काठमाडौं- कोरोनालाई फैलिन नदिनका लागि नेपाल सरकारले लकडाउन सुरु गरेपछि अन्य संस्थाजस्तै अदालत पनि प्रभावित बनेको छ। अदालत अहिले अर्ध रुपमा बन्द भएका छन्। देशभरका जिल्ला, उच्च र सर्वोच्च अदालत आंशिक रुपमा मात्रै खुला छन्।
बन्दी प्रत्यक्षीकरण, अत्यावश्यक म्याद थप, धरौटीमा रिहा हुने मुद्दाहरुको सुनुवाई भने चलिरहेकै छ।
कोरोना भाइरसको महामारी चलेपछि सर्वोच्च अदालतको फुलकोर्ट (सबै न्यायाधीशहरुको बैठक) बैठकपछि देशभरका अदालतमा बन्दी प्रत्यक्षीकरण र अत्यावश्यक बाहेक अन्य मुद्दाको सुनुवाई रोक्ने निर्णय गरेको थियो। उक्त निर्णयपछि अदालत र न्यायाधीशहरुको दैनिकी फेरिएको छ।
प्रधानन्यायाधीश चोलेन्द्र शमशेर राणाको दैनिक पनि सधैंको भन्दा केही फरक भएको छ। विगतमा बिहानदेखि बेलुकासम्म अति व्यस्त दैनिकबाट अलि खुकुलो भएको महसुस राणाले गरेका छन्। सधैं बिहान पाँच बजे उठेपछि अदालत, बैठक, मुद्दाको सुनुवाई, सार्वजनिक कार्यक्रम र गुनासो सुन्ने र देशभरको अदालत व्यवस्थापनमा समय बिताउन राणा कोरोना भाइरसका कारण अलि सुबिस्ता पाएका छन्।
विगतमा लामो समयदेखि परिवारलाई समय दिन नपाएका राणा अहिले अलिअलि समय परिवारलाई दिइरहेका छन्। ‘विगतकोझै धपेडी र दौडधुपको दैनिकी अलि छैन’, आइतबार नेपाल लाइभसँग उनले भने, ‘अदालतको दैनिक पेशी चलिरहेको छ, न्यायाधीशको पालो मिलाउने र कर्मचारी तथा अदालतको अनुगमनमा समय खर्च गरिरहेको छु।’
राणा दैनिक योगा र ध्यान गर्छन्। बिहानको नित्यकर्म सकेपछि नास्ता खान्छन्। सञ्चार माध्यममा आएका समाचारहरु अध्ययन गर्छन्। अनि उनको अदालती दैनिकी सुरु हुन्छ।
फरक यत्ति हो, पहिला उनी निवासभन्दा धेरै सर्वोच्च अदालतमा समय बिताउथें। अहिले निबासमै खुम्चिएका छन्।
लकडाउनले सबै बन्द भएको र बाहिर धेरै हिँडडुल गर्न नमिल्ने भएकाले अत्यावश्यक कामका लागि सर्वोच्चसम्म भने पुग्छन्। लकडाउन नहुँदा भेटघाटका कार्यक्रम हुने भएकाले अलि व्यस्त हुनुपर्थ्यो। अहिले त्यो पनि बन्द भएको छ। समय प्रशस्तै भएजस्तो लागेको छ उनलाई।
सचिवालयका कर्मचारीको सहयोगमा बिहान ९ बजेसम्म उनी सर्वोच्च अदालतको दैनिक मुद्दाको पेशी तयार गर्छन्। सर्वोच्च अदालत पुग्नुपर्ने नभएमा उनी घरै बसेर अदालतको अनुगमन गरिरहेका हुन्छन्।
घरमै रहँदा विदेशमा भएका नयाँ नजिर, आध्यामिक र वैज्ञानिक चेतका पुस्तकहरु अध्ययन गरिरहेका छन्। ‘न्यायाधीशको पेसामा भएकाले विश्वका समृद्ध देशको नजिरहरु समय मिलेमा अध्ययन गरिरहेको छु’, राणा भन्छन्, ‘रुची त आध्यात्मिक किताबहरुमा पनि छ।’
आफू घरमै भए पनि ध्यान भने अदालततिरै भएको उनी बताउँछन्।
‘अदालतले गर्नुपर्ने काम गरिरहेको छ। नियमित छ’, उनी भन्छन्, ‘देशभरका अदालतको अनुगमन गर्नैपर्यो। कर्मचारीको अनुगमन पनि गर्नैपर्यो।‘
कोरोना भाइरसलाई जित्न घरभित्रै सुरक्षित तरिकाले बस्न उनको सुझाव छ। ‘सबैलाई सरकारको नियम पालना गरौं र सुरक्षित बसौं भन्न चाहान्छु। आफू बाँचे सबै रहन्छ’, उनको सन्देश छ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।