अवसरको उपयोग गर्न सक्ने गायक

संगीत

अवसरको उपयोग गर्न सक्ने गायककोरोना विरुद्ध पनि गीत बनाए पशुपतिले

नेपाल लाइभ शनिबार, चैत ८, २०७६ ११:४२

लोकगायक पशुपति शर्मा सामाजिक विषयमा गीत गाइरहन्छन्। नेपालीले मनाउने चाडबाड लक्षित उनको अनेक गीत छन्। राज्यसत्ताको साँचो सम्हाल्नेको मनपरी विरुद्ध उनले धेरै गीत गाएका छन्। गीतमा व्यङ्ग्य मिसाउन रुचाउने उनले सामाजिक यथार्थमाथि थुप्रै गीतबाट झटारो हानेका छन्। थुप्रै गीतबाट उनले जनचेतना प्रवाह समेत गरेका छन्। शर्मा त्यस्तो गायकमा पर्छन्, जसले गीत बन्न सक्ने कुनै अवसर छाड्दैनन्। हरेक अवसरको उपयोग गर्दै आफ्नो लोकप्रियता बढाउँदै लगेका छन्।

यतिबेला ‘कोरोना भाइरस’का कारण विश्व आक्रान्त छ। यही परिस्थितिलाई मध्यनजर गरेर समेत उनको गीत आइसक्यो। गीतमा उनी भन्छन्,

साबुनपानीले राम्रोसँग हात धुनोस् है सवै
कोरोना भाइरस लाइहाल्यो भने छैन भन्छन् दवै
आउन सक्छ, कोरोना भाइरस
सचेत हौं है मनमा पीर लाइराछ

अहिलेको कोरोना महामारी मात्रै होइन, भूकम्प र नाकाबन्दीलाई लिएर समेत उनले गीत बनाएका थिए। २०७२ सालमा भूइँचालो आयो । त्यसपछि भारतीय नाकाबन्दी भयो । कति व्यापार, व्यवसाय गर्नेहरु ‘सडक’मा आए । ‘डिप्रेशन’का रोगीहरु बढे । यस्तो समयमा उनले आफ्नो व्यवसाय ध्वस्त भएकाले पानीपुरी बेचिरहेको पात्र कल्पेर गीत सिर्जना गरे । ‘पानी पुरी’ गीत मार्फत् जुन काम गरेपनि सानो नहुने महशुस गराए।

कार नि थियो, बाइक थियो साइकल किन्न परो
हेर्दाहेर्दै व्यापार पनि चटपटेमा झरो
आफ्नो त व्यापारै छैन घटेको
बुझिएन पोहोरै, लगानी नि थोरै
सवभन्दा राम्रो व्यापार पानी पुरीको हो चटपटेको

अरु बेला आमाबुवाको वास्ता नगरेपनि सन्तान जन्माउँदा आमाबुवालाई शहर वा विदेश बोलाउने छोराबुहारी बढेका छन् । यो प्रवृत्तिलाई ‘तेल भिषा’को संज्ञा दिइने गरेको छ । यो प्रवृत्तिमाथि व्यंग्य गर्दै उनले गीत गाएका छन् ‘बुहारी सुत्केरी भइछ’ गीत मार्फत् । गीतमा भनिएको छः

जन्माउनुभो, बढाउनुभो, आमा कति जाति
थाहा छ कि छैन आमा हिजो जन्म्यो नाति
हजुरको पियारो छोरा पीर पर्‍यो भनेर कता जाम
बुहारी सुत्केरी भइछ, आमालाई दुई महिना खुल्यो काम

केही दिनअघि मात्रै उनको पछिल्लो गीत ‘जता पनि चोर, लुट्न सके लुट–२’ रिलिज भएको थियो। उक्त गीत रिलिज हुँदा तत्कालिन सञ्चारमन्त्री गोकुल बाँस्कोटाको अडियो कान्ड चलिरहेको थियो। सेक्युरिटी प्रेस किन्दा गरिने ‘सेटिङ’माथि थियो। संयोगले यो गीत भावसँग त्यो मिलेको थियो र केहीले त्यो बेला सेयर गरेका थिए यी लाइन भएको भिडियो क्लिपः

