै भए पनि कारबाही हुनुपर्छ भन्ने मान्यताका साथ गृहमन्त्रीलाई भेट्न गएको बताए।
खाणलाई निलम्बन गर्न महामन्त्रीद्वयको माग
केन्द्रीय सदस्य समेत रहेका खाण पक्राउ परेपछि सभापति देउवाले बुधबार नै पार्टी पदाधिकारीहरुको बैठक आह्वान गरेका थिए। बैठकमा नक्कली भुटानी शरणार्थी प्रकरणमा खाण पक्राउबारे छलफल भएको थियो।
बैठकमा महामन्त्रीद्वय गगन थापा र विश्वप्रकाश शर्माले खाणलाई पार्टीले केन्द्रीय सदस्यबाट निलम्बन गर्नुपर्ने धारणा राखेका थिए। नक्कली भुटानी शरणार्थी प्रकरणमा पार्टीले अनुसन्धानमा सहयोग गर्न खाणलाई निलम्बन गरेर अनुसन्धान प्रक्रियामा सहयोग गर्नुपर्ने धारणा महामन्त्रीले रोखेका थिए।
तर बैठकमा देउवा पक्षले प्रमाणित नभइ कुनै कदम चाल्न नहुने भन्दै खाणको बचाउमा धारणा राखेका थिए। बैठकपछि सञ्चारकर्मीसँग कुरा गर्दै प्रवक्ता डा प्रकाशरण महतले अनुसन्धान निष्कर्षमा नपुगी अहिल्यै कुनै निर्णय गर्न हतार हुने बताएका थिए।
बैठकपछि उनले भनेका थिए, ‘उहाँले अनुसन्धानमा सहयोग गरिरहनुभएको छ। टोपबहादुरजीजस्तो फरार नै त हुनुभएको छैन।’ एमालेले कारबाही गर्यो कांग्रेसले के गर्छ भन्ने प्रश्नमा महतको जवाफ थियो, ‘उहाँ फरार हुनुहुन्न। अनुसन्धानका लागि सहयोग गरिरहनुभएको छ। अहिले अनुसन्धानको निष्कर्ष नआइ कसरी निर्णय लिनु। पहिला परिपक्व अनुसन्धान होस्, अनि पार्टीले निर्णय गर्छ।’
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।