बैंकहरुको नाफा कम्तीमा २५ प्रतिशत घट्न सक्ने

बैंक/बिमा/सेयर

अरुण सापकोटा मंगलबार, चैत १८, २०७६ १६:२५

काठमाडौं- आम मानिसको जीवन तथा सरकारकै टाउको दुखाईको विषय कोरोना भाइरसको बढ्दो प्रभावले बैंकहरुको नाफा कम्तीमा २५देखि ३० प्रतिशतले घट्ने अनुमान गरिएको छ। सरकारले कोरोना भाइरसको असरलाई नियन्त्रण गर्न चैत ११ गतेदेखि लकडाउन गरेको छ।

यस अवधिमा बैंकिङ कारोबार हुन सकेको छैन। बैंकमा कारोबार हुनका लागि अन्य सबै क्षेत्रहरु चलायमान हुनु पर्छ। त्रैमासको अन्तिम महिनामै कारोबार नहुँदा बैंकहरुले सावा तथा किस्ता उठाउन पाउँदैनन्। बैंकले समयमा व्याज र किस्ता उठाउन नपाउँदा तेस्रो त्रैमासको नाफामा असर गर्ने एनएमबी बैंकका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत सुनिल केसी बताउँछन्। तेस्रो त्रैमासको नाफामा खासै दबाब नपरे पनि आगामी चार महिनाको व्यवसायले बैंकको नाफामा सबैभन्दा धेरै असर गर्ने उनको तर्क छ।

अहिले नै यति प्रतिशतले नाफा घट्छ भन्ने हिसावकिताव नगरिए पनि लगभग २५ देखि ३० प्रतिशत नाफा घट्ने बैंकर एसोसिएसनका अध्यक्ष भुवन दाहालले बताए। चालु आर्थिक वर्षको ९ महिना बैंकहरुले राम्रो व्यवसाय गरेको हुँदा नाफामा डामाडोल नभए पनि पछिल्लो चार महिनाको व्यवसायले बैंकहरुलाई सपोर्ट गर्ने देखिदैन।

नयाँ व्यापार विस्तार नहुँदा निक्षेप तथा कर्जा लगानी लगभग शून्य छ। बरु लकिङ पिरियड लम्बिदै गयो भने निक्षेपकर्ताले जीविकोपार्जनका लागि आफूसँग भएको निक्षेप निकाल्ने छन्। एकातिर निक्षेप बाहिरिरहने र अर्कोतर्फ निक्षेप सिर्जना हुने कामहरु ठप्प भएका छन्। यस अवधिमा ऋणीले थप कर्जा लैजाने अवस्था रहँदैन।

ऋण लिएकाले पनि सावा र व्याज किस्ता तिर्न सक्ने अवस्था छैन। राष्ट्र बैंकले चैत मसान्तमा भुक्तानी गर्नुपर्ने सावा र किस्ता असार मसान्तसम्म भुक्तानी गर्न कुनै पनि हर्जना नलिन बैंकहरुलाई निर्देशन गरेको छ। यदि कुनै ऋणीले चैत समान्तमा व्याज तिर्न चाहेमा १० प्रतिशत छुट दिन राष्ट्र बैंकले नीतिगत व्यवस्था गरेको छ। यसले बैंकहरुको नियमित आम्दानीमा कम्तिमा पनि १० प्रतिशत कमी आउने र नाफा थप खुम्चिने एनएमबी बैंकका केसी बताउँछन्।

यसो गरे बापत राष्ट्र बैंकले बैंकहरुलाई वाच लिष्टमा राख्ने व्यवस्थामा केहि सहजीकरण गरिदिएको छ। नत्र सावा व्याज तिर्न पनि नसक्ने साथै उक्त कर्जालाई वाच लिष्टमा पनि राख्नुपर्ने भएको भए बैंकहरुको नाफामा ठूलो गिरावट आउने थियो।

कोरोनाको प्रभाव अझै कति समयसम्म रहन्छ भन्ने एकीन छैन त्यसैले अहिले नै बैंकको नाफा यति घट्छ भन्ने अवस्था नरहेको बैंकरहरु बताउँछन्। बैंकको व्यवसाय तथा आम्दानीमा धेरै प्रभाव पार्ने तर खर्च भने यथावत नै रहने भएकाले स्वभाविक रुपमा नाफामा ठूलो गिरावट आउने राष्ट्रिय बाणिज्य बैंकका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत किरणकुमार श्रेष्ठले जानकारी दिए।

