खगेन्द्र संग्रौलाको जीवनी 'एक बागी' सार्वजनिक

साहित्य डबली

नेपाल लाइभ आइतबार, कात्तिक १३, २०७९ १९:५१

काठमाडौं- लेखक तथा राजनीतिक विश्लेषक उज्ज्वल प्रसाईद्वारा लिखित खगेन्द्र संग्रौलाको जीवनी 'एक बागी' सार्वजनिक भएको छ। आइतबार प्रज्ञा प्रतिष्ठानमा आयोजित एक कार्यक्रमका बीच कृति सार्वजनिक गरिएको हो।

कार्यक्रम सञ्चालक तथा वक्ता कांग्रेस महामन्त्री गगन थापाले राजाले 'कु' गरेपछि आफूहरु सडकमा पुगेको र त्यही क्रममा संग्रौलासँग संगत हुँदै सत्संग भएको बताए। 'हामी धेरै कुराहरु सुन्न थाल्यौँ। उहाँलाई पनि केटाहरुसँग जोश भए पनि ज्ञान फराकिलो छैन र केही सिकाउन सकिन्छ भन्ने लाग्यो होला। साहित्यिक पाठशालामा निम्तो दिनुभयो भएन थाहा छैन तर हामी पस्यौँ', थापाले भने, 'हामी जबजस्ती पस्यौँ र गुरु मान्यौँ।'

अनुसन्धानकर्मी सविन निङ्लेखुले पुस्तक एक व्यक्तिको जीवनी भए पनि दैनिक जीवनको दृष्टिबाट टाढा भएर बिर्सिसकेका र सामान्यभन्दा पनि तल्लो स्तर ओगटेर बसेका ठाउँहरुका बारेको 'पोलटिकल बायोग्राफी' भएको बताए।

पूर्वराजदूत तथा लेखक महेश मास्केले पुस्तकमा प्रसाईंले एकै पटक आख्यानको स्वाद, इतिहासको गहिराइ, शोध ग्रन्थको अन्वेषण पस्किएको बताए। उनले भने, 'यो पुस्तक पढ्दै गर्दा एक लाख शब्दहरु आपसमा हातेमालो गर्दै खगेन्द्र संग्रौला र उनको समयको त्रिआयामिक पारदर्शी रुपलाई सजिवता, ओझ र गति प्रदान गर्छन्।'

संग्रौलामाथि अनुसन्धान गरिरहेकी उषा श्रेष्ठले पुस्तक खगेन्द्र संग्रौलाको स्वस्ती गानको रुपमा मात्रै नआएको बताइन्। 'यहाँ त्यस्ता ठाउँहरु पनि छन्, जहाँ उसले प्रश्नहरु पनि गरेको छ। यसले यो जीवनीको नायकको मात्रै होइन कि लेखक उज्ज्वलको बागी चरित्रको रुपमा मैले बुझेको छु', उनले भनिन्।

पुस्तकका पात्र संग्रौलाले पुस्तक आफ्नो समयको अर्थराजनीति, संस्कृति, परिवर्तनका भेलहरु, छालहरुको इतिहास भएको बताए। 'मैले आफ्ना निबन्धहरुमा आफ्नै जीवनका संस्मरणहरु लेखेँ। मेरो जीवनी लेख्ने प्रसंग उठेपछि मलाई लागेको थियो- मेरो भन्न बाँकी के छ? जीवनीप्रति मेरो सहमति थिएन। तर उज्ज्वल प्रसाईले अत्यन्तै कष्टसाध्य अनुसन्धानको माध्यमबाट मेरो जीवनका विभिन्न पाटा, पक्ष र आयामहरु, देखिएका र नदेखिएका कुराहरु उधिनेर निकालेका छन्। यो सबै पढेपछि मलाई लाग्यो- उज्ज्वल प्रसाईंले आफ्नो अनुसन्धानको माध्यमले खगेन्द्र संग्रौला भन्ने सानो मान्छेको पुनःआविष्कार गरेका छन्', उनले भने।

लेखक प्रसाईंले अनुसन्धानमूलक पुस्तक लेख्नका लागि गरिने अनुसन्धानका लागि संस्थाहरुको अभाव भएकाले त्यसको स्थापनामा जोड दिए। 'अलिकति अनुसन्धानमूलक र शोधपरक काम गर्नका लागि संस्थाहरु बन्नुपर्ने रहेछ। काम गर्दै गएपछि मलाई खड्कियो', उनले भने।

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।

प्रतिक्रिया दिनुहोस्

नेपाल लाइभ Nepal’s independent digital media. Offers quick current affairs update, analysis and fact-based reporting on politics, economy and society.http://nepallive.com

लेखकबाट थप

एनपिएलमा कुन खेलाडीले कुन अवार्ड जिते त ?

पार्टीभित्र कसैलाई काखा र कसैलाई पाखा गरियो : डा कोइराला

पाकिस्तानमा आक्रमणमा १६ सैनिकको मृत्यु, ८ घाइते