काठमाडौं- २७ वटा वाणिज्य बैंकले चालु आर्थिक वर्षको ९ महिनामा ४५ अर्ब ६९ करोड रूपैयाँ नाफा आर्जन गरेका छन्। कोरोना भाइरसको रोकथाम तथा नियन्त्रणका लागि सरकारले लकडाउन गर्दा बैंकहरूको नाफाको वृद्धिदरमा ब्रेक लाग्ने देखिएको छ।
गत असारमा बैंकहरूको नाफाको वृद्धिदर २४ प्रतिशत थियो। पुसमा आउँदा वृद्धिदर ६ प्रतिशतमा खुम्चियो। तेस्रो त्रैमासिक अवधिमा भने ०.४८ प्रतिशतमात्रै छ। नेपाल राष्ट्र बैंकले पुँजी वृद्धि योजना ल्याएपछि व्यवसाय विस्तारमा आक्रामक हुँदा बैंकहरूले उल्लेख्य मात्रामा नाफा सुधार गर्न सफल भएका थिए।
बैंकहरूले चालु आर्थिक वर्ष तेस्रो त्रैमासिक अवधिमा साँवा ब्याज तथा किस्ता उठाउन पाएनन्। केहीमात्रै कर्जाको ब्याज उठे पनि अधिकांश उठ्न सकेन। यस आर्थिक वर्षको ८ महिना १० दिनको बैंकिङ कारोबारबाट उक्त नाफा आर्जन गरेका हुन्। यस अवधिमा बैंकहरूको व्यवसाय बढ्दो क्रममा थियो। यसले गर्दा तुलनात्मक रूपमा नाफा तथा अन्य विवरणहरू थोरैले बढेको देखिएको हो।
गत वर्ष व्यवसायीहरूले बैंकिङ तरलताले आफूहरूले चर्को ब्याजदर तिर्नुपरेको तर बैंकहरूको नाफा भने अस्वाभाविक रूपमा वृद्धि भएको भन्दै आन्दोलन गरेका थिए। व्यवसायीहरूले आन्दोलन गरेपछि नेपाल राष्ट्र बैंकले आधार ब्याजदरको गणना विधि तथा स्प्रेडदर घटाउन निर्देशन दिएको थियो। स्प्रेडदर घटेसँगै बैंकहरूको नाफाको वृद्धिदर लगातार घटिरहेको छ।
२७ वाणिज्य बैंकमध्ये सबैभन्दा धेरै नाफा नबिल बैंकले तीन अर्ब १५ करोड ८६ लाख रूपैयाँ आर्जन गरेको छ। दोस्रोमा रहेको ग्लोबल आइएमई ४७ लाख रूपैयाँले मात्रै पछाडि छ। ग्लोबलको नाफा तीन अर्ब १५ करोड ३९ लाख रूपैयाँ छ।
गत वर्षको यही अवधिमा राष्ट्रिय वाणिज्य बैंक पहिलो नम्बरमा थियो। यसवर्ष भने नबिलले उछिनेको छ। नाफामा १३.२३ प्रतिशतले गिरावट आएसँगै राष्ट्रिय वाणिज्य तेस्रो स्थानमा झरेको हो। वाणिज्यको यस वर्ष ३ अर्ब ३ करोड रूपैयाँ नाफा रहेको छ। गत वर्ष पहिलो स्थानमा हुँदा बैंकको नाफा तीन अर्ब ४९ करोड रूपैयाँ थियो। जनता बैंकलाई मर्ज गरेसँगै ग्लोबल आइएमई नाफामा दोस्रो भएको हो।
गत वर्ष ५ औँ स्थानमा रहेको एनआइसी एसिया बैंक यस वर्ष चौथो स्थानमा उक्लिएको छ। बैंकको नाफा दुई अर्ब ५० करोड रूपैयाँ छ। गत वर्ष चौथो स्थानमा रहेको नेपाल इन्भेष्टमेन्ट बैंक यस वर्ष पाँचौ स्थानमा ओर्लिएको छ। बैंकको नाफा दुई अर्ब ४९ अर्ब रूपैयाँ छ। मेलम्चीको ठेकेदारको बैंक ग्यारेन्टी जोखिममा परेसँगै इन्भेष्टमेन्ट बैंकको नाफा वृद्धिमा ब्रेक लागेको छ। उसका अन्य ऋणमा पनि समस्या देखिएका छन्। यी कर्जा नबिग्रिँदा नेपाल इन्भेष्टमेन्ट बैंक नबिलसँग प्रतिस्पर्धा गर्न सक्ने भैसकेको थियो।