उनले भने ‘खर्च घटाउन सकिँदैन। तलब भत्तालगायतको खर्च रोक्न सकिँदैन। निक्षेप कर्ताहरुलाई दिनुपर्ने व्याज तथा अन्य खर्च यथावत रहेको अवस्थामा सबैभन्दा धेरै दबाब बैंकको नाफामा पर्नेछ।’ यस वर्ष बैंकहरुले तार्गेट गरेको भन्दा धेरै नाफा तल हुने श्रेष्ठको विश्लेषण छ।

अहिलेको अवस्थामा सबैभन्दा धेरै बैंकहरुको व्याज आम्दानीमा असर पर्नेछ। चैत मसान्तमा तिर्नुपर्ने व्याज असार पुर्‍याए पनि अझैं कोरोनाको प्रभाव कहिलेसम्म र कति पर्छ भन्ने आकलन गर्न सकिएको छैन। यदि यस्तै अवस्था लम्बिदै जाने हो भने विगत लामो समयदेखि उच्च दरमा सुधार भैरहेको नाफा यस वर्ष घट्दो क्रममा देखिन सक्ने श्रेष्ठ बताउँछन्।

यस वर्षको नाफाको गिरावट यहि तेस्रो त्रैमासिक अवधिबाटै देखिन थाल्ने श्रेष्ठको तर्क छ। बैंकहरुको आम्दानीको अर्को स्रोत बैंकिङ सुविधा उपलब्ध गराए बापत प्राप्त हुने शुल्क तथा कमिसन तर्फको आम्दानी घट्ने निश्चित छ। आम्दानीको बाटो एकपछि अर्को गर्दै रोकिदै गर्दा खर्च भने उहि यथावत रहनुले नाफा तल झर्नु स्वभाविक हुने बैंकरहरु बताउँछन्।

अहिलेको अवस्थामा आम्दानी क्षेत्रलाई मात्रै दवावमा पार्ने भएकाले स्वभाविक रुपमा नाफामा प्रभाव पर्ने वाणिज्य बैंकका प्रमुख श्रेष्ठले बताए। राष्ट्र बैंकले यस अवधिमा भुक्तानी गर्नुपर्ने सावा र व्याज नतिरेको आधारमा वाच लिष्टमा राख्नु नपर्ने व्यवस्था गरेकोले नाफामा केहि राहत मिल्ने श्रेष्ठले बताए।

गएका वर्षमा बैंकहरुको नाफाको वृद्धिदर उच्च थियो। बैंकहरुले धेरै नाफा गरेको भन्दै चौतर्फी विरोध आउन थालेपछि नेपाल राष्ट्र बैंकले स्प्रेड दरको अंकुश लगाउँदै आएको छ। यस वर्ष बैंकहरुको ४.४ प्रतिशतको स्प्रेड दर कायम गर्न दबाबमा रहेको एनएमबीका प्रमुख केसीले बताए। उनले भने ‘स्प्रेडदरको कारणले नाफामा दबाब झेल्दै आएका बैंकहरुलाई कोरोनाको प्रभावले थप असर पुर्‍याएकाे छ।’

गत आर्थिक वर्षमा बैंकहरुको नाफा २४ प्रतितले सुधार भएको थियो। तर यहि स्प्रेड दरको कारण चालु आर्थिक वर्षमा बैंकहरुको नाफाको वृद्धिदर ६/७ प्रतिशतमा खुम्चिसकेको छ। नयाँ शाखा विस्तार, ती शाखामा नयाँ कर्मचारीको भर्ना साथै अन्य सञ्चालन खर्च उच्च हुँदा नाफामा उल्लेख्य सुधार गर्न नसकेका बैंकहरुलाई यस वर्षको महामारीले थप दबाब पार्ने भएको हो।

अवस्था सामान्य भएपछि पनि सबै क्षेत्र रिभाव हुन केहि समय लाग्नेछ। ती कम्पनीहरुले राम्रोसँग कारोबार नगरेसम्म बैंकिङ क्षेत्रमात्रै सुधार हुन नसक्ने केसीको तर्क छ। राष्ट्र बैंकले खराव कर्जाको व्यवस्थाका विषयमा केहि सहजिकरण गर्दा बैंकहरुलाई राहत मिलेको छ।

त्यस्तै काउन्टर बफर साइकललाई स्थगित गरेको छ। अनिवार्य तरलता अनुपातमा केहि खुकुलो गरेको हुँदा बैंकहरुको व्यवसाय विस्तारको केहि रुपमा खुला भएपनि अवस्था सामान्य नभएसम्म नाफामा दबाब परिरहनेछ। यसले गर्दा आगामी आर्थिक वर्षमा बैंकहरुले दिने प्रतिफलमा पनि ठूलो असर पर्ने छ। विगतका वर्षमा राम्रो प्रतिफल दिँदै आएका बैंकहरुको लाभांस दरमा पनि केहि ब्रेक लाग्न सक्ने देखिन्छ।

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।