काठमाडौं–विराटनगर महानगरपालिकामा कोरोना संक्रमण समुदायस्तरमा फैलिएको छ। मेयर भीम पराजुली विराटगरको अहिलेको स्थिति भयावह तथा त्रासदीपूर्ण रहेको बताउँछन्। ‘विराटनगरमा समुदायस्तरमा कोरोना फैलियो, स्थिति भयावह छ,’ मेयर पराजुलीले भने, ‘भदौ ५ गतेसम्म लकडाउन गर्ने निर्णय गरेका छौं।’
प्रशासकीय अधिकृत इन्द्रमणि पोखरेलका अनुसार महानगरमा अहिलेसम्म ४ हजार ५ सय ९५ जनाको पिसीआर परीक्षण गरिएको छ भने संक्रमितको संख्या ५ सय २३ पुगेको छ।
लकडाउन गर्नुअघि १ सय ४ जना संक्रमित रहेकोमा १०/१२ दिनमा नै संख्या तेब्बर पुुगेको हो। पोखरेलका अनुसार दैनिक ५० देखि ६० जना कोरोना संक्रमित देखिएका छन्। साउन ३२ मा मात्रै ४८ जना संक्रमित थपिएका छन्।
‘दिनको डेढ सयजति परीक्षण गरेका छौँ,’ पोखरेलले भने, ‘औसत दिनको ५० देखि ६० जना संक्रमित थपिने गरेका छन्।’ अहिलेसम्म निको भएर घर फर्केका बिरामी ६९ जना रहेका छन्।
मेयर पराजुलीका अनुसार महानगरमा सुविधासम्पन्न अस्पताल नहुँदा पनि ठूलो समस्या देखिएको छ। कोसी अस्पतालमा पनि ‘लेभल वान’ को मात्रै सुविधा छ। बिरामीलाई लेभल २ र ३ को सुविधा चाहियो भने धरानस्थित बिपी कोइराला मेमोरियल स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानमा पुर्याउनुपर्छ।
‘विराटनगरमा एकदमै थोरै आइसीयु र ४ वटामात्र भेन्टीलेटर छन्,’ मेयर पराजुलीले भने, ‘दिन प्रतिदिन बिरामी थपिएका छन्। स्वास्थ्य सेवाको अभावमा बिरामीलाई अकालमै मर्नुपर्ने स्थिति सिर्जना भएको छ ।’
विराटनगरमा सबैभन्दा धेरै वडा नम्बर ९ मा ५९ जना संक्रमित छन् भने वडा नम्बर १९ मा भने अहिलेसम्म देखिएका छैनन्।
आइसोलेसन अभावमा घरमै बास्न बाध्य
विराटनगर ८ हाटखोलामा भाडामा बस्ने ३२ वर्षे युवकलाई २५ साउनमा कोरोना संक्रमण भयो। ५ दिनअघि संक्रमण पुष्टि भएका उनी होम आइसोलेसनमा छन्। उनको परिवारलाई कन्ट्याक्ट ट्रेसीङ त गरिएको छ तर घरबेटी लगायतका अन्य व्यक्तिको परीक्षण गरिएको छैन।
उनी विराटनगर बजारमा खाद्यान्नका होलसेल व्यापारी हुन्। महानगरले पसलेहरुको परीक्षण गरेका बेला उनमा संक्रमण पुष्टि भएको थियो। अस्पतालबाट केही समस्या परे फोन गर्न भनिएको संक्रमितका आफन्तले बताइन्। ‘अस्पतालबाट हामीलाई फोन आएको थियो। बिरामीलाई केही समस्या परे अस्पताल लैजान फोन गर्नु भनिएको छ,’ उनले भनिन्, ‘अहिलेसम्म अवस्था सामान्य नै भएकाले अस्पतालमा हामीले फोन गरेका छैनौँ।’
महानगरका प्रशासकीय अधिकृत पोखरेलका अनुसार महानगरभर २ वटा ६० बेड क्षमताको आइसोलेसन छन् भने क्वारेन्टाइनको संख्या ३ वटा छ। मारबाडी सेवा समितिले चलाएको आइसोलेसनमा ३१ जना बिरामी राखिएका छन् भने वडा नम्बर १९ मा रहेको स्वास्थ्य चौकीमा २० जना बिरामी छन्।
मेयर पराजुलीका अनुसार अस्पतालमा बेड नभएपछि विराटनगर महानगरपालिकाका ९९ जना संक्रमित होम आइसोलेसनमा छन्। ‘अस्पतालमा बेड छैनन्, गम्भीर बिरामीलाई बाहेक राख्न सक्ने अवस्था नै भएन,’ पराजुलीले भने, ‘आइसोलेसन नबनुन्जेल बिरामीलाई होम आइसोलेसनमा राखेका छौँ । उहाँहरुको हेरविचार महानगरले गरिरहेको छ ।’
प्रशासकीय अधिकृत पोखरेलका अनुसार महानगरसँग ३ वटा एम्बुलेन्स छन् जसमा एउटा एम्बुलेन्स कोरोना बिरामीका लागि छुटाइएको छ। होम आइसोलेसनमा समस्या देखिएका र कोरोनाको लक्षण देखिएका बिरामीलाई धरान पुर्याउन उक्त एम्बुलेन्स प्रयोग गरिने उनले जानकारी दिए।
