होटल, स्टिल र एयरलाइन्सको ऋण 'वाच लिस्टमा'

बैंक/बिमा/सेयर

अरुण सापकोटा आइतबार, वैशाख १४, २०७७ १५:१३

काठमाडौं- होटल, स्टिल र एयरलाइन्स कम्पनीको ऋणको रेटिङलाई 'वाच लिस्ट'मा राखिएको छ। कोरोना भाइरस र लकडाउनले होटल व्यवसाय, स्टिल उद्योग र एयरलाइन्स व्यवसाय समस्यामा पर्ने देखिएसँगै रेटिङ एजेन्सीहरूले पुरानो रेटिङ घट्न सक्ने भन्दै केही समयका लागि शुक्ष्म निगरानी (वाच लिस्ट)मा राखेका हुन्।

दुई रेटिङ एजेन्सीले १५ वटा कम्पनीको ऋणको रेटिङलाई केही समयका लागि वाच लिस्टमा राखेका हुन्। इक्रा नेपालले यस अगाडिका ६ वटा रेटिङलाई र केयर रेटिङ नेपालले ९ वटा ऋणको रेटिङलाई वाच लिस्टमा राखेको हो।

व्यवसायमा कोरोनाका कारण नकारात्मक असर देखा पर्न थालेसँगै रेटिङ एजेन्सीले होटल र एयरलाइन्स कम्पनीको रेटङलाई वाच लिस्टमा राखेका छन्। बैंकहरूले कम्पनीको रेटिङ हेरेर मात्रै ऋण प्रदान गर्छन्।

रेटिङ गर्दा कम्पनीको व्यावसायीक योजना, लगानी, लगानीको भविष्य, लगानीकर्ताको क्षमता, राज्यका नीति, लगानीको संभाव्यतालगायतका विषयका आधारलाई हेरिन्छ। तर दैविक प्रकोप तथा नसोचिएका घटनाहरूलाई पूर्ण रूपमा हेरिएको हुँदैन। अहिलेको असामान्य अवस्थाले कम्पनीहरूको वित्तीय सूचकहरू धेरै नै नकारात्मक देखिने अनुमान गरिएको हो।

स्रोतः इक्रा/केयर रेटिङ नेपाल

रेटिङ एजेन्सीले सबैभन्दा धेरै प्रभावित भएका क्षेत्रलाई हेरेर तत्काल होटल र एयरलाइन्स कम्पनीहरूको ऋणलाई उच्च जोखिमको क्षेत्रअन्तर्गत राखेको हो। भविष्यमा अन्य क्षेत्रलाई पनि हेरेर वाच लिस्टमा राख्ने तयारी गरेको छ। राष्ट्रिय तथा अन्तर्राष्ट्रिय उडान बन्द हुँदा एयरलाइन्स कम्पनीको आम्दानी शून्य छ। अर्बौ रुपैयाँ कर्जा लिएर व्यवसाय सञ्चालन गरिरहेका एयरलाइन्स व्यवसायी अबका दिनमा सबैभन्दा धेरै मारमा पर्ने छन्। व्यवसाय नभए पनि कर्जाको ब्याज अनिवार्य भुक्तानी गर्नुपर्ने हुन्छ।

त्यस्तै विदेशी पर्यटक आउनै नसक्ने भएपछि होटल व्यवसायीको कर्जा सबैभन्दा धेरै जोखिमा परेको हो। नियमित सञ्चालनपछिको आम्दानीले कर्जाको ब्याज तिर्नुपर्ने अवस्थामा रहेका उनिहरूले साँवा र ब्याज भुक्तानी गर्न सक्दैनन्। विदेशी पर्यटकको चाप अझै केही वर्ष पर्ने सक्ने भएकाले होटलमा गरिएको लागि सबैभन्दा धेरै समस्यामा पर्ने रेटिङ एजेन्सीले जनाएको छ।