यस वर्ष १२ वटा बैंकको नाफा गत वर्षको तुलनामा घटेको छ। सबैभन्दा धेरै नाफा गरेको नबिल बैंकको समेत १.०१ प्रतिशतले नाफा घटेको छ। सबैभन्दा धेरै नाफा बैंक अफ काठमाण्डूको २७.४९ प्रतिशतले घटेको छ। गत वर्ष एक अर्ब २० करोड रूपैयाँ नाफा गरेको बैंक अफ काठमाण्डूको यस वर्ष घटेर ८७ करोड ३४ लाख रूपैयाँमा झरेको हो।
वाणिज्य बैंकमध्ये १५ वटाको मात्रै नाफा बढेको छ। यसवर्ष सबैभन्दा धेरै नाफा सुधार गर्नेमा सेञ्चुरी कमर्सियल बैंक छ। बैंकको नाफा ४९.९६ प्रतिशतले बढेको छ। तीन अर्बभन्दा माथि नाफा गर्नेमा नबिल, ग्लोबल आइएमई र राष्ट्रिय वाणिज्य बैंक छन् भने दुई अर्बभन्दा माथि नाफा गर्नेमा एनआइसी एसिया, नेपाल इन्भेष्टमेन्ट, एभरेष्ट, हिमालयन, कृषि विकास र प्राइम कमर्सियल बैंक छन्। त्यस्तै एक अर्बभन्दा माथि नाफा गर्नेमा १४ वटा बैंक छन्। एक अर्ब पनि नाफा गर्न नसक्नेमा सनराइज बैंक, सेञ्चुरी बैंक, बैंक अफ काठमाण्डू र सिभिल बैंक छन्।
हरेक वर्षजस्तै यस वर्ष पनि सिभिल सबैभन्दा कम नाफा गर्ने बैंक बनेको छ। यस वर्ष नाफामा थप २७ प्रतिशतले गिरावट आएको छ। बैंकको नाफा ३६ करोड ५ लाख रूपैयाँ मात्रै छ।
खुद ब्याज आम्दानीको हिसाबले राष्ट्रिय वाणिज्य बैंक सबैभन्दा अगाडि छ। बैंकले खुद ब्याज आम्दानी ६ अर्ब ९३ करोड रूपैयाँ आर्जन गरेको तथ्यांक छ। खुद ब्याज आम्दानी सबैभन्दा धेरै भए पनि कर्मचारी खर्च, खराब कर्जाका कारण बैंकको नाफा अन्य निजीस्तरका बैंकको भन्दा कम छ।
दोस्रोमा ग्लोबलको ६ अर्ब रूपैयाँ छ। जनता बैंकलाई मर्ज गरेसँगै बैंकको खुद ब्याज आम्दानी दोस्रो नम्बरमा देखिएको हो। मर्जपछि बैंकको शाखा सञ्जाल र कर्मचारीको भार थप बढेको हुँदा खर्च अधिक छ। यसले गर्दा नाफा धेरै हुन आउँदैन।
खुद ब्याज आम्दानीका हिसाबले चौथो स्थानमा रहेको नबिल बैंकको नाफा भने सबैभन्दा धेरै छ। शाखा सञ्जाल अन्य बैंकको तुलनामा कम छ। त्यस्तै कर्मचारी तथा सञ्चालन खर्च अन्य बैंकको भन्दा कम भएको हुँदा नबिलको नाफा धेरै छ। नबिलको संस्थागत निक्षेप तथा कर्जा लगानी धेरै छ। साथै थोरै व्यक्तिसँग धेरै कारोबार भएको हुँदा खर्च कम हुन्छ।
औसतमा खुद ब्याज आम्दानी ७.९९ प्रतिशत बढेको छ। २७ वाणिज्य बैंकले ९८ अर्ब चार करोड रूपैयाँ खुद ब्याज आम्दानी आर्जन गरेका छन्। गत वर्षको यही अवधिमा ९३ अर्ब ४८ करोड रूपैयाँ थियो।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।