काठमाडौं- नेपाली बीमा कम्पनीहरूबाट हेलिकप्टको बीमा प्रिमियम लिँदा विदेशी पुनर्बीमा कम्पनीहरूले बार्गेनिङ गर्न थालेका छन् नेपालमा हेलिकप्टर व्यवसायमा जोखिम उच्च रहेको भन्दै उनीहरूले पुनर्बीमा प्रिमियम बढाउन दबाब दिन थालेका हुन्।
पुनर्बीमा कम्पनीहरूले नेपाली हेलिकप्टरको बीमा गर्न नमान्दा व्यवसायीहरूले मासिक ७ करोड रूपैयाँभन्दा धेरै घाटा व्यहोरेका छन्। कोरोना भाइरस कोरोना भाइरस रोकाथाम तथा नियन्त्रणका कारण लक डाउन हुँदा अधिकांश हेलिकप्टर ग्राउण्डेड छन्। हेलिकप्टर व्यवसायीले सम्भावित जोखिमका आधारमा उडान भएका बेला र र ग्राउण्डेड हुँदा छुट्टाछुट्टै बीमा गर्छन्।
विदेशी पुनर्बीमा कम्पनीहरूले नेपाली हेलिकप्टरको बीमा नवीकरण गर्ने बेलामा बार्गेनिङ गरेर धेरै प्रिमियम लिन खोज्दा ग्राउण्डेड हेलिकप्टरको बीमा हुन नसकेको नेपाल चेम्बर अफ कमर्सका बरिष्ठ उपाध्यक्ष तथा नेपाल निर्जीवन बीमा व्यवसायी संघका अध्यक्ष राजेन्द्र मल्लले जानकारी दिए। नेपालमा धेरै जोखिम भएको भन्दै पुनर्बीमा कम्पनीहरूले हरेक वर्ष प्रिमियम शुल्क बढाउन बार्गेनिङ गर्दा कम जोखिममा पनि धेरै पैसा बाहिरिने गरेको मल्लेले बताए।
उडानको समयमा बीमा कम्पनीहरूले ६ प्रतिशत प्रमियम लिने गरेका थिए। पछिल्लो समय बढाएर ८/९ प्रतिशतसम्म माग्न थालेका हुन्। ग्राउण्डेडको समयमा एक/दुई प्रतिशत मात्रै प्रिमियम भुक्तानी गरे पुग्छ।
हेलिकम्पटर व्यवसायीले बीमा कम्पनीहरूलाई 'ग्राउण्डेड रिस्क'मा परिमार्जन गर्न अनुरोध गर्दा नमानेपछि करोडौं रूपैयाँ भुक्तानी गर्नु परेको वायु सेवा सञ्चालक संघका प्रवक्ता योगराज शर्मा कँडेलले जानकारी दिए। कम्पनीहरूले नमानेपछि बीमा समितिलाई यसको समाधान गरिदिन अनुरोध गरिएको कँडेलले बताए। हेलिकप्टर ग्राउण्डेड हुँदाको प्रिमियम भुक्तानी गर्न पाए आर्थिक भार कम पर्ने उनको तर्क छ।
हाल नेपालमा ३३ वटा हेलिकप्टर सञ्चालक छन्। सरकारले ५/६ वटा हेलिकप्टरलाई अलर्ट अवस्थामा बस्न निर्देशन दिएको छ। यिनीहरू पनि ग्राउण्डेड छन्। यदि ग्राउण्डेड बीमा गरियो भने व्यवसायीको पैसा बच्नुका साथै करोडौ रूपैयाँ विदेशिनबाट जोगिने कँडेल बताउँछन्।
लकडाउनको समयमा उडानकै प्रिमियम लिन सकियो भने धेरै बीमा शुल्क आउने देखेपछि विदेशी पुनर्बीमा कम्पनीका एजेन्टहरू नआएको मल्लले बताए। विदेशी पुनर्बीमा कम्पनीहरूले धेरै नै दु:ख दिन थालेकोले गर्दा हेलिकम्पटरको पुनर्बीमा नेपाल भित्रै गर्नुपर्ने मल्ल बताउँछन्।
नेपाल पुनर्बीमा कम्पनीको नेतृत्वमा सम्पूर्ण निर्जीवन बीमा कम्पनीमा जोखिम बाँडेर नेपालमै बीमा गर्ने व्यवस्था नगरेसम्म यसको समाधान हुन नसक्ने मल्लको तर्क छ। नेपाली बीमा कम्पनीले हवाइ जहाजको जोखिम बहन गर्न सक्दैनन्। तर हेलिकप्टरको भने नेपालमै बीमा गरेर नेपाली पैसा विदेशिनबाट रोकिनु पर्ने उनको सुझाव छ।
नेपाल पुनर्बीमा कम्पनीको अगुवाइमा 'पुल' बनाएर कम्पनीको क्षमताका आधारमा सम्पूर्ण निर्जीवन बीमा कम्पनीहरूमा जोखिम बाँड्ने हो भने यस्तो समस्या नआउने मल्ल बताउँछन्। 'विदेशी पुनर्बीमा कम्पनीकै भर पर्ने हो भने नेपालबाट वर्षेनी अर्बौ रूपैयाँ बाहिरिने छ,' उनले भने, 'यसका साथै बीमा कम्पनी र हेलिकम्पटर व्यवसायीले सधै नै यस्ता समस्या बेहोरिरहनु पर्ने हुन्छ।'
ग्राउन्डेड अवस्थामा पनि हेलिकप्टर सुरक्षितस्थलमा नै हुने भएकाले यस्तो बेलामा जोखिम कम हुन्छ। विमानस्थल भित्रै रहेका हेलिकप्टरको जोखिम विमानस्थलले पनि बहन गरेको हुन्छ। तर पुनर्बीमा कम्पनीहरूले भने यसमा पनि कमिसन बढाउन दबाब दिने गरेका छन्।
सामान्यतया एउटा हेलिकम्पटरले मासिक २५ देखि ३० लाख रूपैयाँ प्रिमियम तिर्नुपर्ने हुन्छ। ग्राउण्डेड हुँदा मासिक ६ देखि ९ लाख रूपैयाँ प्रिमियम भुक्तानी गरेपुग्छ। त्यसमा पनि हरेक वर्ष एजेन्टहरूले प्रिमियम दर बढाउन खोज्दा पैसा बाहिरिने क्रम बढिरहेको छ।
प्रति हेलिकप्टर दुईदेखि तीन करोड रूपैयाँ भन्दा माथिको प्रिमियम विदेशिदा वार्षिक ८० करोड रूपैयाँ भन्दा माथिको रकम विदेशिदै आएको छ। यदि पुल बनाएर नेपालमै बीमा गर्ने सक्ने अवस्था सिर्जना गरियो भने यो पैसा विदेशिनबाट रोकिने मल्लको सुझाव छ।
यसका लागि बीमा समितिको समन्वय हुनुपर्छ। नेपाली बीमा कम्पनीले हवाइ जोखिम एकदमै थोरै लिने भएकाले यस्तो समस्या आएको बीमा समितिका कार्यकारी निर्देशक राजुरमण पौडेलले जानकारी दिए।
नेपालका बीमा कम्पनीहरूले चाँहदा चाँहदै पनि पुनर्बीमा कम्पनीहरूको कारणले पोलिसी परिवर्तन गर्नमा ढिलाइ भएको हुन सक्ने पौडेल बताउँछन्। यसको अध्ययन गरेर आवश्यक निर्देशन दिने उनले बताए।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।