देशका लागि लडे भन्छन् बसें भन्छन् जेलमा
आखिरीमा लड्या रैछन् देशै दसट्ने खेलमा
सालासाल काकाभतिज इनका इष्टमित्र
कति छिटो सेटिङ गर्छन् यिनले भित्रभित्र
जता नि चोर, चोरजति सवैको गरौं भण्डाफोर

त्यसअघि ‘लुट सके लुट’ भन्ने गीत चर्चित भएको त धेरैलाई थहै छ । यो गीत लोकमाझ मात्रै चर्चित भएन, यसको पक्ष र विपक्षमा संसदसम्म बहश भयो। उक्त गीतका शब्दलाई लिएर पूर्व एमालेनिकट युवा संगठन युवा संघले गीतका शब्दमाथि आपत्ति जनायो । उनको कार्यक्रम बहिष्कार गर्न सर्कुलर गरेपछि उनले युट्युबबाट गीत हटाउनुपर्‍यो।

समसामयिक विषयमाथिको पहिलो गीत थिएन त्यो । त्यसअघि नेपालमै पौरख गर्न उक्साउने गरी ‘अमेरिका यही’, जातीय विभाजनका विषयमा ‘हामी नेपाली’, काम सानो ठूलो नहुने विषयमा ‘पानी पुरी’, खेलका विषयमा ‘क्रिकेट खेल्न जान्छु’, शहरियामा बढ्दो अस्वस्थतामाथि ‘प्रेसर बढ्यो, सुगर नि बढ्यो’ र जनतालाई विकासको सपना देखाएर लुट्नेमाथि ‘माननियज्यु’ मार्फत् व्यंग्य गरिसकेका छन्।

चर्चित गायिका कोमल वली माननीय भएको अवसरलाई समेत उनले गएको तीजमा सदुपयोग गरेका थिए। शर्माको शब्द र संगीतमा सत्ताधारी नेपाल कम्युनिष्ट पार्टीबाट राष्ट्रिय सभाकी ‘माननीय’ भएकी वलीसँग उनले ‘माननीयज्यू’ नामक गीत गाए । जहाँ सांसद वलीका तर्फबाट उनले गीत लेखेका छन्ः

देख्दा सानो लाग्न सक्छ, कति ठक्कर खाइछु
कति दुःख गरेर पो यहाँसम्म आइछु
देश लुटेर खाने यहाँ रैछ चलनचल्ती
मेरी आमाज्यु, मेरा पिताज्यु,
हजुरकी छोरीले गर्ने छैन गल्ती

उनले ‘देश लुटेर खाने यहाँ रैछ चलनचल्ती’ रहेको रियलाइजेसन वलीमार्फत् गराएका छन्।

सन् २०१४ तिर उनको अर्को गीत विवादित बनेको थियो । ‘हामी नेपाली’ बोलको उक्त गीतमा उनले जातीय भेदभाव विरुद्ध व्यङ्ग्य छेडेका थिए । जातीयता र क्षेत्रीयता भँजाएर राजनीति गर्नेहरुको जमात बढेको थियो । जातीय र क्षेत्रीय पार्टीहरु खुलिरहेका थिए । समुदायमा साम्प्रदायिक मनमुटाव बढाउँदै लगिरहेका थिए यस्ता नेताहरुले । कैलालीको टिकापुरमा त जनधनको क्षति हुनेगरी जातीय हिंसा भड्क्यो । यही परिप्रेक्ष्यमा उनले जातभातको विभेद गर्न नहुने भन्दै गीत गाए । गीत यस्तो थियोः

के को बाहुन के को क्षेत्री के को जनजाति
जातका कुरा गर्नेहरु देशका लागि घाति
जातका कुरा गर्नेको दिमाग कहाँ छ
मेरा छोराले कमिनी ल्यायो, मेरी छोरी नि दमाइसित गै
मैले गुर्सिनी ल्याकै हो, हामी नेपाली हौं मलाई त्यत्ति थाहा छ