परीक्षणको दायरा फराकिलो बनाइँदै
महानगरले पटक–पटक सूचना निकालेर निश्चित समयमा मात्रै सामान किन्न आग्रह गरिरहेको छ। खाद्यान्न,तरकारी,फलफूल तथा औषधि पसलमा जाँदा मास्क लगाउने र सामाजीक दुरी कायम गरेर निस्कन आग्रह गरिरहेको छ। समुदायस्तरमा कोरोना फैलिएपछि महानगरले सबै वडाका किराना पसल, चिया पसल, पान पसल तथा सैलुनमा परीक्षण गर्ने योजना बनाएको छ भने सरकारी कार्यालयहरुमा धेरै भिडभाड हुने नापी विभाग, मालपोत कार्यालय र विद्युत प्राधिकरणमा परीक्षण गर्ने योजना बनाएको मेयर पराजुलीले जानकारी दिए।
‘लकडाउनसँगै परीक्षणको दायरा बढाउने, कन्टयाक्ट ट्रेसीङ गर्ने, अर्काे रेन्डम ट्रेसिङ गर्ने गर्छाैं,’ मेयर पराजुलीले भने, ‘अवस्था हेरेर एरिया सिल गर्ने र सिल गरेका एरियाका सबैको परीक्षण पनि गर्छाैं।’
कोरोना नियन्त्रणका महानगरले गर्यो ४ करोड विनियोजन, प्रदेशले सहयोग गरेन
विराटनगर महानगरपालिकाले कोरोना रोकथाम,नियन्त्रण र न्युनीकरणका लागि ४ करोड विनियोजन गरेको छ। यो रकमले कोरोना परीक्षण गर्ने तथा आइसोलेसन बनाउने तयारी छ।
‘स्थानीय तहको काम/अधिकार क्वारेन्टाइन बनाउने हो,’ मेयर पराजुलीले भने, ‘तर खुकुरीको चोट अचानोलाई मात्र थाहा छ विराटनगर महानगरबासीको स्वास्थ्यमा हामी गम्भीर छाैं अब आफैं आइसोलेसन बनाउने तयारी गर्दैछौँ ।’
पराजुलीका अनुसार प्रदेश १ को राजधानी विराटनगर नै भए पनि प्रदेश सरकारले केही सहयोग गरेको छैन। प्रदेश अस्पतालअन्र्तगत कोशी अस्पताल भए पनि पर्याप्त आइसीयु र भेन्टीलेटरको व्यवस्था छैन भने प्रदेश सरकारले कुनै सहयोग नगरेको दाबी गरे । आफूहरुले समन्वय गराैभन्दा पनि प्रदेश र केन्द्रले सहयोग नगरेको मेयर पराजुलीले गुनासो गरे।
‘विराटनगर महानगरपालिका जनताको स्वास्थ्यमा गम्भीर छ दुई चारवटा बाटो नबनाऔँला, पुर्वाधार विकास नगराँैला,’ उनले भने, ‘जनताको स्वास्थ्यलाई पहिलो प्राथमिकता दिएर काम गरिरहेका छाैं।’
महानगरले प्रदेशले अस्पताल नबनाए ५० बेड क्षमताको अस्पताल आफैं बनाउने योजना बनाएको छ भने ७० बेड क्षमताको आइसोलेसन तत्काल बनाउने तयारी गरेको छ।
‘कोसी अस्पताललाई कोभीड–१९ अस्पताल बनाइयोस्, निजीलाई पनि परीक्षण गर्न दिइयोस्’
कोसी अस्पताल पुरैलाई कोभिड अस्पताल बनाएर त्यही अनुसारको उपचार सुविधा पाए अहिलेको संकट व्यवस्थापन गर्न सकिने बताउँछन् विराटनगर महानगरका प्रशासकीय अधिकृत इन्द्रमणि पोखरेल। छुुट्टै स्थानमा कोसी अस्पताल अन्र्तगतकै १ सय बेड क्षमताको कोरोना बिरामीलाई जाँच गर्ने भए पनि अन्य स्थानमा गर्भवती, दीर्घरोगीको चाप पनि उस्तै हुन्छ।
ती बिरामीको अन्यत्र उपचार गरेर अहिलेको स्थितिमा कोसी अस्पताललाई नै पुरै कोभिड अस्पताल बनाउन सकिने उनको धारणा छ। त्यस्तै सरकारीले मात्रै नथेगेको अवस्थामा निजी अस्पतालहरुले सरकारले अनुगमन गर्ने गरि कोभिड १९ को उपचार गर्न खुला गर्नुपर्ने पोखरेलले बताए।
‘सरकारले अनुगमन गरोस्, कोरोना जाँच गराउनु पर्नेलाई निजी अस्पतालमा व्यवस्था गरियो भने सरकारीमा कम चाप हुन्छ,’ पोखरेलले भने, ‘सरकारीमा पुरै कोरोना बिरामीलाई राख्न सकिन्छ ।’
(यसअघि प्रकाशित मुख्य तस्बिर अन्यथा पर्न गएकाले सच्याइएको छ।सं)
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।