पुरानाका अगाडि टिक्न सकेनन् नयाँ जीवन बिमा कम्पनी

बैंक/बिमा/सेयर

पुरानाका अगाडि टिक्न सकेनन् नयाँ जीवन बिमा कम्पनीचुक्ता पुँजी बराबरको व्यवसाय पनि गर्न सकेनन्

अरुण सापकोटा आइतबार, भदौ ७, २०७७ १२:३०

काठमाडौं-पुराना जीवन बिमा कम्पनीको तुलनामा नयाँ जीवन बिमा कम्पनीले व्यवसाय विस्तार गर्न सकेनन्। समग्र जीवन बिमा व्यवसायमा पुराना ९ कम्पनीले ८२ प्रतिशत हिस्सा ओगट्दा नयाँ आएका १० जीवन बिमा कम्पनीको हिस्सा जम्मा १८ प्रतिशतमात्रै छ।

गत आर्थिक वर्षमा १९ जीवन बिमा कम्पनीले जीवन बिमा व्यवसायमार्फत् ९१ अर्ब ६६ करोड रुपैयाँ बिमा शूल्क आर्जन गरेका छन्। जसमध्ये पुराना ९ कम्पनीले ७५ अर्ब २२ करोड रुपैयाँ आर्जन गरेका छन् भने नयाँ आएका १० कम्पनीकाे जम्मा १६ अर्ब ४४ करोड रुपैयाँ मात्रै छ।

सबैभन्दा धेरै जीवन बिमा व्यवसाय गर्ने ४ कम्पनीको हातमा ६३.६६ प्रतिशत बजार रहेको छ। सबैभन्दा धेरै नेपाल लाइफको २९.८३ प्रतिशत रहेको छ। कम्पनीले गत वर्ष २७ अर्ब ३४ करोड रुपैयाँ बिमा शूल्क आर्जन गरेको छ। दोस्रो नम्बरमा रहेको लाइफ इन्स्योरेन्स कर्पोरेसनको बजार हिस्सा १६.१९ प्रतिशत छ। कम्पनीले गत वर्ष १४ अर्ब ८३ करोड रुपैयाँ बिमा शूल्क आर्जन गरेको छ।

त्यस्तै तेस्रो स्थानमा रहेको नेशनल लाइफ इन्स्योरेन्स कम्पनीको बजार हिस्सा ९.९४ प्रतिशत रहेको छ। साथै सरकारी बिमा कम्पनी राष्ट्रिय बिमा संस्थान चौथो स्थानमा रहेको छ। कम्पनीले ७ अर्ब ६ करोड रुपैयाँ बिमा शुल्क आर्जन गरेको छ।

बिमा कम्पनीले आर्जन गरेको बिमा शुल्क आर्जन तथा पोलिसी संख्या

पुँजीभन्दा कम व्यवसाय
बिमा समितिले जीवन बिमा कम्पनीका लागि तोकेको न्युनतम चुक्ता पुँजी २ अर्ब रुपैयाँभन्दा कम व्यवसाय गर्ने कम्पनी ९ वटा छन्। जसमा अधिकांश नयाँ जीवन बिमा कम्पनी छन्। जसमा सिटिजन, ज्योति, आइएमई, रिलायन्स, प्रभु, सन नेपाल, महालक्ष्मी र सानिमा रहेका छन्। जीवन बिमा व्यवसाय सुरु गरेको दुई वर्षभन्दा लामो समय भइसक्दासमेत कम्पनीहरुले पुँजी बराबर पनि व्यवसाय गर्न सकेका छैनन्।

सबैभन्दा कम जीवन बिमा व्यवसाय गर्नेमा सानिमा लाइफ इन्स्योरेन्स कम्पनी छ। कम्पनीले गत वर्ष जम्मा ८२ करोड ९३ लाख रुपैयाँको बिमा शुल्क आर्जन गरेको छ। त्यस्तै अर्को महालक्ष्मी लाइफको पनि एक अर्ब भन्दा कम ८५ करोड ९७ लाख रुपैयाँमात्रै छ। नयाँ आएका जीवन बिमा कम्पनीमध्ये सबैभन्दा आक्रामक युनियन लाइफ इन्स्योरेन्स रहेको छ।

युनियनले पुराना बिमा कम्पनीलाई उछिनेर ७ स्थानमा छ। कम्पनीले गत वर्ष ४ अर्ब ५० करोड रुपैयाँ बिमा शुल्क आर्जन गरेको छ।

पोलिसी संख्या
गत वर्ष पोलिसी बिक्रीका आधारमा नयाँ कम्पनी युनियन लाइफ इन्स्योरेन्स कम्पनी अगाडि छ। म्यादी जीवन बिमाका पोलिसीलाई समेत जोडेर रिलायवलले १७ लाख ५१ हजार पोलिसी बिक्री गरेको देखाएको छ। यसबाहेक सबैभन्दा धेरै पोलिसी बिक्री गर्नेमा नेपाल लाइफ इन्स्योरेन्स कम्पनी रहेको छ। नेपाल लाइफ इन्स्योरेन्स कम्पनीले एक लाख ३० हजार वटा पोलिसी बिक्री गरेको छ।
धेरै पोलिसी बिक्री गर्नेमा पुराना जीवन बीमा कम्पनी नै छैन्। पुरानामध्ये कमजोर अवस्थामा रहेका कम्पनीले पनि व्यवसाय बढाएका छन्। सबैभन्द कम महालक्ष्मी लाइफले १२ हजार ४०० वटा पोलिसी बिक्री गरेको छ।

पुँजी तथा महंगो ब्याजदरले कम्पनी टिकाउदै
जीवन बिमा व्यवसाय गर्नु अगाडि कम्पनीहरुले चुक्ता पुँजीको न्युनतम ७० प्रतिशत रकम जम्मा गर्नु पर्ने थियो। व्यवसाय गर्नुभन्दा अगाडि नै पुँजीलाई मुद्दती निक्षेपमा राखेर व्याज आर्जन गर्न थालेका कारण नयाँ जीवन बिमा कम्पनी सुरुवाती अवस्थामै नाफामा देखिएका थिए। तर शाखा विस्तार, नयाँ कर्मचारी भर्नाजस्ता कुराले भोलिका दिनमा यी कम्पनीहरुलाई समस्या पर्नेछ।

गएका दुई-तीन वर्षमा बैंकमा अधिकत तरलता अभाव देखियो। यसको प्रत्यक्ष लाभ जीवन बिमा कम्पनीले उठाए। १२ प्रतिशत व्याजदरसम्ममा पैसा राखेर बैंकहरुले नाफा सुधार गर्न सफल भएका थिए। चालु आर्थिक वर्षको सुरुवाती अवसथा देखि नै बैंकहरुले व्याजदर घटाउन थालिसकेका छन्। यही अनुपातमा व्याजदर घट्दै जाने हो भने नयाँ कम्पनी घाटामा देखिन थाल्ने छन्। व्यवसाय भन्दा पुँजी बढी हुँदा कम्पनीले व्याज आम्दानीमार्फत् कार्यालय खर्च व्यवस्थापन गर्दै केही नाफा आर्जन गर्न सकेका हुन्।
जीवन बिमा कम्पनीको नाफा