आर्थिक वर्ष सकिएको दुई वर्ष बितिसक्दा पनि १८ जीवन बिमा कम्पनीले साधारणसभा गर्न सकेनन्

बैंक/बिमा/सेयर

आर्थिक वर्ष सकिएको दुई वर्ष बितिसक्दा पनि १८ जीवन बिमा कम्पनीले साधारणसभा गर्न सकेनन् एक्चुरीका कारण नयाँ कम्पनीले प्राथमिक शेयर निष्काशन गर्न पाएनन्

अरुण सापकोटा मंगलबार, भदौ २३, २०७७ ०९:०२

काठमाडौं-आर्थिक वर्ष सकिएको दुई वर्ष नाघ्दा पनि १८ वटा जीवन बिमा कम्पनीले दुई वर्ष अगाडिको वार्षिक साधारणसभा गर्न सकेका छैनन्। कोभिड-१९ का कारण कम्पनीहरुले वित्तीय विवरण तयार पार्न सकेका छैनन्। नयाँ जीवन बिमा कम्पनी रिलायन्स लाइफ इन्स्योरेन्सले आर्थिक वर्ष २०७५/७६ को साधारणसभा गरे पनि बाँकी १८ कम्पनीले गर्न सकेका छैनन्।

बिमा समितिका अनुसार अहिलेसम्म मेटलाइफ इन्स्योरेन्स कम्पनी, नेशनल लाइफ इन्स्योरेन्स कम्पनी, ज्योति लाइफ इन्स्योरेन्स कम्पनी र रिलायन्स लाइफ इन्स्योरेन्सले मात्रै वित्तीय विवरण स्वीकृत गराएका छन्। उनीहरुले अव लाभांस घोषणा गरेर साधारणसभा डाक्न सक्ने छन्।

तर अहिलेसम्म पनि नेपाल लाइफ, प्राइम लाइफ, एसियन लाइफ, सूर्या लाइफ, गुँरास लाइफ, लाइफ इन्स्योरेन्स कर्पोरेसन, राष्ट्रिय बिमा संस्थान, आइएमइ लाइफ, युनियन लाइफ, सन नेपाल, रिलायबल, सिटिजन लाइफ, सानिमा लाइफ प्रभु लाइफ, महालक्ष्मी लाइफले अहिलेसम्म पनि एक्चुरियल मूल्यांकन गर्न सकेका छैनन्।

कम्पनी ऐन अनुसार कुनै पनि कम्पनीले आर्थिक वर्ष सकिएको ६ महिनाभित्र साधारणसभा गरिसक्नु पर्छ। तर बिमा समितिले जीवन बिमा कम्पनीले वित्तीय विवरण पारित गर्नु अगाडि एक्चुरी गर्नु पर्ने भएकाले चैत मसान्तसम्ममा गर्ने छुट दिएको छ। तर समितिले दिएको सुविधा पनि ५ महिना नाघ्न लागेको छ।

बिमा कम्पनीले वित्तीय विवरण तयार पार्नुअगाडि एक्चुरीसँग एक्चुरियल मूल्याङ्कन गर्नु पर्छ। तर नेपालमा एक जना पनि एक्चुरी छैनन्। नेपालमा एक्चुरी नहुँदा बिमा कम्पनीहरुले भारतमा गएर एक्चुरियल मूल्याङ्कन गर्नु परिरहेको छ।
विश्वमै एक्चुरीको संख्या धेरै कम छ। यसले गर्दा बिमा कम्पनीहरुलाई समस्या पर्दै आएको महालक्ष्मी लाइफ इन्स्योरेन्सका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत रमेश कुमार भट्टराइले जानकारी दिए।

बिमा कम्पनीहरुले सबैभन्दा पहिला एक्चुरीलाई नियुक्ति गर्नु पर्ने हुन्छ। एउटा एक्चुरीलाई एउटा जीवन बिमा कम्पनीले मात्रै नियुक्ति गर्न पाउछ। बिमा कम्पनीले पठाएको तथ्याङ्क अनुसार एक्चुरीले मूल्याङ्कन गर्न कम्तिमा पनि दुईदेखि तीन महिना लगाउछन्। तर यस पटक कोभिड-१९ का कारण कम्पनीहरुले समयमा एक्चुरी गर्न सकेका छैनन्।

बिमा कम्पनीले आफ्नो एक्चुरीबाट मूल्याङ्कन गरेपछि बिमा समितिले आफ्नो एक्चुरीलाई पुनः मुल्याङ्कनका लागि भारत पठाउनु पर्छ। यदि कम्पनीले गरेको मूल्याङ्कनमा कुनै कैफियत भेटियो भने बिमा समितिले पुनः कम्पनीलाई फिर्ता पठाउछ। यसले गर्दा लामो समय एक्चुरीका लागि बित्ने गरेको हो।

प्राय: बिमा कम्पनीले गएका वर्षमा आर्थिक वर्ष सकिएको एक वर्षभित्र एक्चुरियल मूल्याङ्कन तथा साधारणसभा सम्पन्न गर्ने गरेका थिए। तर यस वर्ष कोरोनाका कारण काम गराउन गाह्रो भएको बिमा समितिका कार्यकारी निर्देशक राजुरमण पौडेलले बताए।

नेपालमा एक्चुरी नहुँदा विदेशी एक्चुरीसँग भर पर्नुपर्ने र उनीहरुले काम गर्न ढिलाइ गर्दा लेखापरीक्षण गर्न नै लामो समय लाग्ने गरेको महालक्ष्मी लाइफ इन्स्योरेन्स कम्पनीका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत रमेशकुमार भट्टराइले जानकारी दिए। नेपालमै एक्चुरी नभएसम्म यो समस्या रहिरहने उनी बताउछन्।

तोकिएको समयभित्र साधारणसभा सम्पन्न नगर्ने बिमा कम्पनीलाई कारबाही गरिने बिमा समितिका कार्यकारी निर्देशक पौडेलले बताए।

साधारणसभा समयमा सम्पन्न नहुँदा बिमा कम्पनीका शेयरधनीले लाभांस पाउन सकेका छैनन्। यसका साथै प्राथमिक शेयर निष्काशन गर्ने प्रकृयामा रहेका नयाँ जीवन बिमा कम्पनी यसैका कारण अड्किएर बसेका छन्।

नयाँ आएको जीवन बिमा कम्पनी रिलायन्स लाइफ इन्स्योरेन्सले समयमै साधारणसभा गर्न सकेकाले प्राथमिक शेयर निष्काशन गरिसक्यो। तर बाँकी ८ जीवन बिमा कम्पनीले कम्तिमा पनि अघिल्लो आर्थिक वर्ष २०७५/७६ को लेखापरीक्षणसहित साधारणसभा गर्नु पर्ने हुन्छ। महालक्ष्मी लाइफले भने गत आर्थिक वर्ष २०७६/७७ को लेखापरीक्षणसहित साधारणसभा गर्नु पर्ने हुन्छ। ज्योति लाइफले बिमा समितिबाट वित्तीय विवरण स्वीकृत पाइसकेकाले छिट्टै प्राथमिक शेयर निष्काशन गर्न सक्ने देखिन्छ। अब कम्पनीले साभारणसभाबाट उक्त वित्तीय विवरण पारित गरेर प्रकृयाँ अगाडि बढाउन पाउनेछ।