नेपाली क्रिकेटले निरन्तर गति लिइरहेको छ । अन्तर्राष्ट्रिय प्रतिपस्र्धामा नेपाली क्रिकेटले फड्को मार्दै गएको छ । युवा लेग स्पिनर सन्दिप लामिछाने क्रिकेटको जादू देखाउँदै विश्वमा छाइरहेका छन् । तर, नीति निर्माता मात्रै होइन, घरपरिवारमा समेत बालबालिकालाई खेलका लागि उत्प्रेरित गर्ने प्रचलन छैन । यही सन्दर्भमा उनले एउटा गीत बजारमा ल्याएका थिए ‘क्रिकेट खेल्न जान्छु’ । जहाँ उनी भन्छन्ः

मोडेल खेलें मोडलमा फिट भइनँ
दोहोरी मात्रै गाएर हिट भइनँ
म नि अब त क्रिकेट खेल्न जान्छु
नाम पनि हुनी, दाम पनि हुनी
च्याप्पै लौरो समात्छु चौकाछक्का हान्छु

रोजगारीका लागि हरेक दिन १६ सय जना नेपाली बाहिरिने सरकारी तथ्यांक छ । यसैगरी अमेरिका, जापान, अष्ट्रेलिया, क्यानडा र बेलायको सपना देख्ने युवाहरु निरन्तर बढिरहेका छन् । यही सन्दर्भमा उनले देशमै उद्यम गर्न गीत मार्फत् उक्साउने खोजे सन् २०१३ मा । उनले बजारमा ल्याए, ‘अमेरिका यही' :

काम पाइएन डिग्री पास गरेर
भैंसी किनें गाउँतिरै झरेर
चिन्ता छैन केइ,
मलाई अमेरिका यही,
मलाई जापान पनि यही,
मलाई बेलायत नि यही
लैनो भैंसी दुहुन्छु, दुई गिलास दूध खान्छु,
मलाई वियर पनि यही,
मलाई ह्वीस्कि पनि यही
मलाई पोषिलो नि यही

उनले आफूले महशुस गरेका समाजका कुनै क्षेत्रलाई गीतको झटारो हान्न छाडेका छैनन् । शहरियाको अस्वस्थ जीवनशैली र निष्क्रियताले रोगव्याधि बढाइरहेमा उनले गीत मार्फत् नै व्यंग्य गरे । विशेष गरी ‘नवधनाढ्य’ उनको उक्त गीती तिरको निशानामा छन् । ‘प्रेसर बढ्यो’ गीतमा उनले भनेका छन्ः

मनले पनि सकियो दिन भन्छ
घरमा काम छ डाक्टरले हिन भन्छ
चढ्यो शरीरमा रोग चढ्यो
बैंश गयो दुःखैमा, खाने बेला सुखैमा
डक्टरलाई देखाउँदा भन्छ सुगर बढ्यो,
हजुर भन्छ प्रेसर बढ्यो

व्यवसायिक गायनलाई उनले निरन्तरता दिएकै छन्। तीज आउँदा पशुपतिमय हुन्छ । गण्डक क्षेत्रतिर गाइने दोहोरी गीतलाई जस्ताको त्यस्तै प्रस्तुत गरिएका उनको धेरै गीत छन्। त्यसैले लोक गायनको क्षेत्रमा उनलाई अवसरको उपयोग गर्न सक्ने गायकको छवि छ।

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।

प्रतिक्रिया दिनुहोस्

नेपाल लाइभ Nepal’s independent digital media. Offers quick current affairs update, analysis and fact-based reporting on politics, economy and society.http://nepallive.com

लेखकबाट थप

इराकमा भएको हवाई आक्रमणमा पाँच जना आइएस लडाकुको मृत्यु

समाजवाद स्थापना नभएसम्म क्रान्तिबाट विश्राम लिइन्न : महासचिव चन्द

कञ्चनपुरको कलुवापुरमा बस दुर्घटना हुँदा ३१ जना घाइते