छायाँदेवी कम्प्लेक्सले दुई अर्ब ५ करोड रुपैयाँको ऋणको रेटिङ गराएको छ। उक्त ऋणले यस अगाडि पाएको रेटिङ तल झर्न सक्नेछ। त्यस्तै होटल मिस्टिक माउन्टेनले ५४ करोड रुपैयाँको ऋणको रेटिङ पनि वाच लिस्टमा परेको हो।

कोरोना रोगको रोकथाम तथा नियन्त्रणका लागि विश्वमै लकडाउन अवधि लम्बिदै गएको छ। यसले विश्वकै अर्थतन्त्रमा ठुलो प्रभाव पार्ने आकलन गरिएको छ। विश्व बैंक, एशियन डेभलपमेन्ट बैंक लगायतले विश्वकै अर्थतन्त्र घट्ने अनुमान गरिरहेका छन्। यस सँगै नेपालको आर्थिक बृद्धिदर घट्न सक्ने आकलन गरिएको छ।

सबै कम्पनीको वित्तीय अवस्था कमजोर हुने आकलन गरिए पनि कतिसम्म तल झर्छ भन्ने तथ्याङ्क सार्वजनिक हुन बाँकी छ। कोभिडको प्रभाव अझै कति लामो समयसम्म रहन्छ टुङ्गो छैन। सूचक घट्न सक्ने आकलन सँगै कतिपय कम्पनीहरूको रेटिङलाई वाच लिस्टमा राख्न थालिएको इक्रा नेपालका सहायक उपाध्यक्ष किशोर बिमलीले जानकारी दिए। अहिले कुनै पनि कम्पनीको सञ्चालनलाई नजिकबाट हेर्ने अवस्था छैन तर रेटिङ एजेन्सीले समग्र व्यावसायिक वातावरणलाई नजिकबाट नियाली रहेको उनले बताए।

वातावरण सहज हुँदै गए पछि कम्पनीहरूले पुरानै रेटिङ प्राप्त गर्न सक्ने एजेन्सीले जनाएको छ। समग्र वित्तीय अवस्था हेरे पछि मात्रै कम्पनीको रेटिङ झार्नु पर्ने हो या उहि अवस्थामा राख्दा हुन्छ भनेर मूल्यांकन गर्नेछ। रेटिङ एजेन्सीले कम्पनीहरूको अवस्था बिग्रँदै गएको छ भन्दै सतर्क गराएका हुन्।

रेटिङ एजेन्सीले तत्कालै कम्पनीको रेटिङ घट्यो भन्दै प्रतिवेदन सार्वजनिक गर्न सक्ने अवस्था छैन। कुन कम्पनीको के-केमा घाटा लाग्यो भन्ने प्रतिवेदन आउन बाँकी छ। यसका साथै नेपाल राष्ट्र बैंक र सरकारले व्यवसायीहरूलाई के कस्तो राहात प्याकेज ल्याउँछन् त्यो हेरेर मात्रै अर्को रेटिङ दिने तयारीमा छ।

यदि राष्ट्र बैंकले होटल र एयरलाइन्सतर्फको कर्जाको ब्याज र सावा भुक्तानीमा खुकुलो वा छुटको प्याकेज ल्याइदिएमा रेटिङ यथावत रहन सक्नेछ। तर सरकारले कुनै पनि संवोधन गरेन भने व्यवसायीहरू लामो समयसम्म नोक्सानमा देखिने छ।

केही समय होटल, रड उद्योग र एयरलाइन्सको ऋणलाई शुक्ष्म निगरानीमा राखिए पनि निर्माण कम्पनीलाई पनि वाच लिस्टमा राख्ने तयारी गरेको छ। निर्माण गर्ने समयमा लकडाउनले काम हुन नसकेपछि यसको प्रभाव भोलिका दिनमा ‍देखिने भन्दै वाच लिस्टमा राख्ने तयारी गरेको हो।

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।