दाङ–राप्ती नदीको दुवै किनारामा पक्की सडक निर्माण गरेर राप्ती करिडोर निर्माण गर्ने महत्वाकांक्षी योजना सरकारले अघि सारेको छ। सहरी विकास मन्त्रालय र एसियाली विकास बैंकको संयुक्त लगानीमा करिडोर निर्माण हुने भएको हो।
राप्ती नदीमा आउने बाढीका कारण हुने कटान, डुबानको समस्यालाई दीर्घकालीन रुपमा समाधान गर्ने र नदी किनार क्षेत्रलाई पर्यटकीय गन्तव्य बनाउने लक्ष्य राखिएको सहरी विकासमन्त्री मेटमणि चौधरीले बताए। ‘यो परियोजनाले राप्ती नदीको समस्यालाई सधैंका लागि समाधान गर्नेछ,' उनले भने, ‘सयौं विगाहा जमिन उकास हुन्छ।'
नदीलाई आधार मानेर नयाँ सहर निर्माण अघि बढ्ने उल्लेख गर्दै उनले लुम्बिनी प्रदेशको राजधानी क्षेत्र भएकाले पनि नदीको व्यवस्थापन जरुरी रहेको र त्यसमा तीन तहकै सरकारको समन्वय तथा सहकार्य रहने बताए ।
नदीको दुवै तर्फगरी १३५ किलोमिटर लम्बाईको २१ मिटर मिटर चौडा सडक निर्माण गरिने परियोजनाका लागि १० अर्ब बजेट आवश्यक पर्ने सहरी विकास विभागका महानिर्देशक सुरेन्द्रमोहन श्रेष्ठले जानकारी दिए । राप्ती नदीको दाङ खण्डमा नदीको एउटा किनार ६७.५ किलोमिटर र अर्को किनार ६८.३ किलोमिटर लामो रहेको छ ।
‘यो नौलो सोच हो। भालुवाङदेखि बाँकेको अगैयासम्मको योजना हो,' श्रेष्ठले भने, ‘यसअन्तर्गत पर्यावरण जोगाएर काम हुन्छ। सकेसम्म कम क्षति हुने गरि ४ वटा सहर बसाउने योजना छ। एउटा भालुवाङ भइहाल्यो। अर्को गढवा, राजपुर र बाँकेको अगैया हुनेछ।'
सहरी विकास विभागले करिडोरको डीपीआर तयार पार्ने छ भने एसियाली बिकास बैंकसँग साझेदारी गरेर करिडोरको काम सुरु हुने छ। एडीबीका नेपाल अधिकारीहरुसँग बैठकपछि करिडोर शिलान्यासको योजना बनेको मन्त्रालयले जनाएको छ।
प्रगन्ना सिँचाइको इन्टेकनजिक करिडोरको शिलान्यास
यसैबीच, राप्ती नदीको दुवै किनारबाट करिडोर बनाउनेगरी सोमबार शिलान्यास गरिएको छ। सहरी विकासमन्त्री मेटमणि चौधरीले करिडोरको शिलान्यास गर्दै छिट्टै निर्माणको काम सुरु हुने बताए। राप्ती गाउँपालिकाका अध्यक्ष प्रकाश बिष्टको अध्यक्षतामा आयोजित कार्यक्रममा राप्ती गाउँपालिका १ पाखापानी ईन्टेक नम्बर २ मा करिडोरको शिलान्यास गरिएको हो।
गाउँपालिकाका अध्यक्ष बिष्टले राप्ती नदी क्षेत्रलाई करिडोरले पर्यटकीय गन्तव्य बनाउने विश्वास व्यक्त गरे। ‘राप्ती नदीमा करिडोर बनेमा पर्यटकीय गन्तव्य बन्ने छ,' बिष्टले भने, ‘छिटो काम अघि बढोस, हामी चाहन्छौं।' सरकारले अहिलेसम्म दुई स्थानमा करिडोरको काम गरेको र राप्ती नदीमा बन्न थालेको करिडोर तेस्रो भएको मन्त्री चौधरीले बताए। काठमाडौंको धोबी खोला र बागमतीपछि राप्ती कोरिडोर तेस्रो भएको उनले बताए।
राप्ती तटबन्ध गर्न एडीबीको डेढ अर्ब
चालू आर्थिक वर्षमा राप्ती नदीमा तटबन्ध गर्न एसियाली विकास बैंकले डेढ अर्बको लगानी गर्न थालेको छ ।
जनताको तटबन्ध कार्यालयमार्फत जोखिमपूर्ण ठाउँ सुरक्षित गर्न बृहत तटबन्धको कार्यक्रम रहेको जनताको तटबन्ध कार्यालयका इञ्जिनियर सूर्यदेव नायकले बताए।
‘करिब १३ किलोमिटर क्षेत्रमा तटबन्धको कार्यक्रम छ। योजनाको ठेक्का काठमाडौंबाट भएको छ। अब केही दिनमा टुंगिन्छ,' उनले भने, ‘जनताको तटबन्ध कार्यालयले काम अघि बढाउछ।' विगतमा पनि जनताको तटबन्ध कार्यालयले नदी तटबन्धको योजना अघि बढाएको थियो।
बजेट अभावका कारण २०७४ सालमा ठेक्का गरिएको स्थानको काम अझै सकिएको छैन। तटबन्धको काम अघि बढाउन दातृ निकायको खोजी गरिएको हो। बाँकेका अधिकांश क्षेत्रमा भारतले तटबन्ध गर्ने र दाङ खण्डमा एडीबीको सहयोगमा काम अघि बढ्ने भएको हो